Mae'n ddrwg gen i am ddod a Mr Balls i'ch sylw ddwywaith mewn diwrnod - ond mae ei ddatganiad yn ei gwneud yn eithaf clir mor wirion ydi'r ffordd mae Cymru'n cael ei chyllido.
Fel bydd darllenwyr cyson y blog hwn yn ymwybodol, cyllidir Cymru yn unol a fformiwla a adwaenir fel Fformiwla Barnett. Mi fydd darllenwyr cyson yn gwybod hefyd bod awdur y blog yma'n ystyried nad ydi'r fformiwla bellach yn ffit i bwrpas - hyd yn oed os oedd synnwyr iddi pan gafodd ei dyfeisio yn saithdegau'r ganrif ddiwethaf.
'Rwan mae'r ffordd mae Barnett yn gweithio yn golygu bod penderfyniadau mewn rhai adrannau o lywodraeth Prydain yn effeithio'n uniongyrchol ar faint o gyllid mae Cymru yn ei gael - mae'r gwasanaeth addysg Seisnig ymhlith y rhain. Bydd Cymru'n derbyn 5% o gyllid yr adrannau llywodraethol dynodedig hyn. Felly - er nad oes gan Mr Balls unrhyw ddiddordeb yng Nghymru (hyd y gwyddon ni), er mai Cymru oedd y peth diwethaf ar ei feddwl pan aeth ati i weithio allan faint mae'n bwriadu ei dorri ar wariant ei adran ei hun, mi fydd ei benderfyniad yn cael effaith uniongyrchol er gwaeth ar wariant cyhoeddus yng Nghymru.
Mae hyn yn amlwg yn anheg ac yn wirion - ond mae pethau'n mynd yn waeth y mwyaf y byddwn yn meddwl am y peth.
Gadewch i mi egluro - nid yw rhai adrannau - amddiffyn er enghraifft - yn effeithio ar wariant yng Nghymru o gwbl. Felly petai yna lywodraeth Doriaidd y flwyddyn nesaf yn penderfynu cynnig elfen o warchodaeth i amddiffyn ar draul adrannau fel addysg a iechyd (mae ganddynt hanes o wneud hyn), yna gallai gwariant cyhoeddus yng Nghymru syrthio'n gynt nag y byddai yn Lloegr - ac hynny ar sail penderfyniad arall nad oes wnelo fo ddim a Chymru. Fel rydym wedi ei drafod eisoes, mae'r Barnett Squeeze yn golygu fod gwariant cyhoeddus yn syrthio'n gynt yng Nghymru nag yn Lloegr o dan amgylchiadau presenol.
Byddai cwymp hwn mewn cyllid i wasanaethau rheng flaen yn digwydd er gwaetha'r ffaith ei bod yn anhebygol iawn y byddai unrhyw un o bleidiau'r Cynulliad (gan gynnwys y Toriaid Cymreig) yn rhoi blaenoriaeth i amddiffyn tros y gwasanaethau hynny, ac er gwaetha'r ffaith nad torri ar y cyllid sydd ar gael i Gymru ydi bwriad llywodraeth San Steffan.
Neu i dorri stori hir yn fyr, mae'r gyfundrefn gyllido yn hollol wallgo.
No comments:
Post a Comment