Tuesday, October 11, 2016

Effeithiau Brexit ar economi 'r DU

Pan roeddwn yn ysgrifennu am Brexit yn y misoedd cyn y refferendwm roeddwn yn mynegi'r farn mai fy mhrif broblem efo'r syniad oedd y byddai natur y wladwriaeth yn newid yn hytrach na'r niwed economaidd.  Roeddwn yn dadlau y byddai'r economi yn addasu i'r realiti newydd.

Erbyn hyn dwi'n credu fy mod yn gywir ynglyn a'r newidiadau i natur y wladwriaeth, ond yn anghywir ynglyn a dyfodol yr economi.  Roedd yna awyrgylch senoffobaidd yng Nghynhadledd y Toriaid - ac mae hynny'n awgrymu bod natur y blaid honno wedi newid er gwaeth.  Nhw fydd yn rhedeg y sioe (Brydeinig) am gyfnod hir yn ol pob tebyg.

Serch hynny, pan roeddwn yn darogan y byddai'r economi yn iawn yn yr hir dymor roeddwn yn cymryd y byddai'r llywodraeth yn dod o hyd i rhyw ffordd o aros yn y Farchnad Sengl.  Mae'n edrych erbyn hyn   bod na pan mae'n dod i ddewis rhwng symud rhydd i weithwyr ac aros yn y Farchnad Sengl bod y Toriaid am ddewis y cyntaf.  Yn yr ystyr yma adain senoffobaidd y blaid sydd bellach yn rhedeg y sioe.  Os ydi'r DU yn gadael y Farchnad Sengl ac yn talu tollau i allforio i'w prif farchnadoedd bydd yn dlotach, os mai tollau'r World Trade Organisation fydd yn cael eu talu byddwn yn dlotach eto.

Rydan ni'n son am rymoedd economaidd gwaelodol yn y fan hyn.  Mae cyfoeth yn cael ei greu gan fasnach.  Lle'r ydan ni'n cynyddu masnach mae mwy o gyfoeth yn cael ei greu.  Lle'r ydan ni'n lleihau lefelau masnach mae cyfoeth yn cael ei leihau.  Mae tollau ar allforion a mewnforion yn siwr o leihau masnach a felly cyfoeth.  Mae pethau mor syml a hynny yn y bon.

Mae'r sawl sydd am adael ar hyn o bryd yn dadlau bod yr holl dramorwyr yna maent mor hoff ohonynt am fod yn ofnadwy o ffeind efo'r DU.  Dydi cytundebau masnach rhwng gwledydd neu flociau masnach ddim yn gweithio felly.  Hyd yn oed yn absenoldeb y drwg deimlad mae Brexit wedi ei achosi yn Ewrop, a hyd yn oed yn absenoldeb yr angen i gosbi'r DU am adael Ewrop mae pob ochr yn ceisio creu yr amodau gorau i 'w masnachwyr ei hun, ac maent am geisio osgoi rhoi mantais i fasnachwyr bloc neu wlad arall.  

Gan bod Ewrop fel bloc yn fawr a'r DU fel gwlad yn ganolig o ran maint, bydd y bloc mawr yn dominyddu'r trafodaethau.  Os na ellir cael cytundeb rydan ni 'n mynd i gael telerau WTO.  Gan bod cyfran mawr o allforion y DU yn mynd i Ewrop ond cyfran bychan o allforion yr UE yn mynd i'r DU byddai hyn yn broblem anferth i 'r DU ond yn un fach i'r UE.  Bydd y cardiau i gyd gan negydwyr yr UE.

Y sylweddoliad yma yn y marchnadoedd arian sy'n gyrru'r cwymp yng ngwerth y bunt - a'r cwymp yng ngwerth y bunt sy'n gyrru'r cynnydd ymddangosiadol yng ngwerth y marchnadoedd stoc.  

Gadewch i ni edrych lle'r ydan ni.

Os edrychwch ar gyfraddau'r llynedd roedd y bunt werth tua $1.50, mae'n dechrau cwympo fel mae'r tren Brexit yn  gadael yr orsaf ddechrau'r flwyddyn, mae yna gwymp sylweddol pan mae'r DU yn pleidleisio i adael yr Undeb Ewropiaidd, ac mae'r cwymp yn parhau fel mae'r sylweddoliad bod y DU ar y ffordd allan o'r Farchnad Sengl yn gwawrio ar y marchnadoedd pres.



Mae gwahaniaeth sylweddol yn y DU rhwng faint mae'r wlad yn allforio a faint mae'n mewnforio.  Os nad yw'n cau'r bwlch yna bydd y bunt yn parhau i golli tir.  Os bydd tollau ar fewnforion bydd gwneud hyn yn llawer mwy anodd nag ydyw ar hyn o bryd.  Yr unig ffordd o leihau'r bwlch fydd trwy fewnforio - llai.  Mae hynny am arwain at lai o weithgaredd economaidd a llai o wariant oddi mewn i'r economi.  Bydd hynny'n arwain at yr economi'n crebachu.  Fyddan ni ddim yn union lle'r oedd Iwerddon yn y 50au, ond fyddan ni ddim yn rhy bell.

Mae'n anhebygol y bydd Dinas Llundain yn cael cynnig eu gwasanaethau ar y telerau presenol, ac mae'n bosibl y bydd y pasbort yn cael ei golli 'n llwyr - felly bydd hwnnw'n crebachu hefyd.  Y sector gwasanaethau ariannol ydi injan economi'r DU.  Bydd hwnnw hefyd yn arafu.  

Bydd hyn oll yn cael ei adlewyrchu ar y marchnadoedd pres.  Mae'r bunt yn sefyll rwan ar $1.23.  Petai'n $1.30 byddai maint yr economi (fel GDP) yn $2.47 triliwn, pan oedd y bunt werth $1.50 roedd werth tua $2.85 triliwn, os bydd y bunt yn syrthio i $1 bydd gwerth yr economi yn $1.9 triliwn - neu $1.78 triliwn os ydym yn tynnu economi'r Alban o'r sym - ac mae'n fwy na phosibl y bydd rhaid gwbeud hynny.  Byddai hyn yn arwain at economi gwerth tua hanner un yr Almaen, traean o un Japan a thua'r un faint ag un India, Brasil neu'r Eidal.  Mae hyn yn gryn gwymp.






4 comments:

  1. Cymro8:27 am

    Os credwch bod "tollau ar allforion a mewnforion yn siwr o leihau masnach a felly cyfoeth", yna ydych chi'n cydnabod bod aelodaeth o'r UE yn waeth yn economaidd nag aelodaeth o'r AEE (fel Norwy), gan fod y cyntaf (ond nid yr ail) yn gorfodi rhoi tollau ar fewnforion o du allan i Ewrop?

    ReplyDelete
  2. Mae unrhyw dollau yn lleihau masnach.

    Y broblem ydi bod unedau bach yn ei chael yn anodd negydu cyfundrefn dollau ffafriol iddyn nhw eu hunain pan maent yn trafod efo blociau mawr.

    ReplyDelete
  3. Anonymous9:59 pm

    Fel Cenedlaetholwr Cymraeg, ron i o blaid Brexit yn bennaf am y byddai hynny yn dinoethi'r cawr fu'n teyrnasu'r ynysoedd hyn cyhyd h.y Greater England. Gan y byddai hynny:

    i) yn dangos pa mor wag ydi ei delusions ymerodrol am fod yn rym o hyd yn y byd
    ii) Yn grymuso'r achosion cenedlaethol yn Yr Alban a Chymru
    iii) Yn ei gorfodi i wynebu'r rhanniadau eithafol sy'n bodoli yn LLoegr ei hun
    iv) Yn gorfodi newid cyfeiriad sylfaenol o ran economi'r gwledydd hyn.

    O ran dy bwynt am yr economi- mae yna un wall sylfaenol yn dy ddadl. Mae'r UE yn allforio llawer mwy i Wledydd Prydain na'r ffordd arall. Rhaid cofio hefyd bod y bunt wedi ei gor-brisio ers blynyddoedd a bod mawr angen lleihau ei gwerth- mae yna fanteision i hynny o ran allforio pethau, denu twristiaeth, a throi fwyfwy at gynhyrchion lleol.

    Yn sylfaenol, dwi'n credu y bydd masnachu gweddol ddi-lyffethair yn parhau i ddigwydd bynnag yw natur y cytundeb terfynol. Dyna wedi'r cwbl fu un o nodweddion amlycaf y ddynol ryw ers cychwyn amser. Dwi'm yn gweld Theresa May yn ildio ar fater rheoli lefelau mudo, ond synnwn i ddim y bydd hi hefyd yn barod i dalu swm sylweddol i'r UE i gael mynediad i'r farchnad sengl. Bydd hynny'n fodd o blesio dwy ochr dadl y refferendwm.

    Y drafferth i Mrs May ydi bod y newid mawr sydd yn digwydd yn amhosib i'w reoli, ac fe fydd raid i'r cawr gydnabod hynny.

    ReplyDelete
  4. Anonymous8:17 pm

    Mae sylw rhif 3 ymysg y gwirionaf dwi erioed wedi ddarllen. Yn gyntaf nae'r bunt bellach yn is yn erbyn basged o arian rhyngwladol nagverioed yn hanes Prydain. Effaith y cwymp fydd cynnydd mewn chwyddiant gyda tanwydd a bwyd yn ganolog i hyn. Anodd gweld dim byd cenedlaetholgar mewb dynuno lleihad mewn safonau byw cyd wladwyr.

    Symleiddio y sefyllfa mae'r goniad fod yr UE yn gwerthu llawer mwy i Brydain na fel arall. Gadewch o'r neilltu cenedlaetholwr honedig yn defnyddio dadl y Daily Mail ac ystyriwch ddau bwynt. Mae 46% o allforion Prydain yn mynd i'r UE gyda 7% yn unig o allforion yr UE yn did i Brydain. Ymhellach, ystyriwch fod nwyhafrif helaeth gwledydd Ewrio DDIM yn allfirio mwy i Brydain nac y mae nhw'n brynu. I'r gwledydd hyn tydi BMW's a gwin Birdeaux ddim yn fdactor ganolog. Fe allwn ddweud mwy ond hyn a hyn o drafod agweddau y Daily Mail mewn gwisg Gymreig sy'n bosib.

    ReplyDelete