Beth mae Kirsty Williams wedi ei wneud i Nick Clegg?

Ar ol y mor o sarhad a daflwyd i gyfeiriad Plaid Cymru pan newidiodd rheiny eu polisi parthed peidio a chael ffioedd myfyrwyr, ar ol yr holl hunan gyfiawnder, ar ol yr holl ystumio, ymddengys bod polisi'r Lib Dems a Phlaid Cymru bellach yn union yr un peth. Mae'r ddwy blaid yn erbyn ffioedd fel mater o egwyddor, ond yn sylweddoli nad oes ganddynt ddewis ond byw efo nhw o dan yr amgylchiadau cyllidol presennol.

Mae'r math yma o beth yn bwysig yn nwy o etholaethau seneddol y Lib Dems - Canol Caerdydd a Cheredigion. Go brin y gwnaiff wahaniaeth yn y cyntaf - mae mwyafrif sylweddol gan y Lib Dems. Nid felly'r ail. Os oedd ganddynt unrhyw obaith o ddal Ceredigion o'r blaen, mae'r gobaith hwnnw bellach wedi mynd.

Ac wedyn mae'r datblygiad enfawr yn St Athan yn cael cic trwy'r ffenest. 'Dydi hynny ddim yn debygol o effeithio'n uniongyrchol ar y Lib Dems - does ganddyn nhw ddim gobaith ym Mro Morgannwg - ond mae'r Fro yn gymharol agos at Gasnewydd a Chaerdydd - ardaloedd sydd yn gryf iddynt ar lefel llywodraeth leol o leiaf. Eto mae eu unig sedd yn y De - Canol Caerdydd yn agos, a byddant yn gobeithio gwneud argraff yn Nwyrain Casnewydd.

Hefyd mae'r son gan Clegg am savage cuts am fod tua mor boblogaidd yng Nghymru a cherddoriaeth Leonard Cohen mewn ysbyty sy'n arbenigo mewn trin pobl sy'n dioddef o iselder ysbryd. Mewn gwlad lle mae canran uchel o'r boblogaeth yn gweithio yn y sector cyhoeddus, fydd yna ddim llawer o bobl yn dawnsio ar y strydoedd pan mae Nick yn gwintyllu'r syniad o rewi cyflogau sector cyhoeddus.

Felly pedair sedd sydd ganddynt yng Nghymru ar hyn o bryd - 'doedd pethau ddim yn edrych yn arbennig o dda yng Ngheredigion beth bynnag, mae Lembit yn gwneud ei orau glas i roi Trefaldwyn i Glyn Davies (trydydd oedden nhw yno yn etholiadau Ewrop gydag UKIP o'u blaenau), ac roedd y Toriaid yn gyfforddus o'u blaenau yn yr etholiad Ewrop yng ngardd gefn Kirsty - Brycheiniog a Maesyfed. Tybed os mai Canol Caerdydd yn unig fydd ar ol ganddynt ar ol Mai 2010?

Fedra i ddim dychmygu mai Nick Clegg ydi hoff berson y Lib Dems Cymreig ar hyn o bryd - ac mae o'n gwestiwn diddorol pam ei fod yn gwneud y ffasiwn ddatganiadau mor agos at etholiad. Mae'r ateb yn weddol hawdd - mae Lloegr yn bwysicach o lawer yn etholiadol i'r Lib Dems nag ydi Cymru - ac mae'r tirwedd etholiadol yn dra gwahanol yno i'r Lib Dems nag ydi yng Nghymru.

Mae gan y Lib Dems ddau ffrynt etholiadol yn Lloegr - etholaethau dinesig a threfol lle maent yn ymladd yn erbyn Llafur a rhai mwy gwledig - ond mwy cyfoethog o lawer yn Ne Lloegr yn bennaf. Y Toriaid ydi'r gelyn yma. Oherwydd bod gogwydd sylweddol yn erbyn Llafur nid oes rhaid iddynt boeni am eu seddi dinesig - yn wir maent yn debygol o ennill mwy.

Ond oherwydd bod gogwydd sylweddol tuag at y Toriaid mae perygl mawr i'r seddi mwy gwledig a chyfoethog - ac mae yna fwy o lawer o'r rheiny. Os bydd y Lib Dems yn mynd i etholiadau San Steffan efo cynlluniau i wario'n drwm, bydd yn hawdd i'r Toriaid ddychryn etholwyr cyfoethog trwy ddarogan cynnydd anferth yn eu trethi - felly mae'n rhaid dangos eu bod am docio ar wariant - ond ceisio gwneud hynny mewn modd sydd ddim yn niweidiol yn etholiadol. 'Dydi Sain Athan ddim yn agos at nifer sylweddol o seddi ymylol Toriaidd / Lib Dem, gallant bechu myfyrwyr oherwydd nad oes ganddyn nhw gartref arall - yn Lloegr o leiaf. Cod ydi savage cuts am dim trethi uwch.

Felly 'dydi Kirsty druan na'r Lib Dems Cymreig ddim wedi pechu Nick Clegg o gwbl. Ond maen nhw'n anlwcus bod natur y tirwedd gwleidyddol Prydeinig yn gorfodi Clegg i wneud a dweud pethau sy'n niweidiol iddynt.