Paul Flynn a'r cynllun i newid ffiniau etholiadol

Cyd ddigwyddiad llwyr dwi'n siwr ydi bod Paul Flynn yn credu bod ffiniau presenol etholaethau seneddol yn deg, a'r ffaith y byddai un o ddwy sedd Casnewydd - lle mae Paul yn aelod - yn diflannu petai'r ffiniau yn newid. Yn wir mae Paul wedi bod yn hefru mwyfwy am anhegwch y gyfundrefn newydd ar ei flog yn ddiweddar.

Un o nodweddion y gyfundrefn bresenol ydi ei bod yn ffafrio plaid Paul yn sylweddol. Byddai'r gyfundrefn newydd yn ffafrio ei blaid hefyd, ond ddim i'r un graddau.

Os ydych eisiau rhyw syniad o faint y ffafriaeth honno ystyriwch hyn - o dan y drefn sydd ohoni petai'r Toriaid (tros y DU) yn cael llai na 4% mwy o fantais tros lafur, yna mae'n debygol y byddai gan Llafur fwy o seddi na nhw. I Lafur gael mwy o seddi na phawb arall efo'i gilydd byddai'n rhaid iddynt gael tua 3% yn fwy o bleidleisiau na'r Toriaid. Byddai'n rhaid i'r Toriaid gael tua 11% yn fwy o bleidleisiau na Llafur i gael mwyafrif llwyr. Go brin bod yna unrhyw gyfundrefn etholiadol yn unman yn y Byd gyda mantais mor sylweddol tuag at un plaid wedi ei hadeiladu i mewn iddi.

Rwan, mi fydd darllenwyr y blog yma yn gwybod nad ydi ei hawdur yn meddwl rhyw lawer o'r Blaid Doriaidd - ond mewn difri mae ceisio dadlau bod y drefn sydd ohoni yn fwy teg na'r un arfaethiedig yn chwerthinllyd.

Wedi dweud hynny dydi'r naill drefn na'r llall yn deg. Yr ateb wrth gwrs ydi cyfundrefn gyfrannol - cyfundrefn sy'n sicrhau bod pleidlais pawb yn gyfartal. Dydan ni ddim am gael cyfundrefn felly gan y naill blaid unoliaethol fawr na'r llall oherwydd byddai cyfundrefn felly yn ei gwneud yn llai tebygol y gallant ennill grym ar eu pennau eu hunain.

Ond byddai cyfundrefn felly yn eironig ddigon yn ei gwneud yn llawer mwy tebygol y byddai amrywiaeth ehangach o lawer o bleidiau yn bodoli - sefyllfa fyddai'n ei gwneud yn fwy anarferol gweld gwleidyddion sy'n edrych fel chwadan ar dir sych yn eu pleidiau eu hunain - gwleidyddion fel Paul Flynn er enghraifft.

Manylion ystadegol o politicalbetting.com.