Crebwyll etholiadol gwych Llafur

'Does gen i ddim problem efo ymweliad Lesley Griffiths ddoe a'r asiantaeth cefnogi cyrff gwirfoddol yng Nghaernarfon - Mantell Gwynedd.  Yn wahanol i ymweliadau  diweddar gan weinidogion a sefydliadau cyhoeddus, mae'n weddol amlwg mai ymweliad ymgyrchu ar ran y Blaid Lafur ydi hon - does yna ddim llawer o amwyster ynglyn a hynny.  Mae gan weinidogion hawl i ymgyrchu cyn belled a'u bod yn gwahanu'r ymgyrchu oddi wrth eu rol weinidogol.

Bethan Russell - prif swyddog Mantell Gwynedd, Sion Jones, Lesley Griffiths a'r Cynghorydd Gwen Griffiths sydd yn y llun gyda llaw.

Serch hynny mae yna ambell i gwestiwn yn codi - yn arbennig ag ystyried y trydyriad isod gan Sion Jones.

Ymddengys bod Sion wedi croesawu 6 o weinidogion i Arfon mewn tri mis.  Mae hynny 'n llawer iawn o ymweliadau gweinidogol ag un etholaeth.  Rwan mae'n bosibl bod yna gymaint a hyn o ymweliadau a phob etholaeth yng Nghymru - ond mae yna 40 etholaeth - a byddai hynny 'n golygu 240 ymweliad mewn ychydig fisoedd.  Byddai hynny'n arwain at weinidogion Llafur yn treulio lwmp go sylweddol o'u hamser yn crwydro'r wlad ar ymweliadau sydd yn amlach na pheidio ag ochr etholiadol, wleidyddol iddynt.  Mae gofyn os ydi hynny'n ddefnydd rhesymol o amser gweinidogion yn gwestiwn teg.

Ond mae'n debygol wrth gwrs bod Arfon yn cael sylw arbennig gan Lafur.  Digwyddodd hynny yn y misoedd oedd yn arwain at etholiadau San Steffan eleni.  Yn wir digwyddodd i'r fath raddau nes bod Llafur - yn ol David Taylor - wedi anfon eu trefnydd yn Nyffryn Clwyd yma am gyfnodau sylweddol.  Collodd Llafur Dyffryn Clwyd o drwch adenydd gwybedyn, a chawsant gweir yn Arfon wrth gwrs.  

Mae'r blog yma wedi bod yn euog o chwerthin ar ben diffyg crebwyll etholiadol Llafur ar lefel Arfon ac ar lefel Gymreig ar nifer o achlusuron yn y gorffennol.  Mae'n debygol y bydd rhaid i ni wneud hynny eto tros y misoedd nesaf. Wele ganlyniad Arfon yn 2011:

Mae'n bosibl gweld pam bod Llafur yn ffansio eu gobeithion ar lefel San Steffan - dim ond 7% o wahaniaeth oedd yna yn 2010 rhwng y Blaid a Llafur (mae'n 14% bellach).  Ar lefel Cynulliad mae yna 43.4% o wahaniaeth - sy'n fwlch anferthol.  Mae Arfon ymysg y seddi saffaf yng Nghymru - i unrhyw blaid.  Mi fyddai targedu sedd felly yn beth rhyfedd iawn i Lafur ei wneud  ar y gorau gyda chymaint o'u seddi nhw eu hunain mewn perygl gwirioneddol ym mis Mai.  

Ond dydi'r sefyllfa ddim yn un sydd ar ei gorau i Lafur yn Arfon - maen nhw wedi dewis ymgeisydd sydd yn ddadleuol iawn yn lleol.  

Mae yna filoedd lawer o bobl sy'n gweithio yn y sector gyhoeddus trwy gyfrwng  y Gymraeg yn Arfon - ond mae'r ymgeisydd wedi dweud bod amod gallu i siarad y Gymraeg i swyddi mewn sefydliadau sy'n gweithredu trwy gyfrwng y Gymraeg yn 'ymylu ar fod yn hiliol'.  

Mae mwy na thraean o'r boblogaeth yn gyffredinol wedi defnyddio rhyw gyffur neu'i gilydd yn y gorffennol.  Mae'r ganran yn debygol o fod yn sylweddol uwch yn Arfon oherwydd bod yna lawer o bobl yn perthyn i grwpiau sy'n fwy tebygol na'r boblogaeth yn gyffredinol o ddefnyddio cyffuriau ysgafn yn byw yma - myfyrwyr er enghraifft.  Cred yr ymgeisydd y dylai'r heddlu fuddsoddi mwy o amser ac ynni i erlid ac erlyn defnyddwyr cyffuriau ysgafn.  

Mae'r ardal yn ganolfan cyfiawnder troseddol ar gyfer y Gogledd Orllewin.  Byddai ceisio prosesu miloedd o drigolion y Gogledd Orllewin trwy'r llysoedd yn rhoi straen sylweddol ar y gyfundrefn.  Does yna ddim capasiti i ddelio efo niferoedd sylweddol o erlyniadau ychwanegol - byddai'r holl drefn yn cael ei llusgo i'w gliniau mewn wythnosau.

Mae'r etholaeth yn un ryddfrydig sydd a thraddodiad o heddychiaeth.  Roedd yr ymgeisydd mor frwdfrydig tros fomio Assad pan fethodd Cameron a pherswadio'r Senedd i wneud hynny nes iddo ddatgan ei fod yn ddymuniad ganddo i arwyddo'r bomiau cyn eu gollwng.

Felly mae yna fflyd o weinidogion Llafur yn heidio i etholaeth lle mae ganddynt tua chwarter y bleidlais i gefnogi ymgeisydd sydd yn gwneud pob dim o fewn ei allu i elyniaethu cydrannau sylweddol o etholwyr yr etholaeth.

Dydi Llafur Cymru byth yn dysgu dim - ond dyna fo, fel y dywedais ar y cychwyn 'dwi ddim yn cwyno.