Yr Etholiad yn cychwyn - i mi o leiaf

O wel, yr etholiad cyn belled a 'dwi yn y cwestiwn wedi cychwyn.

Canfasio stad Maesincla, nid y lle cryfaf i'r Blaid yn yr etholaeth o bell ffordd. 'Dwi'n digwydd adnabod y stad yn weddol dda oherwydd i'r hen go gael ei fagu arni, ac 'roeddwn i'n mynd i weld nain yno byth a hefyd pan yn blentyn.

Mae canfasio'n beth rhyfedd. Roedd gas gen i feddwl am gychwyn arni, ond wedi cychwyn, roedd o'n eithaf hwyl - dod ar draws gwahanol bobl roeddwn yn eu hadnabod fel plentyn, gwahanol Babyddion roeddwn yn arfer mynd i'r Eglwys efo nhw. Holi neu ateb cwestiynau am hwn a'r llall. Siarad ychydig iawn am wleidyddiaeth.

Hwyrach y bydd y busnes i gyd yn fwy o hwyl na mae dyn yn cofio!

Yr Argyfwng Hir

Erthygl diddorol yma

Mae'n ddiddorol (ac yn ddychrynllyd weithiau) dychmygu beth y byddai hyn oll yn ei olygu i Gymru'n benodol. Gallai rhai pethau cadarnhaol ddeillio'n ddi amau - adfywiad y diwydiant glo, defnydd helaethach o gryfderau Cymru parthed ynni amgen - ynni wedi ei seilio ar wynt, dwr a'r llanw.

Ond byddai patrwm lled barhaol o gostau ynni yn codi yn barhaus - yn arbennig felly petrol yn cael effaith sylweddol ar wead llawer o gymunedau gwledig. Ychydig o drafnidiaeth gyhoeddus sydd ar gael mewn llawer o lefydd bellach - byddai llai petae pris tanwydd yn sylweddol ddrytach. Byddai trafnidiaeth breifat yn llawer iawn llai fforddadwy. Byddai'r newidiadau sydd wedi digwydd yn natur y Gymru Gymraeg tros y deg mlynedd ar hugain diwethaf yn cryfhau. Os ydi'r iaith Gymraeg yn cyflym droi'n iaith drefol ar hyn o bryd, byddai'r tueddiad hwnnw'n sicr o gyflymu.

Os ydi'r Rolling Stone yn gywir - hon fydd un o'n problemau lleiaf!

Gwylio'r gem fawr yn Nulyn.

Mi es i gyda rhai o fy nghyd chwaraewyr yng Nghlwb Sboncen Caernarfon i weld gem Cymru - Iwerddon ddydd Sadwrn yn Nulyn (er bod y gem yng Nghaerdydd wrth gwrs). 'Doeddwn i heb wneud hyn ers rhai blynyddoedd, ac fe'm rhyfeddwyd gan y nifer o Gymru oedd wedi cael yr un syniad. Roedd o'n brofiad gwirioneddol ryfedd bod yn McDaids (tafarn rwyf wedi ei mynychu ers blynyddoedd) am hanner dydd fore Sadwrn a sylwi bod pob un o'r cwsmeriaid oedd yno yn siarad Cymraeg. Roedd o'n beth rhyfedd edrych ar y gem efo canoedd o bobl eraill yn Sinotts - a'r gefnogaeth wedi ei hollti i lawr y canol rhwng Gwyddelod a Chymru. Roedd o'n braf bod cymaint o Wyddelod wedi dod atom i'n llongyfarch a dweud mai'r tim gorau oedd wedi ennill.

Mae'n gwestiwn diddorol pam bod cymaint ohonom yn mynd. Dwi'n gwybod bod Dulyn yn nes i ni yn y Gogledd na Chaerdydd - ond roedd llawer o bobl o'r De yno hefyd. Ydi o am ein bod yn gweld rhywbeth yr hoffem ei weld yn ein gwlad ein hunain yno - gwlad rydd, hyderus gyda thrigolion sy'n gwybod sut i fwynhau eu hunain.

Enw'r creadur yn y llun ydi John Lloyd Williams, ac mae'n byw yng Ngaernarfon. Fel y gwelwch mae ganddo grys Cymru del. Neu yn hytrach roedd ganddo un. Yn anffodus, yn fuan wedi i'r llun hwn gael ei gymryd, bu'n ddigon gwirion i'w ffeirio am grys t rhad Leinster. Yn waeth na dim, rhodd gan ei wraig, Delyth, iddo oedd y crys. Roedd y creadur ofn mynd adref. Beth bynnag, i godi ei galon, 'dwi wedi postio'r llun olaf i'w gymryd ohono yn ei grys.

Cewri'r Ugeinfed Ganrif 1. Winston Churchill.

Y Byd yn ol Winston - yn ei eiriau ei hun.

Ar ol gollwng nwy gwenwinig ar sifiliaid Iracaidd ym 1919:
I do not understand the squeamishness about the use of gas. I am strongly in favour of using poisonous gas against uncivilised tribes.

Barn ynglyn a Gandhi:

It is alarming and nauseating to see Mr Gandhi, a seditious Middle Temple lawyer, now posing as a fakir of a type well known in the east, striding half naked up the steps of the viceregal palace, while he is still organising and conducting a campaign of civil disobedience, to parlay on equal terms with the representative of the Emperor-King.

Ac India'n gyffredinol:

a godless land of snobs and bores.



Hawliau pobl frodorol:

I do not admit... that a great wrong has been done to the Red Indians of America, or the black people of Australia... by the fact that a stronger race, a higher grade race... has come in and taken its place.

Comiwnyddiaeth:

We must rally against a poisoned Russia, an infected Russia of armed hordes not only smiting with bayonet and cannon, but accompanied and preceded by swarms of typhus-bearing vermin.

Gwrthryfelwyr Gwyddelig:

The choice was clearly open: crush them with vain and unstinted force, or try to give them what they want. These were the only alternatives and most people were unprepared for either. Here indeed was the Irish spectre - horrid and inexorcisable.

Cymryd gofal o bobl sydd ag afiechyd meddwl:
The unnatural and increasingly rapid growth of the feeble-minded and insane classes, coupled as it is with a steady restriction among all the thrifty, energetic and superior stocks, constitutes a national and race danger which it is impossible to exaggerate... I feel that the source from which the stream of madness is fed should be cut off and sealed up before another year has passed.

Barn am Hitler:

One may dislike Hitler's system and yet admire his patriotic achievement. If our country were defeated, I hope we should find a champion as admirable to restore our courage and lead us back to our place among the nations.

Wrth lywodraeth wedi ei halltudio Gwlad Pwyl:

You are callous people who want to wreck Europe - you do not care about the future of Europe, you have only your own miserable interests in mind.

Iddewon:

This movement among the Jews is not new. From the days of Spartacus-Weishaupt to those of Karl Marx, and down to Trotsky (Russia), Bela Kun (Hungary), Rosa Luxembourg (Germany), and Emma Goldman (United States)... this worldwide conspiracy for the overthrow of civilisation and for the reconstitution of society on the basis of arrested development, of envious malevolence, and impossible equality, has been steadily growing. It has been the mainspring of every subversive movement during the 19th century; and now at last this band of extraordinary personalities from the underworld of the great cities of Europe and America have gripped the Russian people by the hair of their heads and have become practically the undisputed masters of that enormous empire.

Trafod ffawd gwledydd pobl eraill efo Stalin:

So far as Britain and Russia were concerned, how would it do for you to have 90% of Romania, for us to have 90% of the say in Greece, and go 50/50 about Yugoslavia?

O, ac Islam wrth gwrs:

How dreadful are the curses which Mohammedanism lays on its votaries! Besides the fanatical frenzy, which is as dangerous in a man as hydrophobia in a dog, there is this fearful fatalistic apathy. Improvident habits, slovenly systems of agriculture, sluggish methods of commerce, and insecurity of property exist wherever the followers of the Prophet rule or live. A degraded sensualism deprives this life of its grace and refinement; the next of its dignity and sanctity. The fact that in Mohammedan law every woman must belong to some man as his absolute property - either as a child, a wife, or a concubine - must delay the final extinction of slavery until the faith of Islam has ceased to be a great power among men.

Tybed ynglyn a beth yn union oedd o a Hitler yn anghytuno ynglyn a nhw?

Blog bach gwahanol

'Roeddwn ar fin llunio blog gwleidyddol ychydig funudau yn ol pan benderfynais edrych yn ol tros yr hyn 'roeddwn wedi ei wneud hyd yn hyn. Gwleidyddiaeth, gwleidyddiaeth a mwy o blydi gwleidyddiaeth. Felly dyma flog bach gwahanol - a challach o lawer.

Roedd y Mrs, minnau a Lois i fod i fynd efo'n gilydd i Lundain am ychydig ddyddiau yr wythnos diwethaf. Ond ni oedd i fod i fynd. Dwy o'r tri hynaf yn y coleg, y llall yn gweithio, Gwion ar drip sgio ysgol i America (ches i ddim mynd cam ymhellach na Rhyl pan oeddwn i yn yr ysgol)oedd yn gadael Lynne, finnau a Lois. 'Doeddem ni erioed wedi bod am wyliau efo Lois ar ei phen ei hun o'r blaen. Beth bynnag, yn anffodus cymerwyd tad Lynne yn ddifrifol wael ddiwrnod neu ddau cyn y gwyliau, a cefais fy ngyru i Lundain ar fy mhen fy hun efo'r fechan - yn rhannol i'w chael o'r ffordd, ac yn rhannol am fod y gwyliau eisoes wedi ei dalu amdano. 'Roedd y greadures bach ar ei phen ei hun efo fi am ychydig ddyddiau. Wele luniau:

Polau piniwn faint o werth sydd iddynt?

Gyda gwahaniaethau anferth yng nghanlyniadau'r polau - fel hwn a hwn a gyhoeddwyd yn yr Alban heddiw, mae'r cwestiwn yn un gwerth ei ofyn. Os mai'r Scotland on Sunday sy'n gywir byddai Llafur yn cael 37 sedd, y Lib Dems 13, SNP 6 a'r Toriaid 3. Os mai'r Sunday Herald sy'n gywir, yna mae'n stori tra gwahanol - Byddai Llafur yn cael 43 sedd, y Lib Dems 9 a'r SNP 6. Ni fyddai'r Toriaid yn cael dim.

Pwy oedd lladron y 'Northern Bank'?

‘Dwi ddim yn gwybod wrth gwrs, ond tybed os ydi Hugh Orde, Bertie Ahern a Tony Blair yn gwybod? Mae Orde yn honni mai ei farn ‘broffesiynol’ o ydi mai PIRA sydd yn gyfrifol.

Mae’n rhaid cydnabod bod yna rai ffeithiau yn cefnogi’r farn yma – dal teulu yng nghadarnle Gwereniaethol Poleglass, fan honedig yn croesi’r ffin, trefn a hyfdra’r weithred, nifer fawr o bobl oedd yn cymryd rhan, yr angen mewn gweithred o’r fath i gael modd o gael gwared o arian ‘poeth’.

Ond tybed os mai hyn ydi’r unig beth sydd gan Orde? Nid oes gan y PSNI adain ‘intelligence’ fel yr RUC – mae’n debyg mai MI5 ac MI6 sy’n gyfrifol am hyn bellach – ac mae rhyfel Irac a’r WMDs nad ydynt yn bodoli, wedi dangos pam mor ddibenadwy ydi tystiolaeth o’r cyfeiriad yma. Ar y gorau un, mae ganddynt hanes o ddehongli tystiolaeth mewn modd sy’n ddefnyddiol i’w meistri gwleidyddol.

Beth am roi’r lladrad mewn cyd destun ehangach am ennyd? Pwy sy’n cael eu niweidio yn wleidyddol gan y digwyddiad? Sinn Fein. Pwy sy’n elwa yn wleidyddol o’r digwyddiad? Pawb arall.

Mae modd dadlau bod y ‘rhyfel’ yn y Gogledd o’r 80au canol ymlaen wedi bod o gymorth i Unoliaethwyr. Roedd lefel ‘derbyniol’ o drais gwleidyddol yn sicrhau bod Iwerddon unedig oddi ar yr agenda yn barhaol. Newidiodd Cytundeb Dydd Gwener y Groglith hynny yn llwyr.

Fodd bynnag, pob tro mae’n ymddangos bod yr Unoliaethwyr am gael eu llusgo i gymryd rhan yn y broses ddemocrataidd mae Hugh Orde yn ymddangos i stopio hynny. Cofier:

1) Y theatr stryd pan ‘dorrodd’ y PSNI ‘gylch sbiwyr’ yn Stormont. Dwsinau o swyddogion yn torri’r drws ffrynt i lawr ar ol estyn gwahoddiad i’r wasg a’r camerau teledu i ddod i dynnu lluniau. Ar ol chwilio’r lle am tua dau funud aethant ag un ‘floppy’ i ffwrdd efo nhw. Dwy flynedd yn ddiweddarach, gollyngwyd pob cyhuddiad yn erbyn un neu ddau o aelodau cyffredin SF.
2) ‘Herwgipio’ Bobby Tohill. Yr IRA wnaeth meddai Hugh. Dau fis yn ddiweddarach, gollyngwyd pob cyhuddiad yn erbyn yr ‘aelodau’ o’r IRA oedd i fod yn gyfrifol am yr herwgipio. Ceir mwy o’r stori yma
3) Columbia. Mae tri aelod o SF i fod wedi bod yn hyfforddi gwrthryfelwyr FARC yn Columbia. Maent yn cael eu rhoi o flaen llys barn, a’u cael yn euog o deithio ar basports ffug. Mae’r llywodraeth yn eu rhoi nhw yn ol yn y llys, sydd yn ei dro yn eu cael yn euog y tro hwn. Yr unig broblem ydi bod y tri bellach wedi diflannu oddi ar wyneb daear. Mae’r ffaith i hyn ddigwydd pan oedd y DUP wrthi’n cael eu gorfodi i rannu grym yn gyd ddigwyddiad llwyr wrth gwrs,
4) Lladrad y ‘Northern Bank’. Eto ar yr union bryd pan mae Unoliaethwyr yn derbyn fflac gwleidyddol sylweddol am beidio a rhannu grym. Cyd ddigwyddiad arall reit siwr.

‘Rwan mae’n bosibl mai’r IRA sydd yn gyfrifol. Yn ol Ahern roedd Adams a McGuinness yn gwbl ymwybodol o beth oedd am ddigwydd pan oeddynt yn trafod y cytundeb efo fo cyn y ‘Dolig. Os felly maent yn anhygoel o ddwl, yn cytuno i weithredoedd sy’n gyfangwbl danseilio eu strategaeth wleidyddol eu hunain. Mae llawer o ansoddeiriau wedi eu defnyddio tros y blynyddoedd i ddisgrifio’r dynion yma – ond mewn difri calon – ‘twp’?

Etholiad Cyffredinol 2005 yng Nghymru.

Mae'r polau yn gymharol agos o hyd. Gweler

Pol YouGov oedd agosaf ati yn etholiadau Ewrop y llynedd. A chymryd eu bod yn gywir eleni bydd y canlyniad yn agos. Petai'r ffigyrau hyn yn cael eu gwireddu mewn etholiad cyffredinol byddai senedd grog, gyda Llafur un sedd yn brin o fwyafrif llwyr.

A dweud y gwir, 'dwi'n meddwl y bydd Llafur yn ennill o fwy na hyn, ond beth fyddai'n digwydd yng Nghymru petai YouGov yn gywir?

Canlyniad etholiad 2001 oedd 41% i Lafur a 31% i'r Toriaid. Mae ffigyrau YouGov yn awgrymu gogwydd o 4% i'r Toriaid, ochr yn ochr a chynnydd o tua 5% ym mhleidlais y Lib Dems. Ymhellach mae'n awgrymu 6% o gwymp ym mhleidlais Llafur, a 2% o gynydd ym mhleidlais y Toriaid. Nid oes digon o fanylder Cymreig yno i ddod i gasgliadau ynglyn a pherfformiad y Blaid.

Byddai patrwm tebyg i hwn yn awgrymu y bydd Llafur yn colli Canol Caerdydd i'r Lib Dems, Gorllewin Clwyd,Preseli Penfro a Mynwy i'r Ceidwadwyr ac Ynys Mon i'r Blaid.

Byddwn, fodd bynnag yn disgwyl i Lafur fod yn poeni am nifer o seddi eraill - mae'r Toriaid yn eu bygwth yn, Bro Morgannwg a Gorllewin Caerfyrddin, De Penfro, a dydi eu gafael ar Ogledd Caerdydd ddim yn edrych mor saff a hynny ar ol yr etholiadau lleol - eto y Toriaid fyddai'n elwa yma. Go brin y bydd llawer o'r rhain yn cwympo, ond gallai un neu ddwy fynd.

Bydd y Toriaid hefyd yn disgwyl gwneud yn dda yng Nghonwy, ond ddim digon da i ennill. Bydd y Blaid hithau yn disgwyl gwneud yn dda yn Llanelli a Gorllewin Cymru / De Penfro - ond eto dim digon da i ennill.

Wedi dweud hyn oll, byddwn yn bersonol yn disgwyl 2% o ogwydd i'r Toriaid gyda PC a'r Democratiaid Rhyddfrydol yn gwella ar eu perfformiad rhyw gymaint. Y seddi fyddai'n syrthio wedyn fyddai Canol Caerdydd, Gorllewin Clwyd, Mynwy ac Ynys Mon.

John Elias, Maenceinion a Rasio Ceffylau

Newydd ddod ar draws y llun hwn o fy hen, hen, hen daid John Elias



Gwendid Pabyddol fel rheol ydi honni bod 'arwyr' crefyddol yn gallu gwneud gwyrthiau, ond ymddengys bod edmygwyr John Elias yn meddwl ei fod o'n un am wneud gwyrthiau, wele:

Whitsuntide, 1830, whilst attending the preaching service at Manchester, his attention was drawn to the races and sports held annually in the town in Whit-week. Being always opposed to such things, and believing them to be detrimental to the morality and religious interests of the community, the matter weighed heavily upon his mind all through the week. At the services he prayed with intense earnestness for divine interposition. The morning of the great day of the races was beautiful, the sky clear and cloudless, giving every indication of good weather.

Awaiting the great event on the course, there were from 100,000 to 150,000 people. John Elias was at the time in his room wrestling with God in prayer. Some of the brethren in another part of the house were anxiously awaiting developments. One of them, who secretly listened at the door of the chamber, returned to his companions exclaiming,--"There's Elias praying and we shall see that it will be necessary for Ahab to prepare his chariot and flee."

In half-an-hour or so the clouds began to gather, the sky became dark and threatening, so much so that at 11 a.m. candles had to be lighted. Then suddenly the rain descended, as if the windows of heaven had been opened, the crowds dispersed in search of a shelter, and the races were suspended for the day.

O bob 'gwyrth' i'w chyflawni penderfynodd y dyn ddifetha rasus ceffylau Maenceinion. 'Rwan petai gen i y gallu i gyflawni un gwyrth yn ystod fy mywyd, ni fyddwn yn ei wastraffu ar ddifetha rasus ceffylau Maenceinion. Byddwn yn ei ddefnyddio at bwrpas mwy teilwng o lawer. Difetha'r Henley Boat Race , y Brecon Jazz Festival, Ascot neu'r Open Air Shakespeare Productions yn Dyffryn Gardens er enghraifft.

Pam bod y Cymoedd mewn cariad efo Llafur?

Rhwng 1997 a 2002 aeth GDP (y pen) y Deyrnas Gyfunol o 103.5% i 107.7% o GDP o bymtheg gwlad yr EU cyn iddi dderbyn aelodau newydd. Yn ystod yr un cyfnod aeth GDP cymharol Cymru i lawr o 83% i 82.4%. Aeth GDP cymharol Cymoedd y De a Gorllewin Cymru i lawr o 72.8% i 69%.

Bydd Llafur yn ennill pob sedd yn y Cymoedd a'r rhan fwyaf o rai'r Gorllewin ym mis Mai.

Ddim yn bwysig iawn efallai.

'Dwi'n gwybod mai barn un gohebydd papur newydd ydi hwn, ond mae yna rhywbeth digon nodweddiadol amdano. Dim un son am Gymru yn holl hanes Prydain. "Dim o'n ol, ond ol y neidar ar y ddol" fel dywed yr hen bennill.

Mae'n erthygl digon difyr wedi dweud hynny.

Pam mor bwysig ydan "ni" iddyn "nhw".

Mae’n debyg ein bod ni fel Cymry Cymraeg efo’r tueddiad o weld ein hunain fel canolbwynt y Byd. Mae hyn yn naturiol ddigon am wn i. Yn wir, mae llawer ohonom sy’n genedlaetholwyr yn tueddu i ddiffinio ein gwleidyddiaeth mewn termau Cymru vs Lloegr – mae rhai ohonom yn wir yn gweld cynllwyn gan y llywodraeth i ddifa’r Gymraeg tu hwnt i pob cornel.

Cyn i mi fynd ymlaen cymrwch gip ar y rhain:

Yma
yma
yma
yma
ac yma

Allbwn o Gyfrifiad 2001 ar gyfer un Awdurdod Lleol (y mwyaf o ran poblogaeth, mae’n rhaid cyfaddef) – Llundain ydynt. Mae’r ffigyrau’n drawiadol. Mae 1,565,856 o bobl sy’n byw yno wedi eu geni y tu allan i’r Undeb Ewropeaidd. Mae 377,048 arall wedi eu geni mewn gwledydd ag eithrio Prydain y tu mewn i’r UE (Gwyddelod ydi llawer o’r rhain), Mae 607,083 yn Fwslemiaid o ran crefydd. Mae 291,977 yn Hindwiaid, a 104,230 yn Siciaid. Mae’r ffigyrau uchod oll yn debygol o fod yn tan gyfrifiadau sylweddol – nid pawb o bell ffordd o gymunedau lleiafrifol sy’n mynd i lenwi ffurflen gyfrifiad.

I ddychwelyd at yr hanner miliwn ohonom sy’n siarad y Gymraeg yng Nghymru (mae’n debyg bod tua 100,000 arall y tu allan i’r wlad). Mae yna tua’r un faint ohonom na sydd o Fwslemiaid yn byw yn Llundain yn unig. Rydym ni’n bell o San Steffan, nid oes unrhyw oblygiadau i ni o ran ffurfio polisi tramor, rydym, at ein gilydd, yn byw yng nghefn gwlad neu mewn man drefi a phentrefi lle mae lefelau tor cyfraith yn isel, nid ydym yn ffactor etholiadol mewn mwy na llond dwrn o etholaethau, rydym wedi intergreiddio’n rhannol i’r gyfundrefn Brydeinig ers canrifoedd.

Tybed os ydi’r rhan fwyaf o weinidogion y llywodraeth hyd yn oed yn gwybod am ein bodolaeth?

Y blog mwyaf diflas erioed. Y PDs yn 07.

‘Dwi’n sylweddoli mai hwn ydi’r eitem ryfeddaf i ymddangos ar flog Cymraeg erioed – dadansoddiad o obeithion etholiadol plaid fach Wyddelig nad oes prin neb yng Nghymru(ond Guto Bebb) wedi clywed amdano. Ceisiaf wneud un neu ddau o rai callach am wleidyddiaeth Cymru, Lloegr a’r Alban tros yr wythnosau nesaf.

Ceir peth o hanes y blaid yma

Prif nodweddion y blaid yw eu bod yn ryddfrydol (yn yr ystyr ‘liberal’) ac yn adain dde di gyfaddawd mewn materion economaidd. Er mai plaid fach ydi hi – ac un sy’n tueddu i fynd yn llai ac yn llai o etholiad i etholiad, mewn termau canran y bleidlais.– bu’n hynod o ddylanwadol. Bu mewn tair clymblaid efo FF – ac er eu bod yn llai o lawer na FF maent yn fwy ideolegol o lawer – ennill ac ymarfer grym ydi prif flaenoriaeth FF. O ganlyniad (a benthyg idiom Saesneg) mae’r gynffon ideolegol wedi ysgwyd y ci. Gall hawlio o leiaf rhan o’r clod am y ‘wyrth’ economaidd ddigwyddodd yn y Weriniaeth yn y ddegawd diwethaf.

Roedd yr etholiad diwethaf yn 2002 yn fuddugoliaeth iddynt – cawsant 8 (o gymharu a 4 yn 97) aelod – er i’w canran o’r bleidlais gwympo (i tua 4%). Mae rheswm syml am hyn. Pan ei bod yn amlwg na all FG ennill grym, mae llawer o’u cefnogwyr, mewn etholaethau lle gall y PDs lwyddo, yn pleidleisio i’r PDs yn y gobaith y byddynt yn ‘cadw trefn’ ar FF. Cafodd FG cryn lwyddiant yn yr etholaethau lleol eleni, felly ni fydd y ffactor yma yn weithredol. Gallant i gyd, ag eithro’r arweinydd Mary Harney (Dublin Mid West) –golli eu seddau.

‘Reit – golwg sydyn ar eu rhagolygon.

Mary Harney – Dublin Mid West – saff – yn enwedig gan bod Mid West yn cael aelod ychwanegol yn yr etholiad nesaf.

Fiona O’Malley – Dun Laoghaire – tebygol o golli ei sedd. Llwyddodd FG i golli dwy sedd (allan o 2) yma yn 2001. Bydd un os nad y ddwy yn dod yn ol. O’Malley fydd yn dioddef os ydi un yn mynd, a FF os aiff dwy. Mae hi hefyd yn berfformiwr cyhoeddus gwirioneddol wael.

Michael McDowell – Dublin South East – ‘Bear Pit’ gwleidyddol. Rhywle arall sy’n draddodiadol gryf i FG a lle na lwyddwyd i gael aelod o’r blaen. Bydd FG yn eu holau, a bydd hyn yn gwasgu ar bleidlais McDowell. Hefyd bydd rhywbeth sy’n ymdebygu i ryfel yn mynd rhagddo yn wardiau dosbarth gweithiol yr etholaeth rhwng Llafur, FF a SF. Bydd pleidlais uchel yma’n ddrwg iddo. Nid oes ganddo record o gael ei ail ethol mewn etholiad. Mewn perygl gwirioneddol.

Liz O’Donnell - Dublin South – perfformiad gwael yn yr etholiadau lleol, ac ond crafu sedd yng nghadarnle O’Donnell yn Terenure/Rathfarnam. Serch hynny mae O’Donnell yn wleidydd da, yn boblogaidd yn bersonol – ac yn ddel. Byddwn yn disgwyl iddi gael ei hail ethol.

Noel Grealish – Galway West – Gwneud yn eithaf yn yr etholiadau lleol, ond wedi ennill y tro o’r blaen gyda thachtegau anarferol iawn sydd ddim yn gweithio’n aml. Serch hynny, mae ganddynt hanes o gael eu hethol yn rheolaidd yma, ac er y bydd pwysau arnynt, byddwn yn disgwyl i Graelish gael ei ddychwelyd. 'Roedd pethau ar chwal o'r blaen wedi ymadawiad di symwth Bobby Molloy.

Tom Parlon – Laois – Offaly. Pleidlais Tom ydi un y PDs yma, nid un eu hunain. Mae’n ffigwr chwedlonol ymysg ffermwyr y wlad. Serch hynny mae’r etholaeth yma draddodiadol yn un clasurol FF / FG a byddwn yn disgwyl i adfywiad FG fod yn ormod i hyd yn oed Tom Parlon yma.

Tim O’Malley – Limerick East – Mae’r sedd dan bwysau yma, ac er i’r blaid gadw eu pleidlais yng nghefn gwlad yn yr etholiad lleol, maent angen cefnogaeth drefol yma, a methwyd a sicrhau hynny. Byddant yn colli’r sedd i rhywun o’r ddinas – Llafur, neu yn fwy tebygol annibynnol. Mae annibynnwyr hynod gryf yn y ddinas.

Mae Sexton – Longford Roscommon – roedd yn sioc enfawr i Sexton grafu i mewn o’r blaen. Newidiadau ffiniol mawr yn ffactor (drwg i’r PDs) Dim llwyddiant yn yr etholiadau lleol, dim gobaith.

Felly, yn fy marn i bydd ganddynt dair sedd. Gallai’n hawdd fod yn un. Sori Guto.

Sori am y truth uchod hefyd. Os oedd rhywun yn darllen fy mlog o’r blaen, mae’n amlwg, fydd yna neb o hyn allan

Drwgweithredwr!

Oes rhywun yn gwybod pwy ydi’r person ofnadwy yma.

Ymddengys iddo gael ei yrru adref nos Sadwrn am dri o’r gloch y bore, mewn car heddlu – goleuadau glas yn fflachio, ei ddwylo wedi eu clymu. ‘Roedd wedi cael hyd i frawd newydd, sef ‘Eifion Tudur’, mab i dditectif yn Heddlu Gogledd Cymru. Nid oedd yn bosibl iddo roi ei enw iawn i’r hogiau am y rheswm yma.

‘Roedd yr heddlu’n flin, yn uffernol o flin. Roeddynt wedi gorfod galw am ‘backup’ ac wedi gorfod deffro’r dyn oedd yn gyfrifol am y cwn. ‘Roedd hwnnw’n fwy blin na’r gleision cyffredin hyd yn oed. Cafodd y ddau eu llusgo i dy’r Doctor Gwion fel petaent wedi cael eu dal yn dwyn pres o focs hel ar gyfer y tsunami.

Beth oedd y weithred ofnadwy a gyflawnwyd gan y ddau ddihuryn ofnadwy felly. Chredech chi fyth – cysgu mewn cwt. Roedd rhan o Fethel wedi ei droi i rhywbeth oedd yn ymdebygu i downtown Chicago, oherwydd bod dau hogyn pymtheg oed yn rhy ddiog i gerdded i lle’r oeddynt i fod wedi treulio’r nos, ac wedi cysgu mewn cwt. I ba beth mae’r byd yn dod?

O leiaf gallwn gysgu’n dawel gan wybod bod ein cytiau’n saff

Etholiad Cyffredinol 2005

Wele'r gystadleuaeth darogan yma.
UnYnys Mon ydi'r un mae'r rhan fwyaf yn cytuno arno - sef bod Plaid Cymru yn mynd i ad ennill Ynys Mon.

Mae nifer o'r seddau unigol yma'n hynod ddiddorol. Ynys Mon wrth gwrs - byddai wedi bod yn fwy diddorol byth ond i bethau fynd yn ffradach rhwng y Ceidwadwyr. Dylai'r bleidlais wledig ail drefnu ei hun er lles y Blaid. Y Blaid i ennill yma.Yr unig beth sydd yn fy mhoeni ydi nad oes fawr o hanes o gael gwared o Aelodau Seneddol sydd eisoes yn eu seddau yma. Upper Bann sedd Trimble a phrif darged y DUP. Dwi'n meddwl mai'r DUP fyddai'n ennill ar bleidleisiau Protestaniaid, ond caiff yr hen Dave ei achub gan Babyddion. Digwyddodd hyn yn 2001. Bethnal Green & Bow, etholaeth efo llawer o Fwslemiaid lle bydd George Galloway yn cystadlu ar ran Respect. Gallai ennill, ond i mi mae'n fwy tebygol y bydd yn hollti'r bleidlais Lafur ac yn agor y drws i'r Ceidwadwyr.Inverness - sedd Lafur y gallai'r SNP neu'r Lib Dems ei hennill. Byddwn yn betio ar yr un drefn nag o'r blaen (1) Llafur (2) SNP (3) Lib Dems. Nid oes gogwydd o ragor na 5% am fod i'r SNP. St Albans a Colne Valley - y math o seddi fyddai'n gorfod syrthio petai Llafur i gadw grym. I aros efo Llafur yn fy marn i. Maidenhead sedd Theresa May. Bydd y Lib Dems wedi gwneud ymdrech anferth yma - ac mae pleidlais Lafur y gellir ei gwasgu. Lib Dems i ennill. Bristol West Llafur 8% ar y blaen, ond pleidlais y ddwy blaid arall yn agos iawn at ei gilydd. Byddwn yn disgwyl i'r bleidlais ail drefnu ei hun ac i'r Lib Dems ennill. Cambridge - mwyafrif o 20%. Gormod i neb ei oresgyn - beth bynnag yr amgylchiadau lleol.

'Dwi'n credu y bydd gogwydd tros Brydain o 2% i'r Toriaid, gyda'r Lib Dems yn gwneud yn dda mewn rhai etholaethau. Mwyafrif o 100+ i Lafur felly.

Beth bynnag, pob lwc os ydych am gystadlu!

Pam eu bod nhw mor dlawd a ninnau yn gyfoethog?

Mae o'n beth rhyfedd bod trwch y boblogaeth yn gymharol gyfoethog mewn nifer gweddol fach o wledydd. Mae'n debyg bod asedau gwerth $9.4 triliwn gan dlodion y trydydd byd a'r cyn wledydd comiwnyddol - dwy waith cymaint o gyfalaf na sydd yn cylchdroi yng nghyflenwad arian yr UDA - neu i edrych arno mewn ffordd arall asedau cyfwerth a'r rhai a gynrychiolir gan gyfnewidfaoedd stoc Efrog Newydd. Tokyo, Llundain, Frankfurt, Toronto, Paris, Milan a'r NASDAQ efo'u gilydd. Eto, mae pawb bron yn dlawd. Pam?

Yn ol Hernando de Soto mae'r rheswm yn syml. Ni all yr holl asedau hyn gynhyrchu cyfalaf oherwydd nad oes iddynt drefn sy'n rhoi cynrychiolaeth gyfreithiol iddynt - ar ffurf dogfennau, marchnadoedd stoc ac ati - sy'n cael eu derbyn gan bawb. Mae'r asedau mewn gwirionedd y tu allan i'r drefn gyfreithiol - ac oherwydd hynny, ni ellir llawn fanteisio arnynt. Eglurir hyn yn llyfr De Soto The Mystery of Capital.

Dim i'w wneud efo agweddau, ethos economaidd, parodrwydd i weithio ac ati - ond popeth i'w wneud efo darnau o bapur sy'n dderbyniol i bawb.

Rhy fach i lwyddo ar ein pennau ein hunain?

Dadl a ddefnyddir yn erbyn annibynniaeth i Gymru yn aml ydi ein bod yn rhy fach i lwyddo ar ein pennau ein hunain. Isod rhestraf y gwledydd cyfoethocaf yn y Byd (a mesur hynny mewn GDP beth bynnag).

1 Norwy - poblogaeth 4.6m, GDP $55,280 y flwyddyn y person, twf GDP 3%
2 Swisdir - poblogaeth 7.4m, GDP $51,490, twf GDP 2%
3 Iwerddon - poblogaeth 4.1m, GDP $48,250, twf GDP 4.9%
4 UDA - poblogaeth 295.7m, GDP $41,530, twf GDP 3.2%
5 Awstria - poblogaeth 8.2m, GDP $39,130, twf GDP 2.4%
6 Yr Iseldiroedd - poblogaeth 16.4m, GDP $38,950, twf GDP 2%
7 Prydain - poblogaeth 60.7m, GDP $38,670, twf GDP 2.3%
8 Ffindir - poblogaeth 5.3m, GDP $37,740, twf GDP 3%
9 Japan - poblogaeth 127.4m, GDP $37,550, twf GDP 1.7%
10 Ffrainc - poblogaeth 60.6m, GDP $36,630, twf GDP 2.4%
11 Gwlad Belg - poblogaeth 10.4m, GDP $36,430, twf GDP 2.5%
12 Yr Almaen - poblogaeth 82.7m, GDP $35,450, twf GDP 1.9%

Go brin bod angen i mi ychwanegu mwy.

Y cytundeb heddwch, Paisley a'r dyfodol.

Ymddengys y bydd y DUP yn dod i benderfyniad yr wythnos yma os ydynt am eistedd oddi amgylch yr un bwrdd a SF, mewn gweinyddiaeth newydd. 'Does yna neb yn gwybod pa ffordd y byddant yn neidio, ond tybed faint o wahaniaeth wnaiff eu penderfyniad yn y diwedd? Mae newidiadau mawr ar droed beth bynnag.

Mae pawb yn gwybod am wn i bod newidiadau strwythurol arwyddocaol yn digwydd ym mhoblogaeth y Gogledd. Ond tybed faint sy'n ymwybodol o'r newidiadau ym mhatrwm gwleidyddol y De?

Cynhalwyd etholiadau lleol yn y Weriniaeth yn gynharach eleni, a chafwyd llu o ganlyniadau fel hyn a hyn a hyn ar hyd a lled ardaloedd dosbarth gweithiol y brifddinas yn ogystal a rhai fel hyn yn ardaloedd traddodiadol y Provos o gwmpas y ffin.

Canlyniad tebygol hyn ydi na fydd hi'n bosibl i Fianna Fail ennill grym am gyfnod maith eto heb gefnogaeth SF. Byddant mewn llywodraeth yn y De erbyn 2007, a byddant yn ol pob tebyg mewn llywodraeth yn y Gogledd hefyd - efo neu heb y DUP.

Byddant yn llywodraethu yn y De a'r Gogledd - beth bynnag am y ffin.

Canolfan y Mileniwm

Wel mae Canolfan y Mileniwm wedi agor o'r diwedd.

Mae'n debyg mai un o'n prif wendidau ni fel cenedl ydi ein bod yn swnian ac yn cwyno am ddatblygiadau y tu hwnt i'n milltir sgwar ein hunain, ac yn mwynhau bychanu ymdrechion eraill. Felly brysiaf i ddweud (cyn gwneud yn union hynny), ei bod ar un wedd yn beth cadarnhaol iawn bod Cymru efo'r adnoddau newydd sydd wedi ymddangos ym Mae Caerdydd ac yng nghanol y ddinas tros y blynyddoedd diweddar. Er yr holl wario pres cyhoeddus mewn ychydig o filltiroedd sgwar digon breintiedig beth bynnag, mae'n debyg ei fod yn gadarnhaol beth bynnag. Yn ddi amau mae'n rhoi cryn le i gredu ein bod yn magu hyder fel cenedl, yn dod yn ymwybodol ohonom ein hunain fel gwlad, yn gweld yr angen am brif ddinas go iawn i wlad go iawn.

Ond, o edrych ar arlwy'r Ganolfan tros y misoedd nesaf mae'n amlwg mai Saesneg a 'rhyngwladol', fydd naws y lle - o ran y ddarpariaeth gelfyddydol, beth bynnag. Digon naturiol mae'n debyg. Anaml iawn y gellid disgwyl llenwi 1,900 o seddi i weld cynhyrchiad Cymraeg.

Ond mae'r cwestiwn bach yn codi unwaith eto - "Oes yna le i ni, y Gymru Gymraeg yn y Gymru newydd hyderus"? 'Mond gofyn.

Dipyn o Stad

Ward Seiont, Caernarfon.

Beth petai’r Fro Gymraeg wedi ei adeiladu o’r wardiau hynny sydd a mwy nag 80% yn siarad Cymraeg? Sut byddai’n edrych?

Fel hyn.

Peblig: Caernarfon. Trefol. Byd byrlymus proletaraidd yn berwi efo plant, a chwn. Pencadlys a chartref ysbrydol y cofis oll. Bron y gallai fod yn astudiaeth achos o amddifadedd - 4ydd ward efo incwm isaf yng Nghymru, 15fed uchaf o ran diweithdra, 15fed salaf o ran addysg ac hyfforddiant, 57fed o ran ansawdd tai sal.

Seiont: Caernarfon. Trefol. Mawr a chymysg. Canol tref, fflatiau cyngor, stad dai cyngor, stadau mawr preifat, rhwydwaith o dai teras cul, ffermydd ar gyrion de Caernarfon.

Cadnant: Caernarfon. Trefol. Proletaraidd, ond ddim cymaint felly na Peblig. Stad cyngor mawr (parchus), lwni lands cymdeithasau tai, stad breifat, rhai strydoedd culion canol yn agos at ganol y dref.

Menai: Caernarfon. Trefol. Twthill sy’n dal yn rhannol ddosbarth gweithiol a thai mawr gogledd y dref. Dosbarth canol Cymraeg ei hiaith. Llawer o bobl o’r tu hwnt i Gaernarfon, ac yn wir Gwynedd. Yr unig le cyn belled i’r gogledd lle, nad yw’n anisgwyl clywed acenion y De ynddo.

Llanrug: Pentref mawr. Sownd yng Nghaernarfon ac yn ddibynnol arni’n economaidd. Dosbarth canol Cymraeg a chofis y wlad.

Bontnewydd: Pentref mawr. Sownd yng Nghaernarfon ac yn ddibynnol arni’n economaidd. Cofis wlad yn bennaf, rhai dosbarth canol Cymreig.

Bethel: Gweler Bontnewydd. Digon tebyg.

Penygroes: Pentref mawr. Diwylliant chwarel– er bod hon wedi cau. Yn orbit Caernarfon.

Groeslon. Gweler Penygroes – tebyg ond nes at Gaernarfon.

Llanwnda. Ward o bentrefi llai rhwng Groeslon / Penygroes a’r Bontnewydd. Cynnwys ardaloedd chwarel, pentref glan y mor, dosbarth canol Cymreig a cofis wlad rhan uchaf y Bontnewydd.

Wel dyna hanner yr ugain. Pob un o fewn ychydig filltiroedd i Gastell C/narfon.

Dwyrain Porthmadog: Trefol. Y rhan o Borthmadog sydd ymhell o’r mor ac nad ydi Saeson eisiau dod i fyw yno.

Gogledd Pwllheli: Trefol. Y rhan o Bwllheli sydd ymhell o’r mor ac nad ydi Saeson eisiau dod i fyw yno. Pobl tref Pwllheli a phobl o Ddwyfor wledig sydd wedi mewnfudo i’r dref. Trydydd o ran safon gwael tai yng Nghymru.

Teigl: Trefol. Blaenau Ffestiniog. Yn ol ym myd y chwareli llechi. Chwarel, neu o leiaf fersiwn open cast yn dal yn agored.

Maenofferen: Gweler Teigl. Tebyg.

Bala: Trefol, ond ychydig yn gwahanol i’r uchod. Gwasanaethu byd amaethyddol.

Tudur: Trefol. Llangefni. Proletaraidd. Un o’r wardiau efo’r incwm cyfartalog isaf yng Nghymru.

Cefni: Trefol. Llangefni. Ward mae’r heddlu’n dweud sydd a record anhygoel o anhrefn cymdeithasol. Y rheswm am hyn ydi bod yr heddlu’n ddwl. Maent yn cofnodi pob achos yng nghanol y dref (sydd yn lle anhrefnus liw nos) fel Cefni. Dydi canol y dref ddim yng Nghefni.

Cyngar: Trefol. Llangefni Llai tlawd na Tudur.

Llanuwchllyn: Gwledig. Yr unig ward amaethyddol wledig sydd a thros 80% yn siarad Cymraeg. Fel hyn oedd y rhan fwyaf o’r Fro Gymraeg ers talwm. 7fed salaf o ran ansawdd tai yng Nghymru.



Blaenau Ffestiniog

Plaid Cymru sy'n cynrychioli 11 o'r 17 ward sydd yng Ngwynedd, ond dim un o'r dair sydd ar Ynys Mon.

Wps, newydd sylwi fy mod wedi anghofio hen bentref bach Llanber - Mecca twristiaid sy'n hoffi dringo a ballu. Mae o'n edrych yn rhyfedd am wn i cael lle sydd mor boblogaidd efo Saeson fod mor Gymraeg. Ond mewn rhai ffyrdd mae'r lle yn ddigon nodweddiadol o'r lleoedd eraill sy'n Gymreig iawn - siar da o dai cyngor, pentref mawr chwarel (gynt), yn orbit C'narfon.