Rhestr siopa Jones y Gombin

Mae blogmenai'n rhyw ymfalchio iddo gyflwyno'r term gwleidyddiaeth y gombin i Gymru. Term ydyw sy'n cyfeirio at hen draddodiad Gwyddelig o gynhyrchu gwleidyddion sy'n arbenigo mewn cysylltu eu hunain gyda phob penderfyniad poblogaidd, a dad gysylltu eu hunain oddi wrth pob penderfyniad amhoblogaidd. Fel rheol 'dydi diddordeb y gombin ddim yn ymestyn y tu hwnt i'r bobl hynny sydd mewn sefyllfa i bleidleisio iddo, ac oherwydd hynny mae'n sobor o blwyfol ac un llygeidiog.

Ceir gombins yn y rhan fwyaf o'r pleidiau Gwyddelig, ond gwleidyddion annibynnol ydi'r arch gombins fel rheol - nhw sydd wedi perffeithio eu crefft orau. Rydym eisoes wedi chwerthin ar ben Jackie Healy Rae, ond mae yna nifer o arch gombins eraill - pobl fel Mattie McGrath a Michael Lowry. Mae'r gombin ar ei hapusaf yn ystod senedd grog pan mae'n gallu hawlio pob math o ffafrau cwbl anhaeddiannol i'w etholwyr am gefnogi'r llywodraeth. Dyna pam rydych yn dod o hyd i gasino €460 miliwn yn Tipperary ac is strwythur trafnidiaeth penigamp ac ysgolion newydd sbon yn niffeithwch De Kerry. Gombins lleol gyda llaw sy'n gyfrifol am yr holl blasdai modern enfawr yng nghanol caeau sy'n creithio llawer o'r Iwerddon.

A barnu oddi wrth ddigwyddiadau heddiw a ddoe mae Carwyn Jones yn ceisio mynd cam ymhellach a sefydlu llywodraeth sydd wedi ei seilio ar egwyddorion y gombin. Mae'n arfogi ei lywodraeth i fod mewn sefyllfa i gymryd cymaint o benderfyniadau poblogaidd a phosibl tra'n ei gwneud yn anodd iddi gymryd rhai amhoblogaidd.

Mae Carwyn eisiau'r hawl i gyfyngu ar beilonau a melinau gwynt, mae eisiau cael gwario £300m Gerry Holtham, mae eisiau'r hawl i dorri man drethi, mae eisiau'r hawl i fenthyg i wario ar brosiectau cyfalaf, ac mae eisiau arbed moch daear.

'Dydi o ddim yn hoff o'r syniad o gael grym i dorri treth corfforaethol - byddai hynny'n arwain at dorri gwariant cyhoeddus yn y tymor byr o leiaf; a dydi o'n sicr ddim eisiau hyd yn oed ystyried y posibilrwydd o gael yr hawl i gynyddu treth incwm - byddai hynny'n amhoblogaidd efo pawb sy'n talu'r dreth honno.

Felly dyna ni - mae'n ymddangos bod Jones y Gombin eisiau arwain llywodraeth gombinaidd - llywodraeth efo'r grym a'r anian i blesio, ond sydd heb yr asgwrn cefn (nac yn wir yr hawl) i bechu fawr neb.