Nid dyma'r tro cyntaf wrth gwrs - roedd yna sgandal ychydig flynyddoedd yn ol yn ymwneud a methiant i ddatgan cyfraniadau a roddwyd iddo yn ei ymgyrch drychinebus i gael ei ethol yn is arweinydd y Blaid Lafur Brydeinig.
Mae'n debyg iddo 'anghofio' datgan iddo dderbyn gwerth £100,000 o gyfraniadau. Roedd yr arian wedi ei sianelu'n rhannol trwy sefydliad a ddisgrifid fel think tank (beth bynnag ydi hynny)o'r enw'r Progressive Policies Forum. Nid oes tystiolaeth i'r Fforwm wneud unrhyw beth ag eithrio dod o hyd i arian i ariannu ymgyrch Hain. Roedd dyn o'r enw Willie Nagal, gwerthwr diamwtiau o Dde Affrica wedi defnyddio'r dull yma o roi £5,000 i ymgyrch Hain ynghyd a benthyciad di log o £25,000. Wedyn roedd gwr busnes o Israel - Isaac Kaye wedi defnyddio'r fecanwaith i roi £15,000 a chafwyd £10,000 gan Mike Cuddy.
Mae derbyn arian heb ei ddatgan mewn sefyllfa fel hon yn groes i gyfraith etholiadol (ac mae'r sefyllfa yn waeth os ydi ffynhonell yr arian yn un tramor), a danfonwyd manylion yr achos i Wasanaeth Erlyn y Goron. Wedi edrych ar y mater daethant i'r casgliad nad oedd yn briodol i ddod ag achos yn erbyn Hain oherwydd eu bod yn barnu nad oedd yn rheoli Hain4Labour - y corff oedd yn gyfrifol hyrwyddo ei ymgyrch. Hynny yw roeddynt yn derbyn bod gweithred o dor cyfraith wedi digwydd, ond nid oeddynt yn credu y gellid sefydlu'n gyfreithiol pwy oedd yn gyfrifol am y weithred honno.
Bu'n rhaid i Hain ymddiswyddo o'r Cabinet tra roedd yr ymchwiliad yn mynd rhagddi, ac roedd rhaid iddo aros ar y meinciau cefn hyd yr ad drefnu diweddar yng nghabinet Brown. 'Dydi hi ond wedi bod ychydig wythnosau ers iddo ddychwlyd, ac mae'r stori newydd wedi ymddangos yn y Sunday Times.
Stori yn ymwneud a cham ddefnydd o gysylltiadau gwleidyddol ydi hon yn y bon. Roedd Hain wedi sefydlu cwmni _ _ ahem _ _ 'cyfathrebu' gwleidyddol gyda'i wraig - HaywoodHain. Roedd gwefan y cwmni (tan ddoe) yn brolio cysylltiadau gwleidyddol Hain. 'Rwan nid oes unrhyw beth anghyfreithlon am hyn - er ei bod yn bosibl dadlau bod ymddygiad o'r fath yn gwbl groes i god ymarfer gweinidogion y goron. Mae'n amlwg bod y cwestiwn o wrthdaro rhwng swydd Hain fel gweinidog a lles ei gwmni yn codi.
Hyd yn oed a gadael hynny i un ochr mae cwestiwn ehangach yn codi hefyd - pam y dylai rhywun sydd a digon o bres i dalu i HaywoodHain gael mynediad i gysylltiadau gwleidyddol Hain, pan nad yw'r rheiny ar gael i bawb arall?
Er nad oedd Hain yn un o 'ser' Cymreig y sgandal treuliau, mae yna agwedd anarferol iddynt hwythau. Yn 2004 gofynodd i'r swyddfa ffioedd os cai hawlio am forgais am dy oedd wedi ei brynu yn ei etholaethefo'i wraig newydd, Elizaberth Hayward am £400,000, yn ogystal a hawlio am forgais ar ei gyn gartref chwe milltir i ffwrdd. Ni chafodd geiniog am yr ail dy, gan i'r swyddfa ffioedd wrthod y cais.
Felly beth mae hyn oll yn ei ddweud am Ysgrifenydd Gwladol Cymru?
I fod yn garedig - yn ofnadwy o garedig efo Hain, nid yw'r sefyllfa yn llenwi dyn efo hyder yn ein Hysgrifenydd Gwladol. Mae'n ymddangos nad oes ganddo unrhyw allu o gwbl i roi sylw addas i fanylion - hyd yn oed manylion sy'n bwysig iawn i'w dynged ei hun. Nid oedd ganddo unrhyw reolaeth nag yn wir dealltwriaeth o'r ffordd yr oedd ei ymyrch am y dirprwy arweinyddiaeth yn cael ei hariannu.
Nid oedd ganddo chwaith fawr o ymdeimlad o ddiffyg priodoldeb i gyn weinidog hysbysebu ei gysylltiadau gwleidyddol ar y We, ac yn waeth nid oedd wedi croesi ei feddwl y dylai fod wedi ail edrych ar ei faterion busnes masnachol yng ngoleuni'r ffaith ei fod wedi ei ail godi'n weinidog.
Ac ar ben hyn oll, ymddengys nad oedd yn gweld problem ceisio hawlio traeliau ar ddau gartref chwe milltir oddi wrth ei gilydd ar yr un pryd, a gwneud hynny ar gorn y trethdalwr.
Gyda'r ewyllys gorau yn y Byd tuag at Hain, fedra i ddim dychmygu bod y dyn yma yn addas i fod yn ddeilydd un o brif swyddi gwleidyddol Cymru - a 'dwi ddim yn meddwl y byddai'n dal swydd felly oni bai bod Brown wedi ei orfodi gan amgylchiadau gwleidyddiaeth menol Llafur i glymu tynged rhai o gyn weinidogion Blair gyda'i dynged ei hun.
No comments:
Post a Comment