Beth mae stori llofruddiaethau Boston yn ei ddweud wrthym am y Bib yng Nghymru

Gan bod ein bwletinau newyddion wedi eu dominyddu gan lofruddiaethau yn America am ddyddiau, beth am son ychydig am lofruddiaeth yn y wlad honno a holi pam bod marwolaeth llond dwrn o bobl nad oeddynt yn hynod nag enwog yn ystod eu bywydau wedi bod yn stori mor fawr yng Nghymru am gyfnod mor hir.

Yn groes i ganfyddiad gweddol gyffredinol mae Unol Daleithiau'r America yn wlad gweddol saff i fyw ynddi, ac mae'n gyflym fynd yn saffach - o safbwynt llofruddiaeth o leiaf.  Mae 4.7 llofruddiaeth yn y wlad yn flynyddol am pob 100,000 o bobl.  Mae hyn yn cymharu a chyfradd Byd eang o 6.9 llofruddiaeth am pob 100,000 o bobl.  Mae America'n llawer saffach na'i chymydog i'r De - Mecsico lle ceir cyfradd o 22.7, ond yn beryclach na Chanada i'r Gogledd (1.6).  Mae'r Deyrnas Unedig yn saffach na'r un ohonyn nhw (1.2), ond ddim mor saff a Hong Kong (0.2) a Japan (0.4).  Cadwch yn glir o Jamaca (52.2) neu Cote D'Ivorie (56.9) gyda llaw.

Serch hynny mae'r nifer abseliwt o lofruddiaethau yn America yn uchel - tua 14,700 (tua 700 ydi'r ffigwr yn y DU)  y flwyddyn yn ol y ffigyrau diweddaraf - tua 40 y diwrnod.  Tri a laddwyd yn Boston, ac eto mae cyfryngau wedi bod yn llawn o'r stori am ddyddiau lawer bellach.  Rwan mae yna resymau penodol am hyn am wn i.  Digwyddodd y llofruddiaethau yn ystod ras sydd a phroffeil Byd eang, ac ni ddaeth y stori i ben gyda'r llofruddiaethau - roedd yna chwilio am y sawl oedd yn gyfrifol am ychydig ddyddiau.  

Ond  mae'r stori hefyd yn gweddu i naratif sy'n apelio at Americanwyr - un o fygythiad i America gan bobl ddrwg ac afresymegol nad ydynt yn Americanwyr.  Mae diwydiant ffilmiau'r wlad wedi ei seilio ar ail adrodd y naratif yma trosodd a throsodd a throsodd.   Dydi'r stori ddim cweit yn gweddu i'r naratif - gan bod y ddau lofrudd  wedi treulio'r rhan fwyaf o'u bywydau yn America - ond mae'n ddigon agos.  Mae'r stori wedi dominyddu'r newyddion yn yr UDA oherwydd ei bod yn cyfenwi rhywbeth sy'n apelio at wylwyr a darllenwyr Americanaidd am resymau diwylliannol.  

Ond y cwestiwn diddorol ydi pam bod cyfryngau'r DU - a rhai Cymru fach yn arbennig wedi mopio cymaint ar y stori?   Mae gwasanaeth y newyddion y Bib yng Nghymru wedi bod yn chwilio am bobl sy'n byw yn Boston sy'n siarad Cymraeg i siarad am y digwyddiad, am bobl sy'n byw yn America, am bobl oedd yn rhedeg ym marathon Boston ac am bobl sy'n rhedeg yn marathon Llundain.  

Llofruddwyd tros i hanner cant o drigolion Irac mewn cyfres o ffrwydriadau ychydig oriau wedi ymysodiad Boston, ond dwi ddim yn meddwl i newyddion y Bib yng Nghymru son am y peth, heb son am gribino'r  Ddaear am siaradwyr Cymraeg sydd a rhyw fath o gysylltiad efo'r digwyddiad.  Llofruddir tua 470,000 o bobl ar hyd a lled y Byd yn flynyddol.  Mae'r rheswm am yr hierarchiaeth llofruddiaethau yma yn un gweddol hawdd i'w ganfod mewn gwirionedd - roedd y stori yn cael sylw di ddiwedd gan BBC y DU, ac mae'r Bib ar lefel Prydeinig - fel y rhan fwyaf o'r cyfryngau Prydeinig - yn cymryd eu harwain gan y cyfryngau Americanaidd i raddau mwy na'r un wlad arall bron.  Mae'r rhesymau am hyn yn ymwneud a iaith gyffredin, cysylltiadau diwylliannol agos a ffordd debyg iawn o edrych ar faterion rhyngwladol.  

Mae gan BBC Cymru gyfeiriad golygyddol ychydig yn wahanol i un y BBC yng ngweddill y DU mewn materion cartref, ond pan mae'n dod i faterion rhyngwladol does yna ddim  gwahaniaeth o gwbl.  Mewn geiriau eraill mae Bib y DU yn cymryd ei arwain gan gyfryngau'r UDA, ac mae'r Bib yng Nghymru yn cymryd ei arwain gan y Bib yn Lloegr.  Mae'n arwydd nad ydi'r Bib yng Nghymru wedi llwyddo i dorri ei gwys ei hun o ran materion rhyngwladol - mae'n edrych ar y Byd mawr y tu hwnt i Gymru trwy'r un llygaid yn union a'r Bib yn Llundain.