Faint o niwed allai UKIP ei wneud i'r Toriaid

Un o fy hoff wefannau gwleidyddol i ydi politicalbetting.com.  Peidiwch a cham ddeall - os ydych  eisiau gwybodaeth am wleidyddiaeth Cymru (a Gogledd Iwerddon o ran hynny) nid dyma'r lle i ddod - mae'n eithaf anobeithiol.  Mi gewch chi fwy o wybodaeth am wleidyddiaeth yr Alban - ond mae'r wefan ar ei gorau yn ymdrin a gwleidyddiaeth Lloegr (neu Prydain gyfan efallai).  Yn ystod y dyddiau diwethaf maent wedi bod yn tynnu sylw at y tebygrwydd rhwng amgylchiadau etholiadol yr wyth degau cynnar a rwan.

Y ddau beth hynod am etholiad 1983 oedd i'r Toriaid lwyddo i gynyddu eu mwyafrif mewn seddau yn sylweddol er i'w pleidlais syrthio ac i'r gynghrair Rhyddfrydwyr / SDP lwyddo i ennill bron iawn cymaint o bleidleisiau a Llafur tra'n cael ffracsiwn o'u seddau.

Y canlyniad o ran prif bleidiau'r DU oedd (o'i gopio i Wikipedia) oedd:

United Kingdom General Election 1983
		Candidates						Votes
Party		Standing	Elected	Gained	Unseated	Net	% of total	%	No.	Net %
	Conservative	633	397	47	10	+ 37	61.1	42.4	13,012,316	- 1.5
	Labour	633	209	4	55	- 51	32.2	27.6	8,456,934	- 9.3
	SDP–Liberal Alliance	633	23	14	0	+ 14	3.5	25.4	7,780,949	+ 11.6
	SNP	72	2	0	0	0	0.3	1.1	331,975	- 0.5
	Ulster Unionist	16	11	3	1	+ 2	1.7	0.8	259,952	0.0
	Democratic Unionist	14	3	2	1	+ 1	0.5	0.5	152,749	+ 0.3
	SDLP	17	1	0	1	- 1	0.2	0.4	137,012	0.0
	Plaid Cymru	38	2	0	0	0	0.3	0.4	125,309	0.0
	Sinn Féin	14	1	1	1	0	0.2	0.3	102,701	N/A

Canlyniad yr etholiad blaenorol yn 1979 oedd:

UK General Election 1979
Party		Seats	Gains	Losses	Net gain/loss	Seats %	Votes %	Votes	+/−
	Conservative	359			+20	55	44.9	13,703,429
	Labour	261			-8	40	37.7	11,512,877
	Liberal	9			-2	1	14.2	4,324,936
	SNP	2			0	0	1.6	497,128
	Plaid Cymru	2			0	0	0.4	135,241
	Others	17			+5	3	3.4	1,063,263

[edit]

Beth sydd wedi digwydd mewn gwirionedd ydi i'r bleidlais 'Chwith' hollti gyda thair miliwn o bleidleiswyr Llafur ynghyd a rhai cannoedd o filoedd o rhai Toriaidd yn troi at y gynghrair newydd.  Canlyniad i'r system etholiadol ryfedd sydd gennym yn y DU ydi dpsbarthiad anarferol y seddi.

Daw hyn a ni at Etholiad Cyffredinol 2015.  Does yna ddim posiblirwydd o hollt ar y Chwith erbyn hynny, ond mae yna hollt ar y Dde eisoes yn bodoli.  UKIP ydi wyneb pleidiol yr hollt hwnnw.   Mae'r blaid adain Dde eithafol yn gwneud yn well nag erioed o'r blaen yn y polau, daethant yn ail yn is etholiad Eastleigh, mae'r marchnadoedd betio yn awgrymu y byddant yn ail adrodd y gamp yn South Shields ac mae yna bosibilrwydd gwirioneddol y gallant ddod ar y brig yn etholiadau Ewrop 2014.  Yn wir ar un ystyr gallwn ddadlau bod y bleidlais adain Dde ym Mhrydain yn cael ei hollti dair ffordd yn y DU ar hyn o bryd.  Mae cefnogwyr adain Chwith y Lib Dems wedi mynd 'adref' at Lafur gan adael y Lib Dems, y Toriaid ac UKIP yn brwydro am y bleidlais adain Dde.  

Dydi hyn oll ddim yn golygu y bydd UKIP yn gwneud i'r bleidlais Doriaidd yr hyn a wnaeth y Gynghrair Ryddfrydol / Lib Dem i'r un Llafur yn 1983.  Dydi'r Toriaid ddim yn yr un llanast a Llafur yr 80au cynnar, does 'na ddim cymaint o wynt cyfryngol y tu ol i UKIP nag oedd y tu ol i griw David Owen a David Steel, gwan iawn ydi trefniant UKIP ar lawr gwlad a bydd canfyddiad mai dewis rhwng Llafur a'r Tori sy'n dal y sedd ydi hi yn gwneud i bobl fyddai'n hoffi cefnogi UKIP beidio a gwneud hynny mewn llawer o etholaethau.  Yn wir mae'n ddigon tebygol na fydd UKIP yn ennill cymaint ag un sedd yn 2015.  Ond gallant wneud niwed sylweddol i'r Toriaid beth bynnag - yn arbennig o gofio bod y gyfundrefn etholiadol sydd gennym ar hyn o bryd yn ffafriol iawn i Lafur beth bynnag.  

Os nad ydi'r Toriaid yn dod o hyd i ffordd o ddelio efo UKIP gallai eu cyfanswm seddi fod yn llawer is na mae neb - gan gynnwys y marchnadoedd betio yn ei gredu.