Un neu ddau o bwyntiau brysiog am yr etholiad cyn gorffen efo hi:
(1) Mae’r sylwadau hyn ynglyn a’r Lib Dems gan Vaughan Roderick ar ei flog hynod ddarllenadwy yn ddiddorol. Byrdwn y ddadl ydi bod y Lib Dems wedi cam ddeall y ffordd mae’r drefn gyfrannol yn gweithio yng Nghymru a bod y canolbwyntio unffurf ar berswadio pobl i bleidleisio yn dactegol trostynt yn y rhan etholaethol ar drael y rhan rhanbarthol o’r etholiad yn wrth gynhyrchiol.
Yn sicr, gwobr digon tila ydi parhau gyda chwe aelod yn unig am ollwng 2.23 miliwn pamffled trwy ddrysau pobl. Gellir dadlau mai’r lleiafswm posibl o seddi y gallai’r Lib Dems eu cael yng Nghymru ydi 5 – un ar gyfer pob rhanbarth. Yr oll maent wedi llwyddo i’w gael mewn tair etholiad Cynulliad yn olynnol ydi chwech – un yn fwy na’r lleiafswm posibl. Mae rhywbeth mawr o’i le yn y ffordd maent yn ymgyrchu yn yr etholiadau hyn.
(2) Mae dadl yn mynd rhagddi ar faes e ar hyn o bryd ynglyn a’r ffaith nad yw’r Blaid wedi llwyddo i ‘dorri trowodd’ yn y Cymoedd – a’r consensws ydi mai gweddol anobeithiol ydi gobeithio gwneud hynny. Yn sicr, o edrych ar fap gwleidyddol mae gafael y blaid yn edrych yn weddol soled – coch ydi pob un o seddi’r Cymoedd ag eithrio Blaenau Gwent. Ond mae ffordd arall o edrych ar bethau. Isod wele pleidlais a chanranau’r Llafur yn 1997 (etholiad cyffredinol) ac yn 2007 (etholiad Cynulliad). (Dwi’n defnyddio ‘Cymoedd mewn ffordd eithaf llac yma).
1997 2007
Blaenau Gwent 31,493 (79.5%) 7,365 (31.32%)
Caerffili 30,687 (67.8%) 8,937 (33.2%)
Penybont 25,115 (58.1%) 9,889 (40.28%)
Cwm Cynon 23,307 (69.7%) 11,058 (56.66%)
Islwyn 26,995 (74.2%) 8,883 (37.7%)
Merthyr 30,012 (76.7%) 7,776 (36.98%)
Castell Nedd 30,324 (73.5%) 10,934 (43.39%)
Ogwr 28,163 (74%) 11,761 (51.66%)
Pontypridd 29,290 (63.9%) 9,836 (41.85%)
Rhondda 30,381 (74.5%) 12,875 (58.24%)
Torfaen 29,863 (69.1%) 9,921 (42.74%)
Y gwir ydi mai gweddol fregys ydi gafael y Blaid Lafur ar y Cymoedd erbyn hyn. Y broblem ydi bod y gwrthwynebiad i Lafur wedi ei hollti ac nad oes yr un plaid mewn sefyllfa i herio oherwydd hynny. Yr her i Blaid Cymru ydi creu naratif gwleidyddol sy’n dod a’r gwrthwynebiad i Lafur at ei gilydd. Yr hyn sydd ei angen ydi i'r Blaid lwyddo i ddod a'r holl wrthwynebiad yn y Cymoedd at ei gilydd o dan un to - rhywbeth tebyg i'r hyn a lwyddodd yr SNP i'w wneud ar hyd yr Alban ddiwydiannol (neu ol ddiwydiannol a bod yn fwy cywir).
Mae angen nifer o bethau i hyn weithio - arweinyddiaeth a phropffeil uchel iddo ydi un, a naratif gwleidyddol syml a chlir ydi un arall.
(3) Llwyddodd Plaid Cymru i wneud yn dda yn y Fro Gymraeg, a llwyddwyd i sefydlogi a throi dirywiad graddol yng Ngheredigion ac Ynys Mon. Yn wir mae’r map etholaethol yn edrych yn ddigon gwyrdd i’r gorllewin o’r Llychwr ac Afon Conwy bellach. Byddai’n gwbl wyrdd pen a bai hen ardal Seisnig De Penfro yn bodoli. Yn ychwanegol mae’r rhan fwyaf o’r seddi yn edrych yn ddigon diogel ar gyfer y dyfodol.
(4) Mae pethau’n edrych yn well i’r Toriaid hefyd, ac yn wir cawsant fwy o bleidleisiau na’r Blaid yn yr etholiad rhanbarthol. Maent wedi cryfhau eu sefyllfa’n sylweddol yn y brifddinas a rhai o’r etholaethau cyfagos, ac meant wedi gwneud yr un peth yn etholaethau ffiniol y Gogledd Ddwyrain. Serch hynny, mae’n anodd teimlo nad ydynt yn gwneud digon – cwpwl o bwyntiau canrannol yn unig oeddynt yng Nghymru o dan arweinyddiaeth Cameron nag oeddynt o dan arweinyddiaeth Iain Duncan Smith.
Monday, May 07, 2007
Thursday, May 03, 2007
Darogan canlyniadau'r etholiad
Fel yma 'dwi'n ei gweld hi. Dwi'n cymryd y bydd Plaid yn cael tros chwarter y bleidlais, Llafur o dan traean, Toriaid tua pumed a Lib dems o dan bumed. Dwi hefyn yn cymryd y bydd tua 43% o'r etholwyr yn pleidleisio. Os ydyw llawer yn is na 40% bydd UKIP yn ennill seddi - yn y Canolbarth a'r Gogledd.
Gogledd Cymru
Ynys Mon – Plaid (Dim newid). Y son ydi bod PC wedi cael tua 40% o’r pleidleisiau bost yn yr etholiad uniongyrchol a 50% yn yr un ranbarthol.
Caernarfon – Plaid (Dim newid)
Aberconwy – Plaid - Pleidlais Llafur i syrthio’n sylweddol iawn yma – mae’r ymgeisydd yn wael, ac mae’r newid ffiniau wedi bod yr un mor wael.
Alyn a Glanau Dyfrdwy – Llafur – (Dim newid).
Gorllewin Clwyd – Plaid – (Ennill oddi wrth Lafur) Anodd iawn dweud yma – ond dwi’n teimlo y bydd rhywun yn curo Llafur yma – ac mae ymgeisydd y Blaid yn ymddangos yn gryfach o lawer nag un y Toriaid)
Delyn – Ceidwadwyr (Ennill oddi wrth Lafur) Sedd Seisnig iawn a allai ddilyn patrwm Prydeinig.
Dyffryn Clwyd – Ceidwadwyr (Ennill oddi ar Lafur)
De Clwyd – Llafur (Dim newid)
Wrecsam – Annibynnol (Dim newid) Agos iawn – ond bydd y bleidlais gwrth Lafur yn hel o gwmpas Marek.
Seddi uniongyrchol – Plaid – 4
Llafur – 2
Ceidwadwyr - 2
Lib Dems – 0
Eraill – 1
Seddi rhanbarth – Plaid 1
Ceidwadwyr 1
Lib Dems - 1
Llafur – 1
Cyfanswm – Plaid – 5
Llafur - 3
Ceidwadwyr -3
Lib Dems – 1
Eraill - 1
Canolbarth a Gorllewin Cymru
Meirion / Dwyfor – Plaid (Dim newid)’
Ceredigion Plaid (Dim newid) Hwyrach y gall y Lib Dems ein curo ni ar gyfradd pleidleisio o 67%, ond go brin y gallant wneud hynny ar un fydd yn nes at 50%.
Dwyrain Caerfyrddin Plaid (Dim newid)
Llanelli – Plaid (Ennill oddi wrth Lafur). Byddai’r gogwydd lleiaf yn ei rhoi hi i’r Blaid, ac mae pethau’n fwy ffafriol byth yma gan bod un o’n aelodau cynulliad mwyaf effeithiol yn erbyn un o rai lleiaf effeithiol Llafur.
Gorllewin Caerfyrddin / De Penfro – Plaid (Ennill oddi wrth Lafur). Mae rhywun am guro Gwyther, mae’r gwynt yn debygol o fod yn ein hwyliau ni yn genedlaethol – felly ni fydd yn gwneud hynny. Gallai Llafur yn hawdd fod yn drydydd.
Preseli Penfro – Ceidwadwyr (Ennill oddi ar Lafur). Gallai hon fod yn agos iawn rhwng tri, a gallai Llafur yn hawdd ddod yn drydydd.
Trefaldwyn – Lib Dems (Dim newid) Gallai hon fod yn agos iawn rhwng y Ceidwadwyr a’r Lib Dems – dydi cheeky boy heb helpu’r achos yma, ac mae’r ymgeisydd Ceidwadol yn gryf – ond mae fy mhres i ar y Lib Dems.
Felly:
Seddi uniongyrchol – Plaid – 5
Llafur – 0
Ceidwadwyr - 1
Lib Dems – 2
Eraill – 0
Seddi rhanbarth – Plaid 1
Llafur – 2
Ceidwadwyr 1
Lib Dems - 0
UKIP –
A defnyddio’r ffigyrau dwi wedi eu defnyddio, mae’r sedd olaf yn agos iawn rhwng Plaid, Ceidwadwyr, Lib Dems ac UKIP. Mae yna lais bach anymunol yn dweud wrthyf mai UKIP aiff a hi.
Cyfanswm – Plaid – 5
Llafur - 2
Ceidwadwyr -2
Lib Dems – 2
UKIP – 1
Gorllewin De Cymru:
Dwyrain Abertawe – Llafur (Dim newid). Dydi’r Blaid Lafur heb fod yn gwneud yn dda iawn yn Abertawe yn ystod y blynyddoedd diwethaf, a fyddwn i ddim yn rhyfeddu gweld eu mwyafrif yn cwympo i lain a 1,000.
Gorllewin Abertawe – Plaid – Mae hon yn un anodd iawn i’w darogan. Petai pleidlais Llafur yn syrthio chwech neu saith y cant – sy’n ddigon posibl yn ol y polau, yna byddai Llafur yn colli’r sedd. Alla id dim dweud os ma i ni neu’r Lib Dems y digwydd hynny, ond mi ro i gynnig ar Plaid.
Aberafon – Llafur (Dim newid).
Castell Nedd – Llafur (Dim newid). Fyddwn i ddim yn syfrdan petai mwyafrif Llafur i lawr yn sylweddol iawn yma chwaith. Plaid Cymru fydd yn pwyso y tro hwn.
Ogwr – Llafur (Dim newid)
Pen y Bont – Llafur (Dim newid) Gallai’r Toriaid ddod yn agos yma, ond go brin y byddant yn ennill.
Gwyr – Llafur (Dim newid) Gallai’r mwyafrif fod yn fach yma eto.
Felly:
Seddi uniongyrchol – Plaid – 1
Llafur – 6
Ceidwadwyr - 0
Lib Dems – 0
Eraill – 0
Seddi rhanbarth – Plaid - 2
Llafur – 0
Ceidwadwyr -1
Lib Dems - 1
UKIP –
Cyfanswm – Plaid – 3
Llafur - 6
Ceidwadwyr - 1
Lib Dems – 1
UKIP –
Canol De Cymru
Rhondda – Llafur (Dim newid).
Cwm Cynon – Llafur (Dim newid)
Pontypridd –
Canol Caerdydd – Lib Dem (Dim newid) Bydd hon ymhlith seddi mwyaf saff y wlad ar ol Mai 3.
Gogledd Caerdydd – Ceidwadwyr (Ennill oddi wrth Lafur) – y Ceidwadwyr i fynd a hon yn hawdd.
De Caerdydd a Phenarth – Llafur (Dim newid) Hwyrach y bydd y Toriaid yn eithaf agos yma.
Gorllewin Caerdydd – Llafur (Dim newid) Mwyafrif Rhodri i gwympo yn sylweddol a’r Blaid i ddod yn ail cryf.
Bro Morgannwg – Toriaid (Ennill oddi wrth Lafur)
Pontypridd – Llafur (Dim newid)
Seddi uniongyrchol – Plaid – 0
Llafur – 5
Ceidwadwyr - 2
Lib Dems – 1
Eraill –
Seddi rhanbarth – Plaid - 2
Llafur – 0
Ceidwadwyr - 1
Lib Dems - 1
Cyfanswm – Plaid – 2
Llafur - 5
Ceidwadwyr - 3
Lib Dems – 2
Dwyrain De Cymru –
Islwyn – Plaid (Ennill oddi wrth Lafur) Sioc fawr 1999. Ymgeisydd Llafur yn wan iawn.
Caerffili – Plaid (Ennill oddi wrth Lafur) Hollt yn y Blaid Lafur yn rhoi cyfle i’r Blaid.
Gorllewin Casnewydd – Llafur (Dim newid)
Dwyrain Casnewydd – Llafur (Dim newid)
Torfaen – Llafur (Dim newid)
Mynwy – Ceidwadwyr (Dim newid)
Blaenau Gwent – Annibynnol (Dim newid).
Merthyr – Llafur (Dim newid)
Seddi uniongyrchol – Plaid – 2
Llafur – 4
Ceidwadwyr - 1
Lib Dems – 0
Eraill – 1
Seddi rhanbarth – Plaid - 1
Llafur – 1
Ceidwadwyr - 1
Lib Dems - 1
UKIP –
Cyfanswm – Plaid – 3
Llafur - 5
Ceidwadwyr - 2
Lib Dems – 1
Eraill - 1
Gogledd Cymru
Ynys Mon – Plaid (Dim newid). Y son ydi bod PC wedi cael tua 40% o’r pleidleisiau bost yn yr etholiad uniongyrchol a 50% yn yr un ranbarthol.
Caernarfon – Plaid (Dim newid)
Aberconwy – Plaid - Pleidlais Llafur i syrthio’n sylweddol iawn yma – mae’r ymgeisydd yn wael, ac mae’r newid ffiniau wedi bod yr un mor wael.
Alyn a Glanau Dyfrdwy – Llafur – (Dim newid).
Gorllewin Clwyd – Plaid – (Ennill oddi wrth Lafur) Anodd iawn dweud yma – ond dwi’n teimlo y bydd rhywun yn curo Llafur yma – ac mae ymgeisydd y Blaid yn ymddangos yn gryfach o lawer nag un y Toriaid)
Delyn – Ceidwadwyr (Ennill oddi wrth Lafur) Sedd Seisnig iawn a allai ddilyn patrwm Prydeinig.
Dyffryn Clwyd – Ceidwadwyr (Ennill oddi ar Lafur)
De Clwyd – Llafur (Dim newid)
Wrecsam – Annibynnol (Dim newid) Agos iawn – ond bydd y bleidlais gwrth Lafur yn hel o gwmpas Marek.
Seddi uniongyrchol – Plaid – 4
Llafur – 2
Ceidwadwyr - 2
Lib Dems – 0
Eraill – 1
Seddi rhanbarth – Plaid 1
Ceidwadwyr 1
Lib Dems - 1
Llafur – 1
Cyfanswm – Plaid – 5
Llafur - 3
Ceidwadwyr -3
Lib Dems – 1
Eraill - 1
Canolbarth a Gorllewin Cymru
Meirion / Dwyfor – Plaid (Dim newid)’
Ceredigion Plaid (Dim newid) Hwyrach y gall y Lib Dems ein curo ni ar gyfradd pleidleisio o 67%, ond go brin y gallant wneud hynny ar un fydd yn nes at 50%.
Dwyrain Caerfyrddin Plaid (Dim newid)
Llanelli – Plaid (Ennill oddi wrth Lafur). Byddai’r gogwydd lleiaf yn ei rhoi hi i’r Blaid, ac mae pethau’n fwy ffafriol byth yma gan bod un o’n aelodau cynulliad mwyaf effeithiol yn erbyn un o rai lleiaf effeithiol Llafur.
Gorllewin Caerfyrddin / De Penfro – Plaid (Ennill oddi wrth Lafur). Mae rhywun am guro Gwyther, mae’r gwynt yn debygol o fod yn ein hwyliau ni yn genedlaethol – felly ni fydd yn gwneud hynny. Gallai Llafur yn hawdd fod yn drydydd.
Preseli Penfro – Ceidwadwyr (Ennill oddi ar Lafur). Gallai hon fod yn agos iawn rhwng tri, a gallai Llafur yn hawdd ddod yn drydydd.
Trefaldwyn – Lib Dems (Dim newid) Gallai hon fod yn agos iawn rhwng y Ceidwadwyr a’r Lib Dems – dydi cheeky boy heb helpu’r achos yma, ac mae’r ymgeisydd Ceidwadol yn gryf – ond mae fy mhres i ar y Lib Dems.
Felly:
Seddi uniongyrchol – Plaid – 5
Llafur – 0
Ceidwadwyr - 1
Lib Dems – 2
Eraill – 0
Seddi rhanbarth – Plaid 1
Llafur – 2
Ceidwadwyr 1
Lib Dems - 0
UKIP –
A defnyddio’r ffigyrau dwi wedi eu defnyddio, mae’r sedd olaf yn agos iawn rhwng Plaid, Ceidwadwyr, Lib Dems ac UKIP. Mae yna lais bach anymunol yn dweud wrthyf mai UKIP aiff a hi.
Cyfanswm – Plaid – 5
Llafur - 2
Ceidwadwyr -2
Lib Dems – 2
UKIP – 1
Gorllewin De Cymru:
Dwyrain Abertawe – Llafur (Dim newid). Dydi’r Blaid Lafur heb fod yn gwneud yn dda iawn yn Abertawe yn ystod y blynyddoedd diwethaf, a fyddwn i ddim yn rhyfeddu gweld eu mwyafrif yn cwympo i lain a 1,000.
Gorllewin Abertawe – Plaid – Mae hon yn un anodd iawn i’w darogan. Petai pleidlais Llafur yn syrthio chwech neu saith y cant – sy’n ddigon posibl yn ol y polau, yna byddai Llafur yn colli’r sedd. Alla id dim dweud os ma i ni neu’r Lib Dems y digwydd hynny, ond mi ro i gynnig ar Plaid.
Aberafon – Llafur (Dim newid).
Castell Nedd – Llafur (Dim newid). Fyddwn i ddim yn syfrdan petai mwyafrif Llafur i lawr yn sylweddol iawn yma chwaith. Plaid Cymru fydd yn pwyso y tro hwn.
Ogwr – Llafur (Dim newid)
Pen y Bont – Llafur (Dim newid) Gallai’r Toriaid ddod yn agos yma, ond go brin y byddant yn ennill.
Gwyr – Llafur (Dim newid) Gallai’r mwyafrif fod yn fach yma eto.
Felly:
Seddi uniongyrchol – Plaid – 1
Llafur – 6
Ceidwadwyr - 0
Lib Dems – 0
Eraill – 0
Seddi rhanbarth – Plaid - 2
Llafur – 0
Ceidwadwyr -1
Lib Dems - 1
UKIP –
Cyfanswm – Plaid – 3
Llafur - 6
Ceidwadwyr - 1
Lib Dems – 1
UKIP –
Canol De Cymru
Rhondda – Llafur (Dim newid).
Cwm Cynon – Llafur (Dim newid)
Pontypridd –
Canol Caerdydd – Lib Dem (Dim newid) Bydd hon ymhlith seddi mwyaf saff y wlad ar ol Mai 3.
Gogledd Caerdydd – Ceidwadwyr (Ennill oddi wrth Lafur) – y Ceidwadwyr i fynd a hon yn hawdd.
De Caerdydd a Phenarth – Llafur (Dim newid) Hwyrach y bydd y Toriaid yn eithaf agos yma.
Gorllewin Caerdydd – Llafur (Dim newid) Mwyafrif Rhodri i gwympo yn sylweddol a’r Blaid i ddod yn ail cryf.
Bro Morgannwg – Toriaid (Ennill oddi wrth Lafur)
Pontypridd – Llafur (Dim newid)
Seddi uniongyrchol – Plaid – 0
Llafur – 5
Ceidwadwyr - 2
Lib Dems – 1
Eraill –
Seddi rhanbarth – Plaid - 2
Llafur – 0
Ceidwadwyr - 1
Lib Dems - 1
Cyfanswm – Plaid – 2
Llafur - 5
Ceidwadwyr - 3
Lib Dems – 2
Dwyrain De Cymru –
Islwyn – Plaid (Ennill oddi wrth Lafur) Sioc fawr 1999. Ymgeisydd Llafur yn wan iawn.
Caerffili – Plaid (Ennill oddi wrth Lafur) Hollt yn y Blaid Lafur yn rhoi cyfle i’r Blaid.
Gorllewin Casnewydd – Llafur (Dim newid)
Dwyrain Casnewydd – Llafur (Dim newid)
Torfaen – Llafur (Dim newid)
Mynwy – Ceidwadwyr (Dim newid)
Blaenau Gwent – Annibynnol (Dim newid).
Merthyr – Llafur (Dim newid)
Seddi uniongyrchol – Plaid – 2
Llafur – 4
Ceidwadwyr - 1
Lib Dems – 0
Eraill – 1
Seddi rhanbarth – Plaid - 1
Llafur – 1
Ceidwadwyr - 1
Lib Dems - 1
UKIP –
Cyfanswm – Plaid – 3
Llafur - 5
Ceidwadwyr - 2
Lib Dems – 1
Eraill - 1
Subscribe to:
Posts (Atom)