Wedi darllen sylwadau Hogyn o Rachub ar waelod fy mhost diwethaf ac ymweld a'i flog (blog nad ydwyf yn ymweld a fo'n ddigon aml), 'dwi wedi bod yn meddwl rhyw ychydig.
Mae HOR yn gwneud yr un pwynt ag ydwyf fi yn ei wneud yn y bon, sef nodi nad oes rheswm hyd yn hyn i gymryd bod pol gan Beaufort yn un dibenadwy. Mae hefyd yn beirniadu Adam Price am wneud cymaint o'r pol. 'Rwan, gwleidydd ydi Adam - ac mae'n rhesymol disgwyl iddo ymddwyn fel gwleidydd. Mae nifer o resymau gwleidyddol pam y gallai Adam fod eisiau rhyddhau manylion y pol - torri crib y Toriaid, er enghraifft, neu leddfu nerfau'r sawl oddi mewn i'r Blaid sy'n poeni bod Cymru'n Un yn niweidiol iddi.
Yt hyn sy'n fwy diddorol efallai ydi pam bod y cyfryngau Cymreig mor gyndyn i gomisiynu polau? Mae'n ymarferiad cymharol ddrud - ond os ydi Plaid Cymru yn gallu dod o hyd i'r arian, byddai dyn yn dychmygu bod yr adnoddau gan Trinity Mirror hefyd.
Mae'n bosibl cymharu gyda gwledydd eraill. Mi wnaf i'r gymhariaeth arferol efo'r Iwerddon. Mae'r papur Sul y Sunday Business Post yn comisiynu pol misol gan Red C. Mae pol Red C yn eithaf dibenadwy - ac maent hefyd yn cyflawni cryn gamp pan maent yn gallu darogan patrymau pleidleisio etholaethau unigol yn effeithiol - rhywbeth sy'n anodd iawn i'w wneud.
Mae nifer o'r papurau eraill yn comisiynu polau yn rheolaidd - ac o ganlyniad mae diwylliant o bolio rheolaidd - ac mae amrywiaeth o ran dulliau polio. Felly gall y gwahanol gwmniau brofi eu methodoleg eu hunain yn erbyn methodoleg cwmniau eraill ac yn erbyn etholiadau go iawn.
'Dydi hyn ddim ar gael i Beaufort - felly maent yn gweithio yn y tywyllwch i raddau helaeth. 'Dydi'r papurau newydd Cymreig prin byth yn comisiynu polau er bod eu cylchrediad yn ddigon tebyg i un y Sunday Business Post.
Tua 53,000 ydi cylchrediad y Sunday Business Post, mae'r Western Mail ychydig yn is na 40,000, Wales on Sunday a'r Daily Post mymryn yn uwch, mae'r South Wales Echo gyda chylchrediad o tua 45,000 a thua 30,000 ydi ffigyrau'r South Wales Argus.
'Rwan gellir cynnig nifer o resymau am y gwahaniaeth yma yn agwedd y papurau Cymreig at bolio. Mae'n debyg bod y Sunday Business Post yn fwy proffidiol o lawer na'r papurau Cymreig ac mae mwy o ddiddordeb yn ddi amau mewn polau yn yr Iwerddon oherwydd bod llywodraeth y wlad honno'n un sydd a statws llywodraethol llawn.
Y rheswm pwysicaf fodd bynnag ydi bod y papurau Cymreig i gyd i gwahanol raddau yn rhai rhanbarthol yn yr ystyr bod eu darllenwyr i gyd yn tueddu i fyw mewn un rhan o'r wlad. Er enghraifft mae darllenwyr yr Argus yn byw yng Ngwent. Mae hyd yn oed y Western Mail - y papur sy'n gwneud yr ymdrech fwyaf i fod yn bapur cenedlaethol - gyda llawer iawn, iawn mwy o ddarllenwyr yn Ne nag yng Ngogledd Cymru. Gan bod y ffocws newyddiadurol yn rhanbarthol yn hytrach na chenedlaethol, mae'r ysgogiad i gomisiynu polau cenedlaethol yn llai nag y byddai petai'r ffocws yn ehangach.
'Dwi ddim yn arbenigwr ar werthu papurau, ond byddwn wedi dychmygu y byddai o fantais i'r Western Mail gomisiynu polau piniwn fel rhan o strategaeth ehangach i ddatblygu'n bapur gwirioneddol genedlaethol. Mae cylchrediad traddodiadol y papur wedi bod yn syrthio'n gyson am flynyddoedd. Mae cysylltu ei hun gyda'r wleidyddiaeth newydd yng Nghymru yn ffordd lled amlwg o geisio dod o hyd i ddarllenwyr newydd. Mae yna rhywbeth ychydig yn drist am bapur sy'n ystyried ei hun yn un cenedlaethol yn aros i bleidiau gwleidyddol ei fwydo efo brywsion pan mae hynny'n
Mae'r papur yn rhoi mwy o ymdriniaeth i wleidyddiaeth Gymreig na'r gweddill wrth gwrs. - byddai polio cyson yn hytrach cryfhau'r strategaeth. Ar hyn o bryd maent yn llwyr ddibynol yn y maes hwn ar y frywsion sy'n cael eu taflu atynt gan eraill sydd yn aml gyda'u agenda eu hunain. Byddai ymdrech go iawn i fod yn flaengar ac yn rhan anatod o wleidyddiaeth newydd Cymru yn un sy'n apelio at fwy o bobl o lawer, ac yn helpu'r Western Mail i ddod tros eu problem ganolig, sef eu bod yn rhy rhanbarthol i fod yn genedlaethol ac yn rhy genedlaethol i fod yn rhanbarthol.
Y corff arall a allai bolio'n rheolaidd wrth gwrs ydi'r BBC - ond mae'r bwystfil hwnnw'n teilyngu cyfraniad maith iddo'i hun.
No comments:
Post a Comment