Argymhellion Cheryl Gillan ar gyfer y Cynulliad

Felly mae Cheryl Gillan yn argymell yr hyn roedd pawb yn disgwyl iddi ei awgrymu ar gyfer etholiadau'r Cynulliad yn y dyfodol. Ei bwriad ydi lleihau'r nifer o etholaethau uniongyrchol o 40 i 30 yn unol a'r newidiadau yn etholaethau San Steffan, tra'n cynyddu'r nifer sy'n cael eu hethol trwy'r rhestrau rhanbarthol o 20 i 30.

Rwan mae hyn yn fwy teg na'r hyn mae Llafur yn bygwth ei wneud - mabwysiadu dull fyddai'n caniatau i'r blaid honno gael hyd at 60% o'r seddi gyda 30% o'r pleidleisiau. Ond mae'n dal yn ddull diffygiol. Mae dau reswm am hyn. Yn gyntaf mae'n ddull sy'n gwobreuo methiant etholiadol, ac yn ail mae'n caniatau i bleidiau yn hytrach nag etholwyr ddewis pwy sy'n eistedd yn y Cynulliad. Yn wir penderfyniad criw bach o Doriaid sy'n eistedd ar Fwrdd Rheoli'r Blaid Doriaidd oedd yn gyfrifol am ddewis tua hanner eu ASau - gweithred cwbl ddi gywilydd o anemocrataidd sydd heb gael unrhyw sylw gan y cyfryngau prif lif yng Nghymru.

Argymhelliad Blogmenai ydi diddymu'r etholaethau Cynulliad presenol, cynyddu nifer yr ACau o 60 i 80, mabwysiadu trefn STV a defnyddio'r siroedd fel unedau etholiadol aml aelod. Gallai hyn olygu y byddai gan Ynys Mon ddau aelod, Gwynedd tri, Rhondda Cynon Taf pump a Chaerdydd saith.

Byddai nifer o fanteision i'r dull yma.

1. Mae'n lled gyfrannol.
2. Mae'n sicrhau bod cysylltiad gan pob aelod efo etholaeth.
3. Mae'n trosglwyddo grym oddi wrth beiriannau gwleidyddol i etholwyr.
4. Mae'n osgoi gormod o ffiniau etholiadol gwahanol.
5. Mae'n caniatau i gefnogwyr pleidiau gwahanol gael cynrychiolaeth lleol o'u plaid eu hunain. Byddai gan y Toriaid a Phlaid Cymru gynrychiolaeth yng Nghaerdydd, a byddai gan Llafur (mae'n debyg) gynrychiolaeth yng Ngwynedd.

Ond 'dydw i ddim yn dal fy ngwynt mae gen i ofn. Y perygl ydi y byddwn naill a'n cael ein hunain efo trefn sy'n sicrhau mwyafrif llwyr i Lafur, neu un sy'n sicrhau bod yr Old Boys Club sy'n rhedeg y Blaid Doriaidd yng Nghymru mewn sefyllfa i roi swyddi fel ACau i'w mets. Mater o pa blaid fydd yn gwneud y penderfyniad ydi o mae gen i ofn.