Etholiad Cyffredinol Gweriniaeth Iwerddon

Gan fy mod wedi son am yr etholiad yma yr wythnos diwethaf, efallai y byddai'n well i mi ddweud gair neu ddau rwan mae'r sioe yn tynnu tua'i therfyn.

Bu'r etholiad yn un rhyfeddol ar sawl cyfri, gyda thair o'r pleidiau Sinn Fein, Fine Gael, a Llafur yn cael mwy o bleidleisiau a seddi na maent wedi ei gael erioed, a phrif blaid y Weriniaeth - Fianna Fail yn cael llai na chawsant erioed.

Y sefyllfa ar hyn o bryd ydi FG 59, Llafur 32, FF 14, Annibynnol 11, SF 13, Plaid Sosialaidd 2, PBP 1. 'Dydi'r cyfri heb orffen - gellir gweld manylion llawn ar safle wych RTE. Mae'n debyg mai clymblaid FG / Llafur fydd y llywodraeth nesaf, er nad ydi hynny yn 100% sicr ar hyn o bryd. Gallwch ddilyn pethau ar wefan etholiadol wych RTE.

Mae'r canlyniadau yn rhyfeddol ar sawl cyfri - mae Fine Gael wedi rhoi eu hunain ar y blaen ar hyd a lled y wlad - gan berfformio'n gryf mewn ardaloedd sydd wedi bod yn draddodiadol wan iddynt, megis etholaethau dosbarth gweithiol Dulyn. Tair sedd yn unig oedd iddynt yn Nulyn yn 2002 - maent wedi perfformio'n dda y tro hwn - ac wedi gwneud hynny yn rhai o'r etholaethau tlotaf yn ogystal a'r rhai cyfoethog. Maen nhw wedi cymryd lle FF fel yr unig blaid gwlad eang.

Bu'r etholiad yn drychineb llwyr i FF - un sedd yn unig yn Nulyn, rhannau sylweddol o'r wlad heb gynrychiolaeth o gwbl, cadarnleoedd gwledig traddodiadol wedi eu chwalu. Am y tro cyntaf erioed mae'r gyfundrefn etholiadol STV wedi milwrio yn eu herbyn - yn draddodiadol buont yn hynod effeithiol am wneud y mwyaf o'r drefn - a gallant gael cyn lleied ag 20 sedd erbyn y diwedd.

Bydd Llafur yn hapus iawn o ddyblu eu pleidlais, dod yn ail am y tro cyntaf erioed, gwneud yn arbennig o dda yn Nulyn a chael cynrychiolaeth mewn ardaloedd lle nad ydynt yn gwneud fawr o argraff gan amlaf. Yr unig siom iddyn nhw ydi bod y polau piniwn rai misoedd yn ol yn awgrymu y gallant wneud hyd yn oed yn well.

Bydd Sinn Fein yn hapus iawn hefyd o fwy na threblu eu haelodaeth yn y Dail, ac ennill seddi ymhell o'u hardaloedd cryf traddodiadol o gwmpas y ffin ac mewn ambell i ardal dosbarth gweithiol yn Nulyn.

Y nodwedd arall ydi'r nifer uchel o aelodau annibynnol i gael eu hethol. Mae'r rhain o pob math o gefndiroedd gwahanol, gyda rhai ar y Chwith eithafol, rhai ar y Dde a rhai ddim efo fawr o ddiddordeb mewn dim ag eithrio eu hetholaethau a nhw eu hunain. Fodd bynnag - o'r Chwith y daw'r rhan fwyaf y tro hwn.

Fel y dywedais, Llafur a Fine Gael fydd yn llywodraethu yn ol pob tebyg, ac mi fyddant yn gwneud hynny gyda pholisiau ceidwadol iawn. Er mai plaid geidwadol arall (FF) fydd yr wrthblaid fwyaf, mae'n debyg y bydd mwy o TDs o'r Chwith ar feinciau'r wrthblaid - a bydd ymgom wleidyddol De / Chwith yn y Dail am y tro cyntaf. Gallai hynny newid natur gwleidyddiaeth y wlad unwaith ac am byth.