Y cam pwysicaf y gallai'r Blaid ei gymryd i hybu'r Gymraeg

Mae'r blog yma wedi dadlau yn y gorffennol agos y gallai Plaid Cymru'n hawdd gael ei hun mewn llywodraeth yn lled barhaol os ydi cefnogaeth Llafur yn cwympo i'r graddau mae'r polau piniwn yn ei awgrymu - hyd yn oed os ydi'r Toriaid yn elwa mwy o'r sefyllfa yn etholiadaol na'r Blaid.

Un o ganlyniadau anochel sefyllfa felly yw rhoi'r Blaid mewn sefyllfa anhygoel o gryf wrth negydu gyda phartneriaid arfaethiedig cyn ffurfio llywodraeth. Bydd y cardiau negydu oll yn nwylo'r Blaid. Byddwn mewn sefyllfa i osod agenda genedlaetholgar yn ei lle, a sicrhau bod yr agenda honno'n cael ei dilyn.

'Dwi'n gobeithio y bydd y rhestr siopa yn un hir - a 'dwi'n gwybod beth a ddylai fod ar ben y rhestr hwnnw. Dylid mynu bod pob Cyngor Sir yng Nghymru yn gwneud asesiad trylwyr o'r galw lleol am addysg Gymraeg, a dylid defnyddio grym y Cynulliad, Estyn a'r Comisiwn Archwilio i orfodi'r cynghorau i ymateb yn ddiymdroi i'r galw hwnnw. Dyma sut y gorfodir yr agenda ail strwythuro'r gwasanaethau ysgolion ar hyn o bryd. Os ydi cynghorau megis Cyngor Merthyr yn methu yn hyn o beth, dylai'r Cynulliad gymryd rheolaeth o'r Gwasanaeth Ysgolion lleol.

Er gwaethaf (neu oherwydd) y cynnydd mewn darpariaeth Cymraeg yn y sector cyhoeddus (ac i raddau llai y sector preifat) tros y blynyddoedd diwethaf, gellir dadlau bod mwy o gyflenwad o lawer nag o alw am wasanaethau Cymraeg ym mron i pob maes - ond mae un eithriad amlwg - addysg.

Mae lle i gredu bod galw sylweddol iawn am addysg Gymraeg - efallai bod tua hanner rhieni Cymru eisiau addysg felly. O ymateb yn llawn i'r galw hwnnw byddai'r Gymraeg wedi ei hachub.



Dyma'r ffordd orau o ddigon o hybu'r Gymraeg.