Ail Gylchu

Digwydd mynd i ddymp Cilgwyn ddoe i gael gwared o beth o'r stwff sydd wedi hel o gwmpas y lle tros yr wythnosau diweddar. Oherwydd ein bod yn rhai drwg am hel sbwriel, 'dwi wedi bod yn gwneud y daith yma i uchelfanau Dyffryn Nantlle yn weddol rheolaidd ers ugain mlynedd da.

Pan oeddwn i'n mynd yno gyntaf roedd ail gylchu o rhyw fath yn digwydd. Byddai'r sawl oedd gyda rhywbeth i gael gwared ohono yn gyrru i fyny i Gilgwyn ac yn taflu ei sbwriel i mewn i dwll bychan yn y llawr. Bron iawn yn ddi eithriad byddai ychydig o bobl eraill yn sefyll wrth ochr y twll ac os oeddynt yn gweld rhywbeth yr oeddynt yn ystyried bod gwerth iddo, byddant yn neidio i mewn i'r twll, codi'r eitem dan sylw allan, ac yn ei roi yng nghefn fan. Pob hyn a hyn byddai peiriant trwm yn ymddangos ac yn mynd a'r hyn oedd yn weddill i dwll chwarel Cilgwyn.

Erbyn heddiw mae pethau wedi newid yn llwyr - mae'r safle'n cael ei goruwchwylio mewn modd sy'n ei gwneud yn nesaf peth i amhosibl. Ceir arwydd mawr yn gwahardd pobl rhag 'dwyn' dim o gynnwys y dymp. Y gwahaniaeth mwyaf, fodd bynnag, ydi'r holl sgipiau a chynwysyddion sbwriel eraill sydd ar y safle bellach yn lle'r twll petryalog yn y llawr. Mae yna sgip i sbwriel go iawn - ond mae yna lefydd ar gyfer batris, metel sgrap, brigau, dail ac ati, olew, rhewgelloedd, sgriniau teledu, pren, plastic, papur ac ati. Mae sgip hyd yn oed i blastar - fe'i troir yn bowdwr ar ddiwedd pob diwrnod a'i dywallt ar ben y domen er mwyn cadw adar draw.





Mae hyd yn oed y domen chwarel wrth fynedfa'r dymp yn cael ei hailgylchu mewn ffordd. Mae'n mynd yn llai wythnos wrth wythnos oherwydd bod y cerrig sydd arni'n cael eu malu er mwyn gwneud defnydd ar gyfer adeiladu lonydd.

Rhyfedd mi wn - ond mae'r safle rhywsut yn ymgorfforiad o newidiadau sylfaenol mewn agweddau tuag at yr amgylchfyd tros yr ugain mlynedd diwethaf.