Etholiad Ewrop - ychydig o ffeithiau

Wythnos i heno y cafwyd canlyniadau etholiadau Ewrop, felly am wn i bod rwan cystal amser a'r un i edrych yn ol ar ychydig o ffeithiau.

• Plaid Cymru oedd y mwyaf llwyddiannus o lawer o ran gael ei phleidlais allan -  O ddefnyddio perfformiad Etholiad Cyffredinol 2010 fel gwaelodlin llwyddodd PC i gael 67% o'r sawl fotiodd trostynt bryd hynny allan. Ffigwr Llafur oedd 54%, un y Toriaid oedd 43% ac un y Lib Dems oedd 10% - roedd rhaid i mi edrych ar honna eto. 
• Plaid Cymru hefyd gafodd y mwyafrif sirol gorau - yng Ngwynedd.  Cafwyd mwyafrif o 23%. Blaenau Gwent ddaeth nesaf efo mwyafrif o 17% i Lafur.  Os ga i fod yn blwyfol am ennyd, dwi'n bersonol hynod falch hyn.  Mae'r Blaid wedi rheoli yng Ngwynedd ers talwm iawn ac wedi gorfod cymryd penderfyniadau amhoblogaidd.  Dim ond yn ddiweddar mae Llafur wedi ail afael ar rym ym Mlaenau Gwent.  Mae'r canlyniad yn dystiolaeth o allu'r Blaid yng Ngwynedd i gael ei chefnogaeth allan ac i'r graddau mae'n ran o wead bywyd llawr gwlad yng Ngwynedd.
• Blaenau Gwent oedd efo'r ganran uchaf i blaid gyda 47% i Lafur.  Plaid Cymru oedd efo'r ganran ail uchaf yng Ngwynedd efo 43% - mwy na gafodd Llafur yn RCT, Caerffili, Castell Nedd Port Talbot ac ati.
• O edrych ar y gwahaniaeth rhwng darogan y polau piniwn ar ddechrau'r etholiad a'r canlyniad ei hun mae'n amlwg mai Llafur gafodd ei niweidio fwyaf gan UKIP a Phlaid Cymru leiaf.
• Gwnaeth y Toriaid yn llawer gwell nag oeddwn wedi ei ragweld.  Cafwyd cwymp o 3.8% yn umig o gymharu a 2009.  
• Methodd Llafur i gael eu pleidlais allan mewn nifer o ardaloedd lle mae ganddynt seddi targed.  15% yn unig oedd eu pleidlais yng Ngwynedd (lle mae Arfon yn sedd darged), 23% oedd eu pleidlais yng Nghaerfyrddin (lle mae Dwyrain Caerfyrddin a Gorllewin Caerfyrddin / De Penfro yn sedd darged a Llanelli yn sedd mae'n ei dal), 18% oedd eu pleidlais yng Nghonwy (lle mae Aberconwy yn sedd darged), a 21% oedd eu pleidlais ym Mhenfro (lle mae Preseli / Gogledd Penfro yn sedd darged yn ogystal a Gorllewin Caerfyrddin / De Penfro).  16% oedd eu pleidlais yn Ynys Mon - sedd maent yn ei dal.  Dwi'n pwysleisio nad ydi edrych ar etholiad Ewrop yn ffordd dda o ddarogan canlyniadau etholiadau cyffredinol - ond mae'r ffigyrau yma yn awgrymu nad ydi peirianwaith llawr gwlad Llafur yn effeithiol yn y lleoedd hyn.
• Mae gan y Lib Dems seddi San Steffan yng Ngheredigion, Powys, a Chaerdydd.  11%, 13% a 7% oedd eu pleidlais yn y lleoedd hyn.  Cafodd y Blaid dair gwaith eu pleidlais yng Ngheredigion, cafodd y Toriaid ac UKIP ddwy waith eu pleidlais ym Mhowys, a chafodd Llafur bedair gwaith eu pleidlais yng Nghaedydd. 
• Cafodd y Lib Dems lai na 5% o'r bleidlais yn ugain o ddwy sir ar hugain Cymru.  Ceredigion a Powys oedd yr eithriadau.  Eu canran isaf oedd 1% ym Mlaenau Gwent.
• Er i Lafur wneud y penderfyniad bisar o wthio eu hail ymgeisydd Jayne Bryant ar y sail ei bod yn dod o Gasnewydd ac yn cefnogi Newport County a Dreigiau Casnewydd / Gwent (gan anghofio nad ydi 95% o'r etholwyr yn byw yng Nghasnewydd), o 1% yn unig y daeth Llafur o flaen UKIP yno.  Duw a wyr pwy mae Nathan Gill yn ei gefnogi.
• Mae Llafur Cymru yn canmol eu hymgyrch eu hunain i'r cymylau.  A chofio eu methiant i gael pamffledi allan cyn i lawer o bobl bleidleisio, eu defnydd o'r Newport County Strategy, eu methiant i gynnwys dim byd am Ewrop yn eu gohebiaeth, eu methiant i gael neb allan yn gweithio ar lawr gwlad tros y rhan fwyaf o Gymru a'u methiant i wneud unrhyw ddefnydd o gwbl o boblogrwydd eu harwrinydd Cymreig byddwn yn awgrymu'n garedig ei bod yn ymgyrch gwarthus o aneffeithiol.