Sunday, May 14, 2017

Etholiad San Steffan - sylwadau cychwynol

Mae etholiad mis nesaf am fod yn wahanol i'r rhan fwyaf - wele un neu ddau o sylwadau cychwynol.

1). Er gwaetha'r naratif cyfryngol, dydi'r polau, yn arbennig y rhai mwy diweddar ddim yn awgrymu bod y bleidlais Lafur yn chwalu - mae nifer o'r polau yn awgrymu y byddant yn cael canran uwch o'r bleidlais na gawsant ddwy flynedd yn ol.  Cawsant 30.4% yn 2015 oedd 1.5% yn uwch na gafodd Brown bum mlynedd ynghynt.  Dydi hyn ddim yn golygu wrth gwrs y bydd Llafur yn cael canran uwch o'r bleidlais na gafodd yn 2015 - roedd y polau yn gor gyfrifo eu pleidlais yn 2015.  Mae'r twf yn y bleidlais Doriaidd yn dod yn bennaf o chwalfa yn y bleidlais UKIP - nid chwalfa yn y bleidlais Lafur.  

2). Er gwaethaf hynny mae'r Blaid Lafur Gymreig yn teimlo'r angen i roi pellter rhyngddyn nhw eu hunain a'r Blaid Lafur Brydeinig.  I'r perwyl hwn maent wedi cyhoeddi maniffesto Cymreig.  Ymarferiad cosmetig ydi hyn oll - mae aelodau seneddol Llafur o Gymru yn ymddwyn yn union fel rhai o weddill y DU pan maent yn San Steffan - hyd yn oed pan mae hynny'n groes i ddymuniad eu haelodau Cynulliad yng Nghaerdydd.

3). Mae'r etholiad yn cael ei hymladd ar sail cwbl ffug - o safbwynt y Toriaid o leiaf.  Dydi'r honiad bod pob pleidlais mae plaid May yn ei gael yn cryfhau ei llaw wrth ddelio efo gweddill Ewrop yn gwbl ddi ystyr.  Dydi maint cefnogaeth i lywodraeth ddim yn effeithio ar drafodaethau rhyngwladol.  

4). Mae'n dra thebygol y bydd y gyfradd pleidleisio yn isel.  Dyna sydd yn tueddu i ddigwydd pan mae yna nifer o etholiadau / refferenda yn dilyn ei gilydd a dyna sy'n digwydd hefyd pan mae yna ganfyddiad bod yr etholiad eisoes wedi ei phenderfynu.  Mae'r ddau ffactor ar waith yma. Gall cyfraddau pleidleisio isel arwain at ganlyniadau unigol anisgwyl a dylai hefyd lywio strategaethau pleidiau - gall sicrhau bod y bleidlais graidd yn pleidleisio arwain at lwyddiant pan na fyddai'n ddigon fel rheol.

5). Er gwaetha'r ffaith bod y Toriaid wedi symud i'r Dde, dydi hi ddim yn ymddangos eu bod yn colli pleidleisiau i'r Dib Lems i'r Chwith - dydi'r polau ddim yn awgrymu y bydd y blaid honno'n gwneud dim gwell na'u perfformiad trychinebus yn 2015.  Mae hyn gyda llaw yn gwneud Ceredigion yn fwy diddorol na byddai llawer ohonom wedi disgwyl.  Er i Geredigion bleidleisio i aros yn yr UE, pleidleisio i afael wnaeth De'r Sir - lle mae pleidlais Mark Williams gryfaf.  Gallai rhai o'i bleidleisiau wneud eu ffordd i gorlan y Toriaid - a gallai hynny yn ei dro gynnig cyfle i'r Blaid.

6). Mae etholiadau lleol yn wahanol iawn i etholiadau San Steffan, ond rhaid cydnabod i Lafur wneud yn well na'r disgwyl tros lawer o'r wlad.  Serch hynny mae'n werth nodi i'r Blaid ddod o flaen pob plaid arall mewn nifer o etholaethau - Ynys Mon, Arfon, Dwyfor Meirion, Ceredigion, Dwyrain Caerfyrddin / Dinefwr, Castell Nedd, Rhondda, Caerffili a Gorllewin Caerdydd.  Mae'r olaf yn dibynu ar sut rydym yn cyfri.  

3 comments:

  1. Ac yn ol fy mathamateg curo Llafur yng Nghaerffili.

    ReplyDelete
  2. Cyngor call iawn. Gwerth ymladd am bob pleidlais i'r Blaid.

    ReplyDelete
  3. Ia, dwi'n meddwl bod hynny'n gywir. Mi ychwanegaf Caerffili.

    ReplyDelete