Tref Caernarfon, Andy Banner-Price a Llais Gwynedd

Cliciwch ar y delweddau os na allwch eu gweld

Llythyr ydi'r cyntaf gan berchenog gwesty - neu Dy Gwledig Plasdinas, sydd wedi ei leoli yn y Bontnewydd, ger Caernarfon at gynghorydd yr ardal honno, Chris Hughes. Mae Chris wrth gwrs yn aelod o Lais Gwynedd. Llythyr uniaith Saesneg gan Chris i Gyngor Tref Caernarfon yn gofyn i gynghorwyr y cyngor hwnnw beth maent yn bwriadu ei wneud i ymateb i ofidiau'r perchenog, Mr Banner-Price ydi'r ail.

Efallai y dylwn ddweud gair neu ddau am dref Caernarfon - i'r rhai ohonoch sydd yn byw ymhell oddi wrthi. Mae'n dref o tua 10,000 o bobl ar arfordir gogleddol Gogledd Orllewin Cymru. Mae'n dref gymdeithasegol gymhleth gydag un o wardiau cyfoethocaf y Gogledd yn ymestyn ar hyd y Fenai, ond un o wardiau mwyaf difreintiedig y Gogledd ymhellach i'r de. Mae i'r dref ddosbarth gweithiol, trefol sylweddol - ond mae iddi hefyd ddosbarth canol. Yr hyn sydd yn taro ymwelwyr nad ydynt yn gyfarwydd a Gogledd Orllewin Cymru ydi cryfder y Gymraeg yma - y Gymraeg a glywir yn llawer amlach na pheidio ar y strydoedd - pob stryd - a'r Gymraeg a ddefnyddir gan amlaf gan bobl o pob dosbarth cymdeithasol. Yn ol cyfrifiad 2001 roedd rhwng 80% a 90% o boblogaeth pob ward yn y dref yn siarad yr iaith. Mae'n dref sydd hefyd wedi derbyn buddsoddiad preifat a chyhoeddus. Lleolir canolfan hamdden a chanolfan denis yn y dref, mae yma hefyd ganolfan gelfyddydol, amgueddfeydd, datblygiad sylweddol wrth Doc Fictoria. Cafwyd gwaith sylweddol diweddar i uwchraddio'r maes a llawer o'r tai cymdeithasol sydd yn y dref. Ceir amrediad eang o siopau sydd at ddant twristiaid, mae yna amrywiaeth o dafarnau a chlybiau nos yn y dref ac mae yna lawer iawn mwy o lefydd bwyta na sydd i'w cael yn ninas Bangor sydd ychydig filltiroedd i ffwrdd. Mae canolfan hwylio Cymru ar gyrion y dref, ceir canolfan ddringo yng Ngheunant, ac mae'r dref yn agos at yr Wyddfa a Pharc Cenedlaethol Eryri. Dyna pam (ynghyd a'r castell wrth gwrs) bod canoedd o filoedd o dwristiaid yn heidio i'r dref yn flynyddol.

Rwan, mae'n ymddangos i mi mai pobl Caernarfon ydi problem Mr Banner-Price yn y bon. Efallai bod yna lawer o bobl ifanc ar hyd strydoedd y dref - ond eu tref nhw ydi hi. Ymhle mae Mr Banner-Price eisiau iddynt fynd i siopa a hamddena? Efallai bod pobl yn smocio y tu allan i dafarnau, ond mae'n anghyfreithlon smocio'r tu mewn i dafarn - mae gan bobl hawl i smocio a mynychu tafarn. Gall y dref fod yn swnllyd - yn arbennig wedi iddi nosi - ond mae'n dref fyrlymus, a bydd pobl yn dod yma o bell ac agos am noson allan - yn arbennig felly Cymry Cymraeg o ardaloedd gwledig. Mae yna ychydig o ethos tref porthladd wedi aros efo'r dref - er nad ydi wedi bod yn dref felly am ddegawdau lawer.

'Dydi hyn oll ddim yn broblem i'r rhan fwyaf o'r canoedd o filoedd o bobl o'r ochr arall i Glawdd Offa a thu hwnt sydd yn ymweld a'r dref yn flynyddol - ac yn aml yn dychwelyd. Problem Mr Bonner-Price ydi natur ei sefydliad, a'r cleiantel sy'n dod i aros yno. Gall aros ym Mhlasdinas gostio cymaint a £250 y person y noson (er os ydych yn rhannu 'stafell ac yn mynd ar amser distaw gallwch gael cryn fargen). Mae'n debyg gen i y byddai pobl sy'n gallu talu cymaint a hyn yn fwy cyfforddus yn Stratford Upon Avon nag ydynt yn Nhre'r Cofis, ac mae'n ddigon posibl nad ydynt yn teimlo'n saff ac yn gyfforddus pan fyddant yn dod i gysylltiad a phobl o ddosbarthiadau cymdeithasol eraill. Ond eu problem nhw ydi hynny - nid problem trigolion Caernarfon. Mae'n ddigon posibl bod person sydd wedi treulio ei fywyd mewn pentref cefnog yn Surrey yn teimlo'n anghyfforddus yn cystadlu am sylw wrth y bar ar nos Sadwrn brysur yn y Goron - ond felly mae pethau mae gen i ofn - pan mae'r rhan fwyaf o bobl yn mynd ar eu gwyliau, maen nhw'n derbyn bod pethau ychydig yn wahanol i'r hyn ydynt adref.

Mae Caernarfon yr hyn ydyw - tref fyrlymus, fler, ddiddorol, Gymreig sydd a'r rhan fwyaf o'i phoblogaeth o gefndir dosbarth gweithiol. Felly y bu am ganrifoedd, ac felly y bydd gobeithio. Mae gen i ofn na fydd pobl y dref yn cowtowio i gleiantel cyfoethog Mr Bonner-Price, ta waeth faint mae hwnnw'n cwyno, a tha waeth faint o gefnogaeth mae'n llwyddo i'w ddenu gan gynghorwyr Llais Gwynedd.