Ail ymweld a Chastell Penfro

 

Fel y soniais ddoe, mae blogio wedi bod yn ysgafn yn ddiweddar oherwydd fy mod wedi treulio ychydig ddyddiau allan o gysylltiad efo’r We yn Ne Sir Benfro.  Cyn i mi fynd ymlaen peidiwch a cham ddeall y blogiad, er y gwahaniaethau diwylliannol a hanesyddol rhwng Gwynedd a De Penfro, oni bai am fy ardal fy hun dyma fy hoff ran o Gymru.. 

Un o adeiladau mwyaf diddorol ac adnabyddus yr ardal ydi Castell Penfro. Dyma un o’r ychydig gestyll Normanaidd i beidio a chael ei bygwth gan fyddinoedd Cymreig erioed.     

Mae’n bymtheg mlynedd da ers i mi ymweld a’r lle ddiwethaf, ac roeddwn wedi anghofio llawer am ei hanes  – ac yn arbennig felly ei holl gysylltiadau efo’r pethau mwyaf negyddol yn hanes Cymru:  Ymyraeth y Normaniaid yn hanes y wlad, Harri'r Cyntaf, Ieirll Penfro, y cul de sac Tuduraidd, Richard Strongbow ac ymosodiadau’r Normaniaid ar Iwerddon, William de Valence,  Oliver Cromwell, Militia Penfro – corff sydd efo hanes o ymosod ar wrthdystwyr Rebecca, helpu sicrhau nad oedd trigolion Gogledd Affrica yn cael hunan reolaeth, cymryd rhan yn ymyraeth hynod waedlyd Prydain yn Ne Affrica yn ystod Rhyfel y Boer. 

Mae’n anodd dychmygu rhywsut bod yr adeilad yma ond ychydig filltiroedd oddi wrth gastell arall sydd a chysylltiadau mwy cadarnhaol o lawer iddo o safbwynt Cymru – Castell Maenorbyr – man geni Gerallt Gymro.