Beth ddaw o bleidleisiau UKIP a'r pleidiau 'llai' eraill?

Sefydlwyd patrwm mewn etholiadau Ewrop diweddar bod pleidiau megis UKIP neu'r Gwyrddion yn perfformio'n gryf, ond bod eu pleidlais yn dychwelyd at y prif bleidiau erbyn yr etholiad cyffredinol canlynol.

'Dydi'r ffaith i batrwm ymsefydlu ddim yn golygu ei fod yn barhaol wrth gwrs - ac mae lle i gredu y bydd pethau ychydig yn gwahanol y tro hwn - mae canrannau'r pleidiau 'bychain' yn dal yn rhyfeddol o uchel yn y polau, er i gryn fis fynd heibio ers etholiadau Ewrop. Bydd y canrannau'n cwympo ynghynt o lawer fel arfer. Helynt y treuliau sy'n gyfrifol am hyn yn ol pob tebyg. Serch hynny mae'n rhesymol i ddisgwyl i gyfran go helaeth o'r bleidlais ddychwelyd 'adref'. Pa effaith gaiff hyn ar Gymru yn Etholiad Cyffredinol 2010?

Y peth cyntaf i'w ddweud ydi nad oes yr un o'r pleidiau bach am ennill sedd yng Nghymru. Yn wir go brin y bydd UKIP yn ennill sedd yn unrhyw le yng ngweddill y DU chwaith. Yn eironig mae gan y Gwyrddion a'r BNP well cyfle na nhw, er i UKIP wneud yn well na nhw o lawer yn etholiadau Ewrop. Y rheswm am hyn ydi bod cefnogaeth UKIP wedi ei ddosbarthu'n weddol gyfartal tra bod cefnogaeth y ddwy blaid arall wedi ei ganoli ar ardaloedd penodol. 'Dydi o ddim yn debygol y byddant yn ennill sedd - ond mae'n bosibl - yn Lloegr. 'Does yna ddim ardaloedd o ddwysedd cefnogaeth i'r BNP na'r Gwyrddion yng Nghymru.

Yr ail bwynt i'w wneud ydi bod pobl yn tueddu i gymryd mai'r Toriaid fydd yn elwa o ostyngiad yng nghefnogaeth UKIP - wedi'r cwbl, nid yw'r ddwy blaid yn anhebyg o ran eu gwleidyddiaeth. Oherwydd hyn mae tueddiad i gymryd bod y Toriaid mewn sefyllfa i guro Llafur yn yr Etholiad Cyffredinol mewn lleoedd lle'r oedd y bleidlais Geidwadol a'r un UKIP yn llawer uwch na'r un Llafur yn yr etholiadau Ewrop. Seddi ydi'r rhain megis De a Gorllewin Caerdydd, Alun a Glannau Dyfrdwy a dwy etholaeth Casnewydd. Mae ychwanegu pleidlais y Toriaid ac UKIP yn gwneud i'r Ceidwadwyr ymddangos yn eithaf bygythiol.

Fodd bynnag, mae'n ymddangos nad yw'n ddiogel i gymryd y bydd y bleidlais UKIP yn mynd i'r Ceidwadwyr mewn etholiad cyffredinol. Yn ol ymchwil diweddar gan ComRes pan ofynwyd i bleidleiswr UKIP i bwy oeddynt wedi pleidleisio yn 2005, roedd yr hollt fel a ganlyn:

Ceidwadwyr 15%: Llafur 16%: Lib Dems 16%: Eraill 12%.

Hynny yw roedd mymryn mwy yn pleidleisio i Lafur a'r Lib Dems nag i'r Ceidwadwyr.

'Dydi'r bleidlais Werdd ddim mor bwysig yng Nghymru, ond pan ofynwyd yr un cwestiwn iddyn nhw roedd yr hollt y tro hwn yn:

Toriaid 7%: Llaf 14%: Lib dems 20%: Eraill 15%.

Does yna ddim gwybodaeth am y BNP - ond mi fyddwn yn eithaf sicr bod mwy o'r bleidlais honno'n tueddu at Lafur nag at y Toriaid.

Felly yn fy marn bach i gellir dysgu dau beth o hyn oll:

(1) Nid ydi hi mor debygol a mae llawer yn meddwl bod nifer o seddi, megis y rhai rwyf wedi eu trafod, yn syrthio i'r Toriaid.

(2) Bod pleidlais pleidiau fel UKIP ar yr un pryd yn symlach ac yn fwy cymhleth na'r disgwyl. Maent yn dennu pleidleisiau o pob rhan o gymdeithas, ond maent dennu'r pleidleisiau hynny am resymau cyfyng a simplistaidd - drwg dybiaeth o Ewrop yn achos UKIP, a drwg dybiaeth o fewnfudwyr yn achos y BNP.