Beth mae'r prisiau betio yn ei ddweud wrthym am ein cyfundrefn etholiadol?

Mi fydd y blog yma'n son am fetio'n weddol aml - heb gofio mai lleiafrif o bobl sy'n betio ac yn deall yr arfer.  Felly dyma bwt eglurhad - os ydych yn betio ar unrhyw bris uwch na 25/1 rydach chi'n rhoi pres i'r bwci, a dydi'r bwci ddim yn rhoi dim byd yn ol i chi.  Os ydych chi'n betio ar bris yn yr amrediad 1/33 i 1/100 mae'r bwci y eithaf siwr bod y canlyniad hwnnw am ddigwydd, ond mae'n ceisio gwneud yn siwr nad oes neb yn betio ar hynny trwy beidio a chynnig llawer o bres yn ol am ennill.

Mae yna 40 o etholaethau yng Nghymru ac mae Ladbrokes yn cynnig prisiau yn yr amrediad 1/33 - 1/100 mewn 26 ohonynt ar gyfer etholiad cyffredinol 2015.  Mewn geiriau eraill ym marn y bwci mae canlyniadau pob etholaeth yng Nghymru ond am 14 fwy neu lai yn anhepgor.  Neu i edrych ar bethau mewn ffordd ychydig yn wahanol dydi etholwyr 65% o etholaethau Cymru ddim am gael unrhyw ddylanwad o gwbl ar yr etholiad oherwydd bod y canlyniad yn eu hetholaeth eisoes yn anhepgor.  Waeth i bron i 2/3 pobl Cymru beidio a phleidleisio oherwydd na fyddan nhw'n cael unrhyw ddylanwad ar yr etholiad o gwbl.

Mi fyddai rhywun yn meddwl y byddai'r pleidiau gwleidyddol unoliaethol eisiau mynd i'r afael ag anhegwch anemocrataidd fel hyn - mae yna pob math o ddulliau o bleidleisio sy'n rhoi llais i bawb.   Gall Llafur gael 70% o seddi Cymru ar lai na 35% o 'r bleidlaid.  A bod yn deg a Miliband roedd o blaid newid y drefn (rhyw ychydig) i gyfundrefn AV yn ol yn 2011.  Byddai'r newid wedi bod yn fach ond yn gam i'r cyfeiriad cywir.  Roedd nifer o aelodau Llafur Cymru yn erbyn hyd yn oed y newid bach yma - gan gynnwys Nick Smith ac Ann Clwyd.

Roedd y Toriaid hefyd yn erbyn wrth gwrs.  Mae eu penderfyniad i ymgyrchu yn erbyn AV yn debygol o gostio etholiad cyffredinol 2015 iddynt.  Y tebygrwydd ydi y bydd UKIP yn cymryd llawer o bleidleisiau oddi ar y Toriaid yn Lloegr, ond yn methu ag ennill llawer o seddi.  O dan gyfundrefn AV byddai llawer o'r pleidleiswyr hyn wedi rhoi eu hail bleidlais i'r Toriaid gan wthio'r Toriaid heibio gwrthwynebwyr Llafur a Lib Dem.  Mae'n debyg hefyd y byddai llawer o ail bleidleisiau Lib Dem - ac i raddau llai Llafur - yn mynd i'r Toriaid i gadw UKIP allan.    

Mae'n bosibl i etholiad 2015 ei cholli i'r Toriaid yn 2011 pan benderfynodd Cameron ymgyrchu yn erbyn AV.