Celwydd yr wythnos

Wnaeth plaid Lee ddim sicrhau unrhyw bwerau ychwanegol pan wnaethon nhw blygu glin i lywodraeth Doriaidd Llundain wythnos diwethaf.

Dawns y Deinasor - unwaith eto

Mae yna ormod o gwestiynau yng ngholofn Gwilym Owen (Gwarth Cyngor Gwynedd) i’w hateb nhw i gyd – mae yna 9 ohonyn cwestiwn yn ôl fy nghyfri i – a llawer llai o atebion wrth gwrs.  

Carwn fodd bynnag wneud sylw ar un neu ddau o’i sylwadau.

Mae Gwilym yn mynd ati i restru cyflogau cynghorwyr Cyngor Gwynedd fel petai cynghorwyr Gwynedd ydi’r unig rai yng Nghymru sy’n derbyn unrhyw gydnabyddiaeth ariannol – ond yr hyn mae’n ei restru mewn gwirionedd ydi  lwfansau cynghorwyr ym mhob un o’r 22 awdurdod lleol yng Nghymru.  Mae’r lwfansau wedi eu pennu gan gorff annibynnol, ac nid yw’r awdurdodau lleol yn cymryd rhan yn y penderfyniad hwnnw.  Felly hefyd y codiad o £200 y flwyddyn (neu 1.49% o gymharu a chyfradd chwyddiant o 2.5%) mae pob cynghorydd sir yng Nghymru yn derbyn y codiad, a chorff annibynnol sy’n gwneud y penderfyniad.  Mae’n gywir i ddweud bod y Pwyllgor Gwasanaethau Democrataidd wedi awgrymu codiad cyflog yn un o’r ychydig feysydd lle mae disgresiwn ganddo i wneud hynny (mewn perthynas a chadeirydd y Cyngor), ond bydd rhaid i’r Cyngor llawn dderbyn yr argymhelliad, ac mae hynny ymhell, bell o fod yn sicr.  

Ac mae hyn yn nodweddiadol o Gwilym wrth gwrs – trin Gwynedd fel petai yn blaned ar ei phen ei hun – ac anwybyddu’r ffaith bod yna gynghorau eraill – ac mae nifer dda o’r rheiny yn cael eu rheoli gan hoff blaid Gwilym wrth gwrs.  Yr hyn wnewch chi byth ei glywed gan Gwilym, na beirniaid y Blaid yng Ngwynedd ydi’r cyd destun ehangach i’r toriadau mewn gwasanaethau, sef polisi Toriaidd yn Llundain o barhau efo llymder – er ei bod yn amlwg bellach nad yw’n gweithio – a pholisi Llafur yng Nghaerdydd o beidio a throsglwyddo unrhyw gynnydd maent yn ei dderbyn o Lundain i’r cynghorau lleol.

Mae yna un peth arall sydd gen i.

Mae’r cyfeiriad at ‘ddosbarth canol elitaidd sy’n byw yn fras ar Gymreictod (trwy) odro’r pwrs cyhoeddus’ yn honiad mae Gwilym wedi ei wneud droeon yn y gorffennol ac mae’n nonsens sydd hefyd yn  niweidiol i’r Gymraeg.  Yr unig bobl ‘dwi’n gallu meddwl amdanynt sy’n ‘byw ar y Gymraeg’ ydi pobl sy’n gweithio i’r mentrau iaith, neu i Gomiwsiynydd y Gymraeg.  Mae yna bobl sy’n gweithio trwy gyfrwng y Gymraeg wrth gwrs – athrawon, gweithwyr llywodraeth leol (yng Nghwynedd o leiaf), pobl sy’n gweithio i gwmnïau teledu ac ati.  Ond dydyn nhw ddim yn ‘byw ar y Gymraeg’, ddim mwy nag ydi pobl sy’n gwneud union yr un swyddi trwy gyfrwng y Saesneg yn ‘byw ar y Saesneg’.  Yn wir mae’r honiad yn awgrymu cred waelodol ar ran Gwilym bod yna rhywbeth abnormal am weithio trwy gyfrwng y Gymraeg – ac mae’r canfyddiad hwnnw, a’r cyhuddiad sy’n dod yn ei sgil yn sylfaenol niweidiol i’r Gymraeg.  Dwi’n gwybod bod Gwilym yn dipyn o ddeinasor – ond mae gweithio trwy gyfrwng y Gymraeg yn rhywbeth sydd wedi ei hen sefydlu bellach - ac efallai y dylai Gwilym wneud rhyw fath o ymdrech i symud ymlaen efo hynny os dim arall.  

Stori fyddwch chi ddim yn ei darllen yn Golwg, Golwg 360 na Newyddion BBC

Hwre - mwy o newyddion da yn dilyn ail enwi ail Bont Hafren

Gyda dim ond 300,000 o bobl ar hyd a lled y DU yn ddi gartref mae’n amserol iawn bod rhywbeth sy’n galw ei hun yn ‘Gorwel’ yn codi sefyllfa dreuenus y teulu Windsor ac yn awgrymu eu bod angen palas newydd, a hynny yma yng Nghymru.

Go brin y gallai neb wadu bod y teulu anffodus yma angen annedd arall, ac yn wir go brin y gallai unrhyw un wadu y byddai talu am balas bach o’r pwrs cyhoeddis yn symbol pwysig o ymroddiad Cymru i gyfiawnder cymdeithasol.  Meddyliwch am y peth am funud - ar hyn o bryd dim ond Buckingham Palace, Clarence House, Kensington, St James’, Castell Windsor, Hollyrood House, Hillsborough, Sandringham, Anmer Hill, Balmoral, Royal Lodge, Bagshot Park, Thatched House Lodge, Highgrove, Llwynywermod, Tamarisk,  Gatcombe Park, Craigavon Lodge a Delnamph Lodge sydd ar gael i’r teulu anffodus yma.  A pheidiwch a meddwl bod y tai yma’n fawr chwaith - 775 ystafell yn unig sydd yn Buckingham Palace.

Y cwestiwn mawr wrth gwrs ydi ble y dylid lleoli’r balas newydd?   Yn naturiol ddigon bydd rhaid ei roi yn y De - fel pob dim arall.  Fy awgrym i ydi rhywle rhwng Caerdydd ac Abertawe.  Petai Caerdydd ac Aston Villa yn cael dyrchafiad i’r uwch gynghrair, a phetai Abertawe yn aros i fyny - byddai rhywle fel Parc Margam yn leoliad ardderchog i’r Tywysog William aros pan mae  ei hoff dim pel droed yn chwarae yn erbyn un o’r dinasoedd Cymreig.  Mae rhywbeth hyfryd am yr hapusrwydd bachgenaidd mae’n ei arddangos yma pan gurodd y tim o Ganolbarth Lloegr dim prif ddinas Cymru yn ddiweddar.

Plaid Lafur Arfon - eto fyth

Mae’n debyg gen i y bydd darllenwyr Blogmenai sy’n byw yn Arfon yn falch o ddeall bod mae gan Mary Gwen Griffiths - ymgeisydd Llafur yn yr etholiad San Steffan nesaf yn yr etholaeth - gyfri trydar.

Tra nad ydi’r cyfri yn un arbennig o gynhyrchiol ar hyn o bryd mae’r hyn sydd i’w weld yn amlwg yn nhraddodiad ymgyrchu’r Blaid Lafur yn Arfon i’r graddau ei fod braidd yn - ahem - gynnil efo’r gwirionedd.

Er enghraifft ystyrier y trydariad yma.  Cyfeiriad ydyw wrth gwrs at gynlluniau Cyngor Gwynedd i dorri cyllid ac ail fodelu’r gwasanaeth ieuenctid yng Ngwynedd.  Rwan mae’n gwbl briodol i Mary beidio hoffi’r ail fodelu, ac mae hefyd yn briodol i wrthwynebu’r toriad cyllidol - cyn belled a bod ganddi ei syniadau ei hun am ble arall y dylid gwneud y toriad.  

Yr hyn sydd yn briodol fodd bynnag ydi awgrymu nad oes yna unrhyw ymgynghori wedi bod ynglyn a’r mater.  Mae yna lawer iawn o ymgynghori wedi bod - gormod o bosibl - fel mae’r ddelwedd isod yn amlygu.

A daw hyn a ni at y toriadau yn gyffredinol.  Mae yna doriadau ar y ffordd - ac mae’n bosibl y bydd rhaid i gynghorau megis Cyngor Gwynedd wneud toriadau sylweddol fydd o bosibl werth degau o filiynau.  Mae’r Blaid Lafur yn Llundain bellach yn erbyn toriadau mewn gwariant cyhoeddus wrth gwrs - ond datblygiad cymharol ddiweddar ydi hwnnw.  Yn wir yn 2015 roedd Llafur yn ddigon parod i fynd trwy’r lobiau efo’r Toriaid i bleidleisio tros doriadau - a’r toriadau hynny oedd yn gyfrifol am lawer o boen y blynyddoedd diwethaf.

Ond o ran plaid Mary Gwen yng Nghaerdydd, mae ganddynt gyfrifoldeb tros yr hyn sy’n digwydd yng Ngwynedd ac ym mhob cyngor arall yng Nghymru.  Er iddynt dderbyn 2.6% yn eu cyllid o San Steffan ar gyfer y flwyddyn ariannol gyfredol, 0.6% yn unig gafodd ei drosglwyddo i lywodraeth leol.  Mae hyn yn doriad sylweddol mewn termau real.

Dwi’n siwr y gallwn ddisgwyl llawer o dantro o’r cyfri’ ebost yma fel y bydd Cyngor Gwynedd yn gwneud toriadau tros y blynyddoedd nesaf - ond yr hyn na fyddem yn ei weld yno ydi’r bai yn cael ei briodoli’n onest - mae’n gorwedd yn sgwar ar ysgwyddau Llafur Cymru a’u cyd unoliaethwyr ym mhlaid Doriaidd y DU.

Mae nhw’n eich hoffi chi go iawn

Mae o’n dipyn o syndod i mi a dweud y gwir bod yna cymaint o syndod / sioc oherwydd sylwadau gwrth Gymreig rhywun neu’i gilydd yn y Sunday Times.  Mae sylwadau tebyg yn cael eu gwneud yn rheolaidd - wele enghreifftiau isod.  

Ers talwm roedd sylwadau tebyg yn cael eu gwneud am pob math o grwpiau neu genhedloedd eraill, ond Cymru a Chymry ydi’r unig wlad neu genedl lle mae’n dderbyniol ei gwneud yn destun gwawd erbyn hyn.  

Yn hytrach na chwyno am y peth, efallai y byddai’n rheitiach i ni ofyn i ni’n hunain pam bod y sefyllfa yma’n bodoli, ac os oes yna unrhyw beth allwn ei wneud i newid agwedd ein cymydog agosaf atom.  

Tybed os ydi taegrwydd unigryw yn magu dirmyg unigryw?

Ann Robinson - what are they for?" and "I never did like them ‘

“irritating and annoying”

Jeremy Clarkson - ‘It's entirely unfair that some people are born fat or ugly or dyslexic or disabled or ginger or small or Welsh. Life, I'm afraid, is tragic’.

‘You can never rely on the French. All they had to do was go to Cardiff last weekend with a bit of fire in their bellies and they'd have denied Wales the Six Nations Grand Slam. But no. They turned up instead with cheese in their bellies and mooched about for 80 minutes, seemingly not at all bothered that we've got to spend the next 12 months listening to the sheepsters droning on about their natural superiority and brilliance. Or worse. Give them a Grand Slam and the next thing you know, all our holiday cottages are on fire. There are, of course, other reasons I hoped the French would win. I’d rather live in France than Wales; I’d rather eat a snail than a daffodil; I’d certainly rather drink French fizzy wine; and I’d much rather sleep with Carol Bouquet than Charlotte Church.’

Liddle "I think we are fast approaching the time when the United Nations should start to think seriously about abolishing other languages. What’s the point of Welsh for example? All it does is provide a silly maypole around which a bunch of hotheads can get all nationalistic

Liddle tra’n galw am ddiddymu S4C"miserable, seaweed munching, sheep-bothering pinch-faced hill-tribes" 

Roger Lewis, - "I abhor the appalling and moribund monkey language myself, which hasn't had a new noun since the Middle Ages.

AA Gill - "loquacious, dissemblers, immoral liars, stunted, bigoted, dark, ugly, pugnacious little trolls."

A.N Wilson "The Welsh have never made any significant contribution to any branch of knowledge, culture or entertainment.

Stephen Leacock ‘Each section of the British Isles has its own way of laughing, except Wales which doesn't’.

Tony Blair - ‘Fucking Welsh’.

Syr Dai Llywelyn - ‘I believe that much of what had happened is prompted by the growth of an increasingly xenophobic nationalism that has been stirred up in Wales.  The most insidious example of this is the promotion of the Welsh language which is being used as part of an unhealthy and essentially racist agenda."

Tudalen flaen y diwrnod

Cymorth i ddarllenwyr rheolaidd Golwg360

Mi fydd darllenwyr rheolaidd Golwg360 wedi sylwi bod y wefan newyddion bellach yn arbenigo mewn cynhyrchu straeon di ddiwedd am ffraeo oddi mewn i Blaid Cymru neu newyddion drwg o Gynghorydd r Gwynedd - cyngor sydd wrth gwrs yn cael ei reoli gan Blaid Cymru.  Os oes yna rhywun yn rhywle yn ‘sgwennu llythyr sy’n feirniadol o Gyngor Gwynedd, neu bod aelod unigol o rhyw gangen afradlon yn rhywle yn gwneud rhyw ddatganiad neu’i gilydd gallwch fentro y bydd ar ben tudalen flaen Golwg360 - ac felly yn stori bwysicach na’r un stori arall yn y Byd mawr crwn ar y diwrnod dan sylw.

Un o’r problemau sy’n deillio o’r diddordeb obsesiynol yma mewn straeon negyddol am un o’r gwrthbleidiau Cymreig ydi y gallai rhywun sydd ond yn cael ei newyddion gan Golwg360 fod yn gwbl anwybodus o’r straeon negyddol am bawb arall. Dwi’n gwybod y bydd un neu ddau yn ei chael yn anodd credu bod yna gymaint ag un copa walltog yng Nghymru sydd ond yn cael ei newyddion o’r ffynhonnell arbennig yma - ond a barnu oddi wrth gyfraniadau rhai o’r cyfeillion sy’n gadael sylwadau ar ddiwedd y straeon, dwi’n tueddu i anghytuno.

Felly fel arfer mae Blogmenai yn awyddus iawn i helpu.  Dyma un neu ddwy o straeon bach negyddol eraill sydd ddim yn cael llawer o sylw gan Golwg360 a sydd felly yn creu perygl bod ei darllenwyr yn llafurio efo’r cysyniad mai Plaid Cymru ydi’r unig blaid yng Nghymru - a’i bod yn un ddrwg iawn, iawn sy’n gwneud smonach o bob dim.

-  Mae Paul Orders, Prif Weithredwr Cyngor Caerdydd (Llafur) yn ennill £173,417 y flwyddyn.  Mwy na phrif weinidogion y DU.

- Bydd cynnydd o 12.5% yn nhreth y cyngor Sir Benfro (Annibynnol) yn ystod y flwyddyn ariannol gyfredol.

- Mae Llafur Prydain wedi ei chladdu mewn honiadau a chwynion am ymddygiad gwrth Semitaidd ar hyn o bryd - ac wedi colli 17,000 aelod oherwydd hynny.

- Mae tri ymchwiliad wedi eu galw i amgylchiadau o gwmpas marwolaeth Carl Sargeant.  Doedd a wnelo’r diweddar weinidog na’r ymchwiliadau ddim oll a Phlaid Cymru.

- Mae cyn weinidog yn Llywodraeth Cymru yn honni bod yna ddiwylliant gwenwynig o fwlio wrth galon Llywodraeth Cymru.  Does a wnelo Plaid Cymru ddim oll a Llywodraeth Cymru.

- Mae’r Toriaid Cymreig yn caniatau i foi sydd eisiau trafod ail sefydlu erledigaeth crefyddol yn Ewrop i siarad trostynt ar y cyfryngau torfol.

- Mae Cyngor Bro Morgannwg (Toriaidd) yn bwriadu gostwng eu nifer o weithwyr ieuenctid o 53 i 25 yn ystod y flwyddyn ariannol yma.

- Mae Cyngor (Llafur) Caerffili wedi llwyddo i chwythu £3m yn ceisio cael gwared o’i prif weithredwr ac aelod blaenllaw arall o’u staff.

- Mae adroddiad gan bwyllgor craffu Cyngor Powys (Annibynnol / Toriaidd) yn darogan y bydd £5.4m o ddyled gan ysgolion y sir erbyn blwyddyn addysgol 2019-20.

- Mae Cyngor Castell Nedd Port Talbot (Llafur) wedi llwyddo i ‘golli’ 2,500 o’u staff mewn cwta bum mlynedd.

- Mae dwy o ysgolion uwchradd Dinas Casnewydd (Llafur) mewn mesurau arbennig.

- Mae Cyngor Caerffili yn gwario llai na’r un cyngor arall yng Nghymru ar addysg plant y sir (a llawer, llawer llai na’r cynghorau sy’n cael eu harwain gan Blaid Cymru).

- Mae yna ychydig o helynt ar hyn o bryd am bod yna Aelod Seneddol Llafur efo hanes o guro’i wraig.

- Teresa May (Tori dwi’n meddwl) yn  bersonol oedd yn gyfrifol am y penderfyniad i beidio a thrydaneiddio’r rheilffordd yr holl ffordd i Abertawe.

- Mae un o aelodau UKIP yn y Cynulliad wedi ei wahardd rhag siarad yno am flwyddyn, mae un arall wedi ymddiswyddo ac mae’r aelod a gymrodd ei le wedi gafael UKIP.

Dwi’n dechrau ‘laru ar hyn - mae yna gannoedd o straeon cyfredol negyddol am bleidiau a gwleidyddion unoliaethol i’w cael os ydi rhywun yn chwilio amdanyn nhw - ond mae’n rhaid gwneud mymryn o ymdrech i ddod o hyd iddyn nhw - ac os ydi eich holl ynni yn cael ei wario ar chwilio am fan straeon negyddol am (ar hyn o bryd) drydydd blaid y Cynulliad, a’r unig un sydd y tu allan i’r consensws unoliaethol, does yna ddim amser i wneud hynny.