Beth wnawn ni efo Mr Price dywedwch?

Mae yna dipyn go lew o ddamcaniaethu wedi bod ar y We (a thu hwnt) ynglyn a dyfodol Adam Price - gormod i mi ddechrau mynd i ddarparu lincs. Mi fydd rhaid i minnau gyfranu fy mewath mae'n debyg. Efallai y dyliwn gychwyn trwy nodi ei bod ymhlyg ym mhopeth rwyf yn ei ysgrifennu yma bod Adam yn wleidydd o sylwedd anarferol, a'i bod yn hanfodol i'r Blaid ei bod yn dod o hyd i ffordd i'w gael ym Mae Caerdydd cyn gynted a phosibl.

Cyn mynd ymlaen mi hoffwn ychwanegu un pwynt bach gweddol amlwg nad oes yna neb arall wedi tynnu sylw ato hyd y gwn i. Nid New Labour ydi Plaid Cymru - 'dydi hi ddim yn bosibl (mewn amgylchiadau cyffredin o leiaf) i'r Blaid yn ganolog orfodi'r Blaid yn lleol i wneud pethau nad ydynt eisiau eu gwneud. Ar un olwg, byddai dyn yn meddwl y byddai unrhyw blaid leol wrth ei bodd yn cael rhywun o statws a gallu Adam i sefyll trostynt. Ond - 'dydi pleidiau lleol ddim pob amser yn meddwl yn strategol genedlaethol - mae ystyriaethau lleol yn aml yn bwysicach iddynt na rhai amgenach. Nid dweud ydw i na allai Adam sefyll yng Nghastell Nedd (er enghraifft) ond nodi na fyddai pethau o anghenrhaid mor syml a di drafferth ag mae aml i un yn meddwl.

Wedi dweud hynny, hyd y gwelaf i dyma'r opsiynau - a'r tebygrwydd iddynt arwain at wireddu dymuniad Adam i fynd i Fae Caerdydd. 'Dwi'n rhoi dau sgor DIY ar ddiwedd pob opsiwn. Mae'r cyntaf yn dynodi pa mor debygol ydi Adam (yn fy marn bach i) o ddilyn y trywydd, ac mae'r nesaf yn dynodi pa mor debygol y byddai o fynd i Fae Caerdydd petai'n gwneud hynny.

(1) Sefyll yn erbyn Rhodri Glyn am enwebiaeth y Blaid yn Nwyrain Caerfyrddin. Byddai'n debygol iawn o guro Rhodri Glyn ac ennill yn yr etholiad Cynulliad, ond byddai pethau'n fler iawn a 'does yna ddim un plaid leol yn hoffi rhyfel cartref. 'Dwi ddim yn gweld Adam yn cymryd y cwrs hwn 1/10 ac 8.5/10.

(2) Bod y Blaid yn ganolog yn dwyn perswad ar Rhodri Glyn i sefyll ar gyfer San Steffan yn 2010, a bod Rhodri yn ei dro yn amseru ymddiswyddiad mewn modd fyddai'n sicrhau is etholiad Cynulliad ar yr un diwrnod ag etholiad San Steffan. Bu ymgais eisoes i wneud rhywbeth fel hyn, ond 'doedd gan Rhodri ddim diddordeb. Efallai y byddai ganddo fwy o ddiddordeb petai'n credu y gallai opsiwn (1) gael ei gwireddu, ond 'dydi o ddim yn credu hynny. 2/10 a 9.5/10.

(3) Cael ei ethol oddi ar un o'r rhestrau rhanbarthol. Mae'n ddigon posibl na fydd y Blaid yn cadw eu seddau rhanbarthol yn y Gogledd na'r Gorllewin y tro nesaf - byddai ennill Gorllewin Clwyd yn arwain at golli sedd Janet Ryder er enghraifft a byddai ennill Gorllewin Caerfyrddin / De Penfro yn golygu y byddai Nerys yn colli ei sedd. Gallai cwymp mawr yn y nifer o seddi uniongyrchol sydd gan Lafur yn y Gogledd fod yn broblem i'r Blaid hefyd. Petai'n rhoi ei enw ymlaen ar gyfer y tair rhanbarth arall, byddai'n dra thebygol o ddod yn gyntaf (neu'n ail) yn o leiaf un ohonynt. Byddai hyn hefyd yn osgoi'r broblem o orfod dod adref o America i ymgyrchu (gweler isod). 7/10 a 8/10.

(4) Sefyll mewn sedd gyfagos - Castell Nedd neu Orllewin Caerfyrddin De Penfro. Mae llawer yn anghofio i'r Blaid ddod yn llawer nes at ennill yn 07 yn y sedd Orllewinol nag y daethant yng Nghastell Nedd. Yn wir roedd yr ymgeiswyr wedi ysgwyd llaw gan gredu bod John Dixon wedi ennill nes i rhywun sylwi nad oedd y pleidleisiau post wedi eu cyfri. Mae yna ddwy broblem - yr un a soniais amdani ar y cychwyn, a'r ffaith na fyddai'n bosibl iddo ymgyrchu llawer yn y naill etholaeth na'r llall - mae America'n bell ac mae angen paratoi'r tir yn ofalus os ydi rhywun yn sefyll mewn etholaeth sy'n newydd iddo. 'Dwi ddim yn gwybod am gyflwr peirianwaith y naill etholaeth na'r llall ond byddwn wedi meddwl y byddai'n rhaid mynd ar ofyn peirianwaith sylweddol etholaethau cyfagos megis Dwyrain Caerfyrddin a Llanelli i ymgyrchu tros gyfnod estynedig os na fyddai'r dyn ei hun ar gael llawer. Wedi dweud hynny gallai ennill y naill etholaeth neu'r llall. 7/10 a 7/10.

(5) Cyfuniad o (3) a (4). Yn ol y son mae'r Toriaid yn bwriadu newid y rheolau er mwyn caniatau i ymgeiswyr sefyll ar y rhestr rhanbarthol ac mewn etholaethau y tro nesaf. Byddai hyn yn caniatau i Adam sefyll ar restr y Gorllewin a'r Canolbarth ac yng Ngorllewin Caerfyrddin / De Penfro ar yr un pryd. Pe na byddai'n llwyddo i ennill yng Ngorllewin Caerfyrddin / De Penfro yna byddai'n debygol o gael ei ethol oddi ar y rhestr oni bai bod rhywbeth anisgwyl yn digwydd yn Nhrefaldwyn neu Benfro Preseli. Mae'n anodd gweld y Blaid yn ennill yn Nhrefaldwyn - a thra ei bod yn ddigon posibl gweld y Blaid yn ennill yng Ngogledd Penfro / Preseli, mae'n anodd dychmygu y gallai ddigwydd mewn etholiad lle byddai Adam yn colli yn y sedd ddeheol, mwy Pleidiol. Un broblem fyddai Nerys Evans - byddai'n sicr o golli ei sedd - a byddai hynny'n anffodus. Mae'n eneth dda. Ond mae hi'n ifanc ac efallai bod goleuadau Llundain yn atyniadol iddi. Mae yna swydd wag yn Nwyrain Caerfyrddin. 5/10 ac 8/10.

Fy hoff opsiwn i yn bersonol fyddai (2), ond gan nad yw'n debygol o gwbl o ddigwydd, fy ail hoff opsiwn fyddai (5).