Yr hen reddf i gadw pobl allan o wleidyddiaeth yn ail ymddangos

Fedrwn i ddim peidio meddwl am Winston Churchill wrth ddarllen y canlynol ar flogiad diweddaraf Derwydd y Goban Las:

On Tuesday four Plaid Cymru AMs boycotted the official opening of the Welsh Assembly on the grounds that their desire for an independent republic of Wales was incompatible with attending a ceremony presided over by the Queen. Strangely this idealism hasn't prevented any of the four from taking the oath of alleigence to the same Queen — a pre-requisite to taking up their positions (and, more importantly I suspect, their taxpayer-funded salaries);

Roedd Churchill yn berson oedd a greddfau gwrth ddemocrataidd er bod llawer i un yn ei ystyried yn ganolog i oroesiad democratiaeth yn y ganrif ddiwethaf. Mae'r dyfyniad yma o un o'i areithiau yn erbyn ymestyn yr hawl i bleidleisio i ferched yn esiampl o hyn.

The women’s suffrage movement is only the small end of the wedge. If we allow women to vote it will mean the loss of social structure and the rise of every liberal cause under the sun. Women are well represented by their fathers, brothers and husbands.

Mae gan plaid Paul hanes hir iawn o geisio torri grwpiau o bobl allan o wleidyddiaeth.

Er enghraifft roedd y rhan fwyaf o Doriaid yn erbyn y Catholic Relief Act 1829 (oedd yn rhoi hawl i Babyddion dosbarth canol bleidleisio am y tro cyntaf), a'r unig reswm i Robert Peel a Dug Wellington newid eu meddyliau a chefnogi'r ddeddf oedd oherwydd eu bod yn ei hystyriedl ffordd o atal yr anhrefn oedd yn lledaenu yn yr Iwerddon ar y pryd.

Roedd ei blaid yn erbyn Deddf Diwygio 1832 - deddf oedd yn ymestyn hawliau pleidleisio i tua miliwn o ddynion ac yn mynd rhan o'r ffordd i ddelio efo'r gyfundrefn lle'r oedd rhai 'etholaethau' seneddol i bob pwrpas yn perthyn i berchnogion tir, a gallai'r rheiny i bob pwrpas ddewis aelodau seneddol - yr enwog rotten boroughs.


Roeddynt hefyd yn erbyn Deddf Diwygio 1866 oedd yn rhoi hawl pleidleisio i bob dyn oedd yn ennill mwy na 26 swllt yr wythnos - er bod eironi yma - gorfodwyd Disraeli gan y bygythiad o anhrefn ar y strydoedd yn dilyn methiant y ddeddf, i gefnogi deddf llawer mwy radicalaidd y flwyddyn ganlynol - un a roddodd hawliau pleidleisio i pob dyn - er bod y cyfoethog a'r addysgiedig (yr un pobl gan amlaf) yn cael pleidleisiau ychwanegol.

Ac rwan mae Paul yn adleisio cwestiwn Gareth Glyn y diwrnod o'r blaen trwy ddadlau mai rhagrith ydi hi i bobl sydd wedi cael eu gorfodi i dyngu llw i'r frenhines i brotestio yn erbyn y frenhiniaeth. Dadl Paul felly ydi y dylid dewis rhwng yr hawl i fynegi daliadau gweriniaethol a'r hawl i wleidydda - yn broffesiynol o leiaf. Yn wir mae ymhlyg yn ei ddadl na ddylai pobl sy'n gwrthwynebu'r frenhiniaeth wasanaethu fel cynrychiolwyr etholiadol.

Rwan, 'dwi'n gwybod bod llawer o bobl yn y DU yn ystyried cred na ddylid dewis pwy sydd i arwain y wladwriaeth ar sail pwy yw ei deulu a'i bod yn beth amhriodol i dyngu llw o deyrngarwch i'r unigolyn hwnnw / honno, yn un ryfedd. Ond i lawer o bobl y tu allan i'r DU y gwrthwyneb sy'n wir - mae'r drefn Brydeinig yn cael ei hystyried yn rhyw ran rhyfedd o'r Byd ffiwdal sydd wedi goroesi rhywfodd neu'i gilydd. Mae'n debygol bod daliadau Leanne, Bethan, Llyr a Lindsey yn llawer nes at norm y rhan fwyaf o'r byd democrataidd nag ydi rhai eu beirniaid. Does yna ddim oll o'i le mewn bod a'u hagwedd nhw at y frenhiniaeth.

Cafwyd is etholiad West Belfast ddydd Iau, ac nid oedd o syndod i neb i'r ymgeisydd Sinn Fein, Paul Maskey ennill. Mi fydd Paul Maskey yn ymddwyn yn unol a chyngor Paul (Williams) i'r pleidwyr hynny na aethant i'r Cynulliad, ac yn gwrthod cymryd ei sedd. Canlyniad hyn ydi na fydd ei etholaeth yn cael ei chynrychioli yn San Steffan - ac nid ydi'r etholaeth arbennig yma wedi anfon cynrychiolaeth yno am ugain mlynedd. Efallai mai sefyllfa felly hoffai Paul ei gweld yng Nghymru.

Rwan dwi'n gwybod bod llawer o'r digwyddiadau gwleidyddol rydym wedi edrych arnynt yn y blogiad yma yn hen hanes, ond mae'n rhyfedd fel mae'r reddf i fod eisiau torri grwpiau o bobl allan o'r broses wleidyddol yn ail godi dro ar ol tro ar amryiol ffurfiau mewn gwleidyddiaeth geidwadol Brydeinig - ac mae'n ail godi hyd heddiw.