Cwymp yn y gefnogaeth i annibyniaeth yr Alban yn sgil y Gemau Olympaidd

Os ydych o'r farn nad oedd goblygiadau gwleidyddol i'r Gemau Olympaidd cymerwch gip ar dudalen flaen Mail on Sunday heddiw.

Mae'r erthygl ei hun yn bropoganda unoliaethol, ond mae'n adrodd ar rhywbeth 'caled' yn yr ystyr bod pol piniwn oedd wedi ei gomisiynu gan y papur ei hun yn dangos bod y gefnogaeth i annibyniaeth wedi cwympo'n sylweddol.

Mi fydd digwyddiadau chwaraeon mawr yn aml gydag is destun gwleidyddol iddynt - Beijing, Barcalona, Moscow, Los Angeles yn esiamplau diweddar.

Clymu'r Deyrnas Unedig at ei gilydd oedd is destun hon - rhywbeth fyddai wedi ymddangos yn gwbl ddi angen hanner canrif yn ol. Ers hynny mae amrywiaeth o rymoedd wedi gwneud y syniad o Brydeindod yn llawer mwy anelwig a chymhleth - ac felly'n fwy anodd i'w gynnal. Nid yr adfywiad cenedlaethol yn y gwledydd Celtaidd ydi'r unig beth sydd wedi bod yn gyrru hyn. Mae natur cymdeithas yn llawer o ardaloedd trefol Lloegr wedi newid yn sgil y tonnau o fewnfudo tros y degawdau diwethaf, ac o ganlyniad mae Prydeindod wedi colli llawer o'r hyn oedd yn ei ddiffinio yn y gorffennol - Protestaniaeth, ethnigrwydd neilltuol, perchnogaeth ymerodraeth enfawr, Saesneg fel iaith oedd bron yn gyffredinol ac ati.

Doedd hi erioed yn bosibl i'r wladwriaeth ddychwelyd ymdeimlad pobl o Brydeindod i factory setting, ond mae'r gemau wedi bod yn gyfle i arddangos model arall o Brydeindod - model aml ddiwyllianol a chynhwysol. Yn y Brydain sydd ohoni dyna'r unig fodel y gellir ei gynnig bellach mewn gwirionedd, ac mae'r model o Brydain mwy cynhwysol yn un sy'n hyrwyddo'r undeb hefyd - yn un sydd a'r potensial i atal neu arafu y grymoedd hynny sy'n anfon Cymru, yr Alban a Gogledd Iwerddon ol ddatganoli i lawr llwybrau eu hunain. Dydw i ddim yn amau am funud bod gwahanol elfennau'r DU wedi eu tynnu at ei gilydd gan ddigwyddiadau'r haf.

Ond cyn i'r unoliaethwyr ddathlu gormod mae yna un mater bach i'w ystyried. Dydi hi ddim yn glir os ydi'r gemau wedi newid pethau yn sylfaenol. Mae'n sicr wedi creu feel good factor, ac wedi cysylltu hwnnw efo'r wladwriaeth Brydeinig. Ond dydi hi ddim yn glir os ydi wedi gwneud Prydeindod fel cysyniad yn fwy atyniadol yn yr hir dymor. Mae gwladwriaethau (democrataidd) yn cael eu cadw at ei gilydd gan gyfuniad o ystyriaethau ymarferol, materol a rhai mwy haniaethol sy'n ymwneud a hunaniaeth.

Dydi'r gemau ddim wedi symud y ddadl ynglyn ag os ydi'r Alban yn well o safbwynt materol yn y DU neu ar ei liwt ei hun fodfedd. Roedd cryn dipyn o son y byddai buddugoliaeth Ffrainc gyda'i dim aml ddiwyllianol yng Nghwpan (pel droed) y Byd yn 1998 yn newid pethau yn y wlad honno yn sylfaenol - ond o fewn blwyddyn roedd terfysgoedd ar y strydoedd. Wnaeth y teimlad cadarnhaol a greuwyd bryd hynny ddim oll i newid yr anghyfartaledd materol yn y wlad. Rhywbeth byrhoedlog ydi ymdeimlad cadarnhaol ynddo'i hun.

Mae hefyd yn ddigon posibl nad ydi'r Gemauu Olympaidd wedi newid agwedd pobl at eu hunaniaeth sylfaenol mewn unrhyw ffordd sylfaenol a pharhaol chwaith. Os felly mi fydd y gemau wedi eu hen pan fydd yr Albanwyr yn pleidleisio ar annibyniaeth mewn dwy flynedd.