Wednesday, August 31, 2005
Blog bach crefyddol am unwaith
Lluniau o stalagtites a stalagmites yn ogof Santes Madaline yn Nyffryn yr Ardeche, De Ffrainc. Mae rhai'n tua chwe metr o hyd. Ymddengys ei bod yn cymryd tua chanrif i'r ffurfiannau dyfu 1cm.
'Rwan, 'dwi'n sylweddoli ei bod braidd yn chwerthinllyd dod a chrefydd i mewn i hyn, ond mae'n rhyw ffasiwn yng Nghymru, ac mewn rhai gwledydd Protestanaidd eraill i geisio dehongli'r Beibl yn llythrennol.
Un o'r 'canfyddiadau' sy'n dilyn o hyn ydi bod y byd yn weddol ifanc - tua 6,000 oed yn ol rhai.
Mae'n weddol amlwg o edrych ar llawer o ffenomenau naturiol na all hyn fod yn wir - ac mae'r ffurfiannau hyn yn yr Ardeche yn esiampl syml ac effeithiol o hyn. 1cm mewn canrif, 10cm mewn mil o flynyddoedd, 1m mewn 10,000 o flynyddoedd, 6m mewn 60,000 o flynyddoedd. Hawdd.
Thursday, August 04, 2005
'Steddfod arall yn tynnu tua'i therfyn
Wel mae 'Steddfod Eryri wedi bod yn un hynod lwyddiannus hyd y gallaf farnu.
Eto - oes rhywbeth rhyfeddach na 'Steddfod dywedwch? Miloedd o bobl yn troedio trwy fwd, cwmniau a chorfforiaethau sydd fel rheol yn gall yn gwario crogbris i gael stondin - heb fod ag unrhyw obaith o gael eu harian yn ol, llwythi o bobl yn mynd i gystadlu gan wybod nad oes ganddynt obaith mul o weld llwyfan, pobl o Gaernarfon yn llusgo carafan ychydig filltiroedd i fyny'r lon, a thalu er mwyn cael ei gosod mewn cae am wythnos. Mae'n edrych weithiau fel esiampl o orffwylldra torfol.
Ac mewn ffordd, dyna'n union ydyw.
Byddaf yn aml yn meddwl am y Pasg mewn dyddiau Beiblaidd pan fyddaf yn mynd i'r 'Steddfod. Bryd hynny, byddai pobl yn cerdded o bellafion y byd Iddewig, er mwyn treulio amser pwysicaf y flwyddyn Iddewig gyda'i gilydd - er mwyn cael profiad torfol o Iddewiaeth.
Dyma'r ydym ni yn ei wneud. Pobl yn ymgynyll i ategu'r ffaith eu bod yn Gymry Cymraeg. Daw llawer o'r rhain o ardaloedd lle mae'r iaith dan warchae - lle mae'r Gymru Gymraeg yn cilio i'r fagddu, ac yn marw. Daw eraill o ardaloedd lle mae'r heniaith eisoes wedi cael cynhebrwng di alar. A daw eraill ohonom o ardaloedd lle mae'r iaith yn hyfyw.
A chawn oll wythnos o ddiwylliant, o gigs, o gymdeithasu, o weld pobl nas gwelwyd ers blwyddyn, o ddiota ac (mewn rhai achosion) o ffwcio'n gilydd.
Pwynt ffocws ydi'r 'Steddfod bellach i genedl sy'n marw. Ffordd o estyn llaw i'n gilydd - o brofi i ni'n hunain ein bod yn fyw - ein bod yn genedl o hyd. Ffordd o brofi ychydig o gynhesrwydd a golau mewn byd sy'n tywyllu ac yn oeri.
Er gwaethaf ei harbenigrwydd, ei hwyl, ei difyrwch a'i gwarineb arwydd o wendid ydi'r 'Steddfod. Darn o bren i afael ynddo mewn mor arw, yn dilyn llongddrylliad.