Saturday, September 01, 2012

Gwilym Owen a'r Gymraeg

Lladd ar y grwp lobio newydd Dyfodol i'r Gymraeg mae Gwilym Owen yn ei golofn yn Golwg yr wythnos hon - er nad ydi hwnnw ddim wedi dechrau ar ei waith eto. Doedd o ddim yn hoffi golwg eu stondin yn y Steddfod - nid bod Gwilym wedi bod i'r Steddfod, ond roedd wedi gweld lluniau o'r stondin, a doedd o ddim yn hoffi yr hyn a welodd.

Ta waeth, yn ol ymchwil Gwilym (yr un math o 'ymchwil' ag arfer - dod i gasgliadau rhyfeddol o bendant o anecdot neu ddwy mae eu clywed ar y radio neu yn eu darllen yn y papur), colegau yn Lloegr fydd yn denu'r Cymry Cymraeg ifanc eleni. Dyna'r joban i'r muniad newydd yn ol Gwilym - lobio awdurdodau lleol, ysgolion uwchradd, a grwpiau lobio eraill ynglyn a phwysigrwydd addysg bellach cyfrwng Cymraeg. Mae o hefyd am i ni wybod y dylai'r grwp fynd ati i berswadio rhieni i anfon eu plant i sefydliadau addysg bellach cyfrwng Cymraeg.

Rwan dwi ddim eisiau swnio'n ageist yma, ond mae'r oes pan roedd rhieni yn 'anfon' eu plant i rhyw goleg neu'i gilydd wedi marw ers hanner canrif a mwy - mae pobl ifanc yn dewis eu sefydliadau addysg eu hunain yn yr oes sydd ohoni. Mae'n anodd meddwl am unrhyw beth sydd am gael llai o effaith ar bobl ifanc dwy ar bymtheg oed na phwysau o gyfeiriad grwp o bobl barchus a chanol oed. Wrth gwrs bod gan ysgolion uwchradd cyfrwng Cymraeg ddyletswydd i hyrwyddo addysg bellach Gymraeg, ond mae'n haws gwneud hynny mewn cyd destun ehangach lle ceir canfyddiadau cadarnhaol tuag at y Gymraeg a'i dyfodol.

A daw hyn a ni at Gwilym ei hun. Bydd ei golofn yn coleddu unrhyw beth y gellir dod o hyd iddo sy'n dilorni neu'n bychanu'r Gymraeg.

Er enghraifft yn ei golofn bethefnos yn ol roedd wedi cynhyrfu yn lan oherwydd bod Aled Jones Williams wedi 'sgwennu erthygl gwbl ddi dystiolaeth mai iaith i'r dosbarth canol ydi'r Gymraeg, ac oherwydd bod cyfarwyddwr Radio Cymru wedi gwneud sylw - cwbl ddi dystiolaeth - bod mwyafrif siaradwyr Cymraeg ifanc yn byw eu bywydau trwy gyfrwng y Saesneg.

Yn y gorffennol mae wedi gwneud honiadau - unwaith eto heb sail ystyrlon iddynt - mai lleiafrif bach o blant Gwynedd sy'n defnyddio'r Gymraeg efo'i gilydd, tra'n dilorni ymdrechion y sir i hyrwyddo'r defnydd o Gymraeg ymysg plant. Bydd hefyd o bryd i'w gilydd wedi cyfleu'r argraff nad ydi'r Gymraeg yn ddim amgenach na'r sefydliadau ieithyddol sy'n derbyn nawdd cyhoeddus.

Rwan yn y Gymru sydd ohoni mae sefyllfa'r Gymraeg yn gymhleth. Mae'r nifer sy'n siarad Cymraeg yn cynyddu, ac mae'r galw am addysg Gymraeg yn cynyddu'n gyflym. Mae demograffeg y Gymraeg yn iach yn yr ystyr bod yr ifanc yn fwy tebygol o siarad yr iaith na'r hen, ac mae yna fwy o ewyllys da tuag at yr iaith ymysg y di Gymraeg nag a fu erioed.

Ar y llaw arall mae yna elfennau negyddol - mewnfudiad i'r ardaloedd gwledig Cymraeg eu hiaith, lleihad sylweddol yn y defnydd o'r Gymraeg yn rhannu gorllewinol y maes glo a phroblemau trosglwyddo'r Gymraeg o sefyllfa ysgol i'r gymuned yn ehangach mewn ardaloedd Seisnig o ran iaith.

Yr hyn mae'r Gymraeg ei angen mwy na dim arall ydi ymdeimlad o bositifrwydd ynglyn a hi - ymdeimlad bod iddi ddyfodol a dyfodol ym mhob agwedd o fywyd. Ymdeimlad ei bod yn iaith gyfoes a pherthnasol sy'n perthyn i bawb yng Nghymru. Mae negyddiaeth obsesiynol Gwilym a'i angen i gribino trwy'r wasg am pob sylw sy'n negyddol a'i droi'n golofn yn Golwg yn niweidiol iddi.

22 comments:

Anonymous said...

Cymeraf na fyddwch yn cyfnewid cardiau Nadolig eleni ???

Cai Larsen said...

Cynllwyn dieflig gan y dosbarth canol Cymraeg ei iaith ydi Dolig i gael pobl i anfon anrhegion a chardiau atyn nhw.

O ganlyniad dydi hogiau'r werin fel Gwil ddim yn cael unrhyw beth i'w wneud efo'r wyl.


Anonymous said...

Mae'n rhaid dweud y byddai Gwil yn ymdebygu i ryw scrouge crintachlyd

Cai Larsen said...

Ba humbug.

Anonymous said...

Rhaid dweud bod disgwyl i golofnydd ddweud pethau sy'n mynd yn erbyn y farn gyffredin er mwyn denu ymateb, ac mae'n debyg bod Gwilym Owen yn meddwl ei fod yn gwneud gwaith arwrol wrth nofio'n erbyn y lli. Ond mae'na eironi yn y ffordd mae'n lladd ar fuddiannau'r iaith y mae'n ysgrifennu ynddi, ac alla i ddim gweld y Spectator yn rhoi colofn iddo. Brathu llaw.

Anonymous said...

Dwi yn meddwl bod ddyla ni glywed am deimladau a dyheuadau anifeiliaid yn y wasg.

Anonymous said...

A fascinating discussion is worth comment. I believe that you need to write more
about this subject matter, it might not be a taboo subject but usually people do not discuss such subjects.

To the next! Cheers!!
Also visit my weblog - how to make money from the internet

Anonymous said...

There's certainly a lot to know about this topic. I like all the points you have made.
Here is my blog ... affiliate marketing

Anonymous said...

Terrific article! That is the type of info that are supposed to be shared across the internet.
Disgrace on Google for no longer positioning this submit higher!
Come on over and talk over with my site . Thanks =)
Here is my homepage e forex

Anonymous said...

I think this is among the most important information
for me. And i am glad reading your article.
But want to remark on some general things, The web site style is wonderful, the articles
is really excellent : D. Good job, cheers
Take a look at my blog post what is link building in seo

Anonymous said...

When I initially commented I clicked the "Notify me when new comments are added" checkbox and
now each time a comment is added I get four e-mails with the
same comment. Is there any way you can remove people from that service?
Thank you!
Also visit my web page ... affiliate programs

Anonymous said...

Good information. Lucky me I discovered your
blog by accident (stumbleupon). I have saved
as a favorite for later!
Feel free to visit my site - binary options brokers

Anonymous said...

I every time used to study paragraph in news papers but now as I
am a user of net therefore from now I am using net for articles,
thanks to web.
Here is my web blog : & more - investment products

Anonymous said...

Hello there! I just want to offer you a huge thumbs up for the great information you've got right here on this post. I'll be returning to your site for
more soon.
Feel free to surf my webpage Seo Consulting

Anonymous said...

That is a great tip particularly to those new to the blogosphere.
Brief but very accurate information… Appreciate your sharing this
one. A must read post!

Feel free to visit my page ... mp4 movies
Also visit my webpage :: mp4 movies

Anonymous said...

Hurrah, that's what I was searching for, what a material! present here at this web site, thanks admin of this site.
Also visit my blog :: traffic towards website

Anonymous said...

If some one needs to be updated with most up-to-date
technologies after that he must be pay a quick visit this site and be up to date all the
time.

Also visit my web blog: bad link building

Anonymous said...

You've made some decent points there. I looked on the internet to find out more about the issue and found most people will go along with your views on this website.

my weblog: boom trucks

Anonymous said...

Thаnks for any othег fantastic articlе.
Where else coulԁ anyboԁy get that typе of infoгmatiοn
in such an іdеаl approach οf writing?
І hаve a presеntation next weеk,
anԁ I am on the ѕearch for such info.

Mу website: loans for bad credit

Anonymous said...

Ӏ tend not tο drοp a leave
a resрonѕe, however after lookіng at thгough a great
ԁеal of rеmаrks on "Gwilym Owen a'r Gymraeg".
ӏ do hаve ѕome quеѕtiοnѕ
for you if you do not mind. Could іt be only mе οr ԁoeѕ іt
gіνe thе impresѕion lіke а few
of theѕe comments apρear as if they are writtеn by brain deаd рeople?
:-Ρ Anԁ, іf you aгe postіng on оther social
sites, І ωould lіke to follow you.
Would уou post a list οf the comрlete
urls of your sοсial siteѕ like
youг Fаcebοok раge, twitter feeԁ, oг linkеdin pгofilе?


Тake a lоoκ at my ωеbρаge payday advance

Anonymous said...

It's not my first time to pay a quick visit this web site, i am visiting this site dailly and obtain nice information from here every day.

my site; online shopping portals

Anonymous said...

Hello, this weеkend іs good in support οf mе, for the
reason that this point in timе i am reаding thiѕ gгeаt еducationаl paragгaph
here at my resiԁеnce.

Feel freе to ѕurf to my web blοg personal loans