Etholiad Cyffredinol ar y ffordd

Cyn i neb ddychryn yn ormodol mae'n debyg y dyliwn egluro mai son am Weriniaeth Iwerddon ydw i, ac nid y DU.

Fel y gwyddoch efallai mae'r glymblaid bresennol (Fianna Fail, Y Blaid Werdd, a chriw - ahem - diddorol - o aelodau seneddol annibynnol) wedi bod mewn grym ers 2007. Yn ystod yr amser hwnnw maent wedi bod yn gynyddol amhoblogaidd, ac mae eu mwyafrif wedi bod yn mynd yn llai, ac yn llai nes ei fod bellach prin yn bodoli. Un o'r dulliau maent wedi ei ddefnyddio o ddal gafael ar rym ydi trwy beidio a galw is etholiadau pan mae seddi yn mynd yn wag. Mae yna bedair cadair wag yn y Dail ar hyn o bryd.

Beth bynnag, mae'n ymddangos bod y sioe ar fin dod i ben, ac yn rhyfedd iawn dau digwyddiad yn ymwneud a Donegal, un o gadarnleoedd Fianna Fail sydd yn gyfrifol am hynny. Echdoe ymddiswyddodd yr aelod hynod liwgar tros Donegal North East Jim McDaid o'r Dail. Cyn aelod o Fianna Fail oedd McDaid, ond roedd wedi cael ei hel o'r blaid yn 2008 - serch hynny roedd yn pleidleisio trostynt yn amlach na pheidio.

Dyn llai lliwgar o'r enw Pearse Doherty sydd eisiau cynrychioli etholaeth Donegal South West tros Sinn Fein oedd yn gyfrifol am yr ail glec i'r glymblaid. Ar ol cyfnod maith heb is etholiad penderfynodd fynd a'r llywodraeth i'r Uchel Lys er mwyn eu gorfodi i gynnal yr is etholiad. Roedd fwy neu lai pawb o'r farn nad oedd ganddo unrhyw obaith o ennill, yn rhannol oherwydd y ffaith nad oedd y berthynas rhwng ei blaid a'r Uchel Lys yn arbennig o dda a dweud y lleiaf. Roedd mwy neu lai pawb yn anghywir, ac roedd y dyfarniad o blaid Doherty, ac yn feirniadol iawn o'r llywodraeth. 'Doedd pedair mis ar ddeg heb is etholiad ddim yn dderbyniol i'r Uchel Lys, a chafwyd dyfarniad damniol bod y llywodraeth yn gweithredu'n groes i'r Cyfansoddiad.

Brian Cowen - Prif Weinidog y Weriniaeth - ei flas enw i gyfaill a gelyn fel ei gilydd ydi BIFFO Cowen. Mae BIFFO'n sefyll am Big Ignorant Fat F***er from Offaly - rhag ofn eich bod eisiau gwybod.

O fewn oriau roedd y llywodraeth ar lawr y Dail yn symud yr wis i gynnal yr is etholiad, ac o fewn oriau wedi hynny roedd ymgeiswyr pleidiau eraill yn yr Uchel Lys yn cychwyn ar y broses o orfodi'r llywodraeth i gynnal is etholiadau mewn etholaethau eraill. A dyna lle'r ydym ni ar hyn o bryd. Mae gan y llywodraeth gyllideb i'w chyflwyno ar ddechrau Rhagfyr nad yw'n sicr o wneud ei ffordd trwy'r Dail beth bynnag. Bydd is etholiad Donegal South West wedi ei chynnal cyn hynny, ac o fewn ychydig fisoedd (hyd yn oed os bydd y llywodraeth yn dal i sefyll) bydd dwy o'r tair is etholiad arall wedi eu gorfodi ar y llywodraeth. A bydd y llywodraeth yn colli yr is etholiadau yn ogystal a'u mwyafrif, ac felly byddant yn syrthio.

Ar hyn o bryd mae Fianna Fail yn drydydd yn y polau, 'dydyn nhw ddim wedi methu dod yn gyntaf mewn pedwar ugain o flynyddoedd mewn etholiad cyffredinol.

Dyddiau difyr yn wir - os oes gennych ddiddordeb yng ngwleidyddiaeth cymdogion agosaf llawer ohonom.