Yr ymgyrch ryfedd ar y We yn erbyn Alun Davies

Mi fydd llawer ohonoch yn ymwybodol bod Alun Davies wedi bod yn cwyno yn y wasg bod ymgyrch i'w bardduo wedi ei chynnal ar y We. Gellir gweld manylion yma er enhraifft. Fedra i ddim dweud fy mod wedi bod yn wrthrych ymgyrch pardduo, ond mi fydd yna honiadau celwyddog yn cael eu gadael amdanaf ar y We o bryd i'w gilydd, ac mae'n brofiad digon anymunol. Mae'n un o nodweddion anffodus y We bod pobl yn gallu gadael stwff yn ddi enw ac mae'n anodd gwneud fawr ddim am hynny. Mae'n dilyn felly bod gennyf gydymdeimlad efo Alun.

Cyn mynd ymlaen hwyrach y dyliwn ddweud gair neu ddau am Alun. Mae'n aelod rhanbarthol Llafur tros Ganolbarth a Gorllewin Cymru, ond mae wedi penderfynu sefyll yn erbyn Trish Law (Llais y Bobl) yn etholaeth Mlaenau Gwent yn 2011. Mae Alun yn gyn aelod o Blaid Cymru, ac mae wedi sefyll dros y blaid honno yn y gorffennol. Fel mae'r fideo isod ohono yn ystod ei gyfnod fel aelod o'r Blaid yn ei ddangos, mae'n gymeriad lliwgar, di flewyn ar dafod ac uniongyrchol iawn. Mae'r ffaith bod ganddo dueddiad i ddefnyddio iaith ymfflamychol yn nodwedd o'i gymeriad sy'n creu gelynion.





'Does yna ddim llawer o amheuaeth bod ymgyrch felly wedi bod yn mynd rhagddi - mae'r blogiwr yma yn ogystal a nifer o rai eraill wedi derbyn nifer o negeseuon o dan enw ffug yn gwneud nifer o gyhuddiadau. Mae Alun o dan yr argraff bod cysylltiad rhwng yr honiadau a'r ffaith iddo alw yn ddiweddar iawn alw am ymddiswyddiad ymddiriedolwyr S4C. Gan bod natur yr honiadau o leiaf mor niweidiol i'r sawl sy'n rheoli S4C nag ydynt i Alun, fyddwn i ddim yn meddwl hynny a bod yn onest. Mi fydd yr anoracs go iawn yn eich plith yn cofio i Alun ddangos parodrwydd i wneud defnydd o reolau rhyddid gwybodaeth er mwyn achosi niwed gwleidyddol i Trish Law yn y gorffennol a bod rhai o'i ymysodiadau arni wedi bod yn ffyrnig ac yn bersonol. Mi fyddwn i'n gweld yr honiadau am Alun yng nghyd destun hynny a'r drwg deimlad, ac yn wir y gwenwyn sydd wedi bod yn ffrwtian ers blynyddoedd yn sgil y rhyfel cartref oddi mewn i'r Blaid Lafur yn y De Ddwyrain.

Mae'r honiadau yn erbyn Alun wedi eu seilio ar ddau gais i S4C o dan y Ddeddf Rhyddid Gwybodaeth, gan rhywun sy'n defnyddio enw ffug - y naill am fanylion treuliau Alun pan oedd yn gweithio i S4C a manylion am gontract rhwng S4C, a'r llall am wybodaeth ynglyn a chontract honedig rhwng S4C a chwmni lobio Alun, Bute Communications. Mae'r ail wedi ei wneud yn ddiweddarach yn dilyn datganiad clir gan Alun nad oedd contract rhwng Bute Communications a S4C mewn bodolaeth, yn holi os oedd contract personol rhwng Alun yn bersonol ag S4C. Byddai trefniant sydd er budd cwmni ond wedi ei arwyddo yn enw unigolyn yn anarferol a dweud y lleiaf - ac mae'n anodd credu bod unrhyw sylwedd i'r awgrym am y rheswm hwnnw . Gweler yma ac yma am fanylion.

'Dydi'r naill gais na'r llall wedi eu hateb gan S4C eto - ond mae ganddynt ddigon o amser i wneud hynny o dan amodau'r Ddeddf. Mae'r ymholiad cyntaf yn swnio fel trol digon cyffredinol, a 'dwi am ei anwybyddu am y tro am y rheswm hwnnw. Mae'r ail yn fwy manwl ei natur. Yr hyn sydd gan y sawl sy'n holi, ydi bod S4C wedi 'cael gwared' o Alun trwy roi contract iddo fo neu i'w gwmni, a gwneud hynny heb fynd trwy'r drefn dendro arferol. Mi fyddai gweithredu yn y ffordd yma yn gwbl groes i ddeddfwriaeth corfforiaethol Ewropeaidd (o ran S4C yn hytrach na Bute Communications neu Alun wrth gwrs). Lobio cyrff cyhoeddus ar ran S4C oedd natur y gwaith gyda llaw.

Mae'n bwysig nodi yma nad oes yna (yn absenoldeb ymateb S4C i'r cais rhyddid gwybodaeth) affliw o ddim tystiolaeth y tu ol i'r honiad, a bod Alun yn ei wrthod yn llwyr yn ei gyfweliad efo Wales on Line - I am speechless about these allegations, which are without a shred of truth. Yna a ymlaen i nodi ei fod yn dymuno y byddai'r sawl sydd wedi gwneud yr honiad yn cyhoeddi ei enw fel y gallai fynd a fo i gyfraith.

Yn anffodus i Alun, dydi hynny ddim yn debygol, ac yn bwysicach efallai mae'n anodd iawn i wleidydd proffesiynol ennill achos enllib - mae'r bar i bobl felly yn uchel iawn oherwydd bod budd cyhoeddus yn cael ei ystyried yn fater sylweddol gan y llys. Dau achos diweddar y gallaf feddwl amdanynt o wleidydd yn ennill achos enllib - Archer yn erbyn y News of the World a George Galloway yn erbyn y Telegraph. Y ffaith i Archer fod yn fodlon dweud celwydd yn ogystal a thalu i eraill i wneud hynny a arweiniodd at ennill y cyntaf, a diffyg proffesiynoldeb dybryd a rhyfeddol ar ran y Telegraph a arweiniodd at yr ail.

Ac efallai mai dyna'r brif wers i'w chymryd o'r holl hanes - sef bod gwleidydd - unrhyw wleidydd yn agored iawn i'r math yma o beth - yn fwy agored o lawer nag ydi'r rhan fwyaf o bobl. 'Dydi'r gyfraith ddim yn cynnig cymaint o amddiffyniad iddynt na mae'n ei wneud i chi neu fi. Mae gwleidydd sy'n mynd ati i gythruddo pobl ac ymddwyn yn ymysodol iawn yn fwy tebygol o fod yn darged i ymgyrch bardduo nag ydi un llai cynhenus, ac mae llai o barodrwydd i gydymdeimlo efo fo pan mae'n wrthrych ymgyrch bardduo. 'Dydi dweud hynny ddim yn cyfiawnhau ymgyrch o'r fath wrth gwrs, ond mae'n sicr yn rhywbeth i wleidyddion feddwl amdano.