Mae pob dim yn newid yn y diwedd

Ymweld a Glendalough - Dyffryn y Ddau Lyn - ym Mynyddoedd Wicklow heddiw.  Ymddenhys i'r ddinas eglwysig sydd a'i gweddillion i'w gweld heddiw ddechrau gael ei chodi gan Sant Cefin rhywle tua diwedd y chweched ganrif.

Mae newid cymdeithasol a gwleidyddol yn gallu ymddangos yn araf iawn yn ein bywydau pob dydd - ond un o'r pethau mae rhywle fel Glendalough yn ein hargoffa ohono ydi mor gyfangwbl mae pob dim yn newid o gael digon o amser.  Pan gychwynwyd adeiladu ar y safle roedd yr Eglwys Geltaidd yn ei. bri, doedd Eglwys Rhufain heb hollti'n ddau, doedd y syniad o Iwerddon unedig heb daro neb, doedd Lloegr ddim yn bodoli, i'r graddau bod Saesneg yn cael ei siarad o gwbl yn ardal Denmarc oedd hynny, rhyw lun ar y Gymraeg oedd yn cael ei siarad ar y rhan fwyaf o Ynys Prydain.

Roedd y digwyddiadau modern hynny sydd wedi effeithio cymaint ar sut rydym yn meddwl heddiw - y Dademi, dyfodiad Protestaniaeth, y Chwyldro Ffrengig y Chwyldro Diwydiannol ymhell, bell yn y dyfodol.  Roedd y sawl a adeiladodd ar y safle yn byw mewn Byd syniadaethol hollol wahanol i'n Byd ni.

A felly mae hi - gall y sawl sy'n radicalaidd gredu nad oes dim byth yn newid - ond y gwir ydi bod pob dim yn newid yn llwyr o gael digon o amser.