tag:blogger.com,1999:blog-8485235.post1683095803426738564..comments2024-02-26T21:33:06.777+00:00Comments on BlogMenai.com: Ymddiheuriadau i Sir GaerfyrddinCai Larsenhttp://www.blogger.com/profile/15349645242691098245noreply@blogger.comBlogger10125tag:blogger.com,1999:blog-8485235.post-15884752269343587732013-09-25T20:06:13.371+01:002013-09-25T20:06:13.371+01:00Ia - mae miloedd o fyfyrwyr o'r tu hwnt i Gymr...Ia - mae miloedd o fyfyrwyr o'r tu hwnt i Gymru yn y ddwy sir.Cai Larsenhttps://www.blogger.com/profile/15349645242691098245noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8485235.post-79564115701745258292013-09-25T17:37:34.648+01:002013-09-25T17:37:34.648+01:00I beth mae'r dipiau mawr ymysg pobl ifanc yng ...I beth mae'r dipiau mawr ymysg pobl ifanc yng Ngwynedd a Cheredigion i'w briodoli - y prifysgolion?BoiCymraeghttps://www.blogger.com/profile/11746800400667840738noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8485235.post-18066520908223525692013-09-24T20:18:47.263+01:002013-09-24T20:18:47.263+01:00Diolch William.
Ynglyn a'r cwestiwn os mai as...Diolch William.<br /><br />Ynglyn a'r cwestiwn os mai asesiad rhieni ta athrawon o iaith cartref plant mae'n gwestiwn diddorol. Dydi iaith cartref llawer o blant ddim yn 'clearcut' - mae plant weithiau yn siarad ieithoedd gwahanol efo gwahanol bobl yn y cartref. Hefyd dydi hi ddim pob amser yn glir pa iaith mae plentyn tair oed yn ei siarad. Mae rhieni yn tueddu i ddweud Cymraeg os oes peth Cymraeg yn cael ei siarad yn y cartref tra bod penaethiaid yn tueddu i ddweud Cymraeg os ydi'r aelwyd yn ddi amwys Gymraeg. Felly mewn ffordd mae'r ddau ffigwr yn gywir - ond yn wahanol.<br /><br />Dydw i ddim yn meddwl dy fod yn gywir i ddweud mai rhieni sy'n pennu rhuglder plant ar ol cyfnod yn yr ysgol gynradd - dwi'n meddwl mai ffigyrau penaethiaid ydi'r rheini .<br /><br />Serch hynny mae'r darn yn hynod ddifyr - wna i ddim ymateb eto - dwi angen amser i feddwl am y peth. Serch hynny mi bostia i dy neges ar y dudalen flaen yn y cyfamser i ysgogi trafodaeth.Cai Larsenhttps://www.blogger.com/profile/15349645242691098245noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8485235.post-19494734762818747222013-09-24T08:32:18.158+01:002013-09-24T08:32:18.158+01:00Hwyrach fy mod wedi bod yn fyrbwyll wrth roi Caerf...Hwyrach fy mod wedi bod yn fyrbwyll wrth roi Caerfyrddin ymlaen ond rwy'n dal i ochri hefo Ioan cyn belled â mae dirywiad yr iaith yn Si Gâr yn y cwestiwn. <br /><br />Mae gennym dair ffynhonnell: y cyfrifiad, arolygon y Bwrdd Iaith a data ysgolion a rhieni. Fel rwyf wedi deud o'r blaen mae'r cyfrifiad yn gamarweiniol. Mae arolygon y Bwrdd Iaith yn awgrymu fod 60% o'r rhai sy'n honni eu bod yn siarad Cymraeg yn rhugl. Rhyw 20% o'r boblogaeth yn siarad Cymraeg a tua 12% (neu 300,000) yn rhugl. Wrth gwrs mae canrannau y rhai rhugl yn uwch yn y Gorllewin ac ymhlith y rhai hen os cofiaf yn iawn ond yn bendant mae'r cyfrifiad yn gorliwio iechyd y Gymraeg hyd yn oed yn fanno. <br /><br />Trown rwan at y drydedd ffynhonnell sef y cyfrifiad ysgolion (cynradd). Mae'r data i'w cael yn y wefan hon:<br /><br />http://wales.gov.uk/docs/statistics/2012/121001section8ency.xls <br /><br />Maent yn ddiweddar (2011/12) ac yn fwy gwrthrychol na'r cyfrifiad yn fy marn i er mai'r rhieni sydd yn gwerthuso gallu ieithyddol eu plant (yr un fath â'r cyfrifiad!)<br /><br />22.4% o blant yn siarad Cymraeg ar yr aelwyd yn Sir Gâr. Y ffigyrau cyfatebol yn siroedd eraill y Gorllewin yw Gwynedd 57,6%, Môn 38.3% a Cheredigion 26.2% Er bod y mewnlifiad wedi bod yn fwy yn y tair sir hon, mae'r ganran o Gymry cynhenid yn uwch (am fod trosglwyddiad iaith yn uwch)<br /><br />Ond wrth graffu ar y plant sydd yn dôd yn rhugl yn yr ysgol gynradd (yn ôl y RHIENI, cofiwch!) mae gwallt fy mhen yn codi: <br /><br />Sir Gâr 17.7%<br />Gwynedd 6.8%<br />Môn 7.4%<br />Ceredigion 5.6%<br /><br />Annodd coelio fod system addysg Sir Gâr bron dairgwaith gwell na Gwynedd, Môn a Cheredigion am gynhyrchu Cymry rhugl yn yr ysgol<br /><br />Pan newidwyd y ffordd o werthuso iaith plant ym 2006 cododd canrannau y plant oedd yn siarad Cymraeg ar yr aelwyd am fod rhieni yn fwy tebyg o ddeud fod eu plant yn Gymry na'r athrawon (Cai fel athro be dechi'n feddwl?). Ni wn pa fethodoleg sy'n drywach a rwy'n siwr fod yna resymau da am newid y fethodoleg ond y gwir plaen ydi fod bron 80% o blant Si Gâr yn siarad Saesneg ar yr aelwyd (sef yr un ganran oedd yn siarad Cymraeg yng nghyfrifad 1961! Mae'n wir hefyd fod y dirywiad wedi dechrau 50 mlynedd yn ôl a chynt (dim ond 45% o blant ysgol oedd yn siarad Cymraeg ar yr aelwyd yn Sir Gâr ym 1961!) Ond y drwg ar y cyfrifiad ydi'r ffaith fod y boblogaeth yn heneiddio = mae'r Cymry Cymraeg cynhenid yn byw yn hyn ac yn caddugo'r dirywiad!<br /><br />Rwy'n cael yr argraff fod rhieni'r siroedd eraill yn llymach wrth gloriannu Cymraeg eu plant. Mae cogio dy fod yn siarad Cymraeg yn annoddach yng Ngaernarfon hefyd decien i<br /><br />Awn ni rwan i ardal Rhydaman i sbïo ar adroddiadau ysgol (2010 a 2013 yn achos Bewts). Dyma a gefais (nifer y plant a'r % o Gymry cynhenid mewn cromfachau):<br /><br />Ysgol G. Rhydaman 225 (30%)<br />Ysgol Bro Banw 411 (8%)<br />Ysgol Ty Croes 173 (2.3%)<br />Ysgol Betws 77 (<3%)<br />CYFANSWM 886 ( 12%)<br /><br />Mae'n frawychus. Yn yr ardal hon yn 1971 oedd >75% yn siarad Cymraeg. Ond hyd yn oed ym 2011, yn ôl y sensws oedd 49% yn siarad Cymraeg yn Rhydaman, 47% yn Nhy Croes a 53% ym Mhontaman (Betws). Os ydi 12% o blant yn siarad Cymraeg ar yr aelwyd mewn ardal lle mae'r cyfrifiad yn sôn am 50% pa obaith sydd?.......Yn y genhedlaeth nesaf os priodith y 12% hefo'i gilydd bydd 12% o Gymry ar yr aelwyd. Ond os priodant hefo pobl eraill aiff y ganran i lawr i 1-2%. <br /><br />Mae'r sefyllfa'n dipyn gwell mewn rhai pentrefi o gwmpas Rhydaman (Llandybïe, Brynaman, Garnant a Chwm Gwendraeth) ond hyd yn oed yn y llefydd hynny sydd yn debyg eu naws i Stiniog, Pesda a Llanberis mae canran y Cynry cynhenid yn yr ysgolion cynradd o dan 40%...<br /><br />Nid wyf am feirniadu'r ysgolion a hwyrach yr aiff rhai o'r dysgwyr ati i siarad Cymraeg ar yr aelwyd ond rhaid inni wynebu'r ffeithiau<br /><br />Mae yna newidiadau ar y gweill yn ysgolion uwchradd fydd yn hybu'r Gymraeg ond os marw (a marw ydi'r gair, Cai) bydd yr iaith ar yr aelwyd i be ydio o da?william dolbennoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8485235.post-11242013429981942612013-09-24T00:10:55.066+01:002013-09-24T00:10:55.066+01:00Dyw'r iaith ddim wedi darfod amdani yn Sir Gar...Dyw'r iaith ddim wedi darfod amdani yn Sir Gar, ond fydd lleoli S4C yn y sir yn gwneud fawr o wahaniaeth chwaith. Mae'r byd cyfryngol yn un symudol o ran gyrfa unigolion, ac mae na beryg mai'r cwbl sa'n digwydd o roi S4C yng Nghaerfyrddin fyddai i bobl uchelgeisiol losgi llawer iawn o CO2 ar yr M4 wrth gymudo o Gaerdydd. Os yw pobl yn ddiffuant o blaid lleoli yn y de-orllewin yna fe fyddai'n rhaid mentro i Geredigion; i Ddyffryn Teifi neu Ddyffryn Aeron.<br /><br />Rwy'n bleidiol i Gaernarfon beth bynnag. Mae eisiau datblygu glannau Menai fel 'dinas-ranbarth' Gymraeg.Simon Brooksnoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8485235.post-89431148466695497632013-09-23T18:08:43.673+01:002013-09-23T18:08:43.673+01:00Reit, cwpl o bwyntiau diddorol yma.
Mae Ioan yn g...Reit, cwpl o bwyntiau diddorol yma.<br /><br />Mae Ioan yn gywir bod gwahaniaeth yn y ganran o blant 3 a 4 oed sy'n siarad Cymraeg. Yn 2001 roedd 86.5% o blant lle'r oedd y ddau riant yn siarad y Gymraeg hefyd yn siarad yr iaith. Y ffigwr am blant 3 oed oedd 80.7%.<br /><br />Dwi ddim yn derbyn rhagdybiaeth Wiliam y byddai S4C yn Sir Gar yn gwneud gwahaniaeth a dwi ddim yn derbyn ei bod wedi darfod ar yr iaith yno chwaith. Mae'r ystadegau yr ydym yn eu trafod yn awgrymu y bydd cwymp am ddegawd neu ddau ac y bydd cynnydd wedyn.<br /><br />Boi Cymraeg - heb fynd yn rhy dechnegol, dydi effaith cohorts pobl cymharol hen ddim cyn gryfed na rhai pobl ieuengach - mae yna llai o unigolion o fewn y cohorts hyn - am resymau amlwg. O ganlyniad dydi dylanwad pobl hyn ar y cymedr sy'n siarad y Gymraeg ddim mor gryf a hynny.Cai Larsenhttps://www.blogger.com/profile/15349645242691098245noreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8485235.post-49458076334010197602013-09-23T17:00:59.754+01:002013-09-23T17:00:59.754+01:00a dylid ystyried hefyd fod y mewnlifiad wedi bod y...a dylid ystyried hefyd fod y mewnlifiad wedi bod yn llawer trymach yng Ngwynedd, Sir Fôn a Cheredigion nag yn Sir Gâr (dydi Cwm Gwendraeth a Chwm Aman ddim yn ddeniadol nag ydynt?) Mae dros 80% o boblogaeth y cymoedd hynny wedi'u geni yng Nhymru. Er bod yna lefydd sâl o ran trosglwyddiad iaith yn y Gogledd fel Bangor a Chaergybi mae'r iaith yn dal ei thir yn go lew yn y trefydd ôl-ddiwydiannol ac hyd yn oed yng nghefn gwlad er gwaetha ac yn nannedd mewnlifiad cyson o bobl ddiarth<br /><br />Er hyn i gyd, rwyf o blaid symud pencadlys S4C i Gaerfyrddin. Mi roith hwb i'r iaith ac efallai caiff yr iaith oroesi yn Sir Gâr o ganlyniad...fel arall bydd hi 'di darfod arni toc mae arnaf ofn<br /><br /><br /> William Dolbennoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8485235.post-53850834345237095922013-09-23T11:34:37.532+01:002013-09-23T11:34:37.532+01:00Ddim cweit yn wir BoiCymraeg:
......................Ddim cweit yn wir BoiCymraeg:<br /><br />....................... % 25-39 .. % 75+ .. Gwahaniaeth<br />Caerfyrddin ..... 37.1% ... 52.8% ... -15.7%<br />Neath Port Talbot 11.1% . 17.6% . -6.5%<br />Abertawe ........... 7.7% ... 14.1% ... -6.5%<br />CYMRU ….......... 15.5% ... 17.5% ... -1.9%<br />Conwy …........... 29.0% ... 23.3% ... 5.7%<br />RCT …................ 12.3% ... 5.7% ... 6.6%<br />Caerphilly …...... 9.2% ... 2.5% ... 6.7%<br />Gwynedd …....... 69.1% ... 60.7% ... 8.3%<br />Ynys Mon …....... 60.3% ... 51.8% ... 8.4%<br /><br />Sir Gaerfyrddin <i>yn</i> sefyll allan.<br />Ioannoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8485235.post-12707973679038977562013-09-23T10:31:01.788+01:002013-09-23T10:31:01.788+01:00"Yr ail beth i sylwi arno ydi'r canrannau..."Yr ail beth i sylwi arno ydi'r canrannau sy'n siarad y Gymraeg ymysg yr oedran 3/4 oed. Mae hwn yn oedran pwysig oherwydd nad ydi'r system addysg wedi dylanwadu llawer ar blant yr oed hwnnw."<br /><br />Dwi'n siw'r mod i wedi darllen bod canran o blant 4 oed dipyn yn uwch na un 3 oed. Mae pawb sydd yn bedair oed ar ddiwrnod y Cyfrifiad, a'u penblwydd rhwng Ebrill ac Awst wedi bod yn yr Ysgol ers wyth mis.<br />Ioannoreply@blogger.comtag:blogger.com,1999:blog-8485235.post-37448261398723947252013-09-23T08:48:15.276+01:002013-09-23T08:48:15.276+01:00Mae moddd gweneud yr un ddadl am Gymru gyfan yn gy...Mae moddd gweneud yr un ddadl am Gymru gyfan yn gyffredinol, i ryw raddau. Mae'r canran ymysg y rhai mwyaf hen yn gyffredinol uwch na'r modd yn y rhan fwyaf (ym mhob un?) o'r siroedd.<br /><br />Dylwn felly disgwyl gweld canran y siaradwyr yn y tymor byr yn tyfu'n arafach, neu hyn yn oed lleihau.BoiCymraeghttps://www.blogger.com/profile/11746800400667840738noreply@blogger.com