Mae nifer o resymau am hyn - 'does ganddyn nhw ddim y gefnogaeth na'r arweinyddiaeth oedd gan y Provos yn ystod eu rhyfel nhw. Ond mae yna reswm arall pwysicach o lawer hefyd, a gellir dod o hyd i hwnnw mewn lle anisgwyl iawn - yng nghyfrifiad blynyddol gwasanaeth ysgolion Gogledd Iwerddon.
Yr hyn sydd o ddiddordeb i bwrpas y cyfraniad hwn ydi'r trydydd linc i lawr y dudalen - yr un sy'n manylu ar grefydd plant ysgol. Efallai y dyliwn betruso yma i nodi bod perthynas rhyfeddol o agos rhwng patrymau pleidleisio a chefndir crefyddol yng Ngogledd Iwerddon - mae mwyafrif llethol pobl o gefndir Pabyddol yn pleidleisio i bleidiau cenedlaetholgar, tra bod Protestaniaid yn pleidleisio i bleidiau unoliaethol.
Yn ol y cyfrifiad mae 40.7% o'r plant yn Brotestaniaid tra bod 50.9% yn Babyddion. Mae'r ganran o Babyddion yn uwch nag y bu erioed, tra bod y ganran o Brotestaniaid yn is nag y bu erioed. O edrych ar gyfrifiad 2001 mae'n deg casglu bod pob cohort blynyddol o bobl sy'n ieuengach na 30 gyda mwyafrif Pabyddol, ac mae'r mwyafrif hwnnw yn mynd yn fwy fel mae'r cohort yn mynd yn ieuengach. Ar y llaw arall mae tua dau dreuan o'r henoed yn Brotestaniaid.
Mae'r newid hwn yn cael ei adlewyrchu yn y patrymau pleidleisio. Mae'r bwlch rhwng y ganran sy'n pleidleisio i'r pleidiau cenedlaetholgar a'r rhai unoliaethol yn is nag y buont erioed - ac mae'r bwlch yn cau yn gyson.
Mewn geiriau eraill mae'r angen i ymladd tros Iwerddon unedig yn cael ei erydu o flwyddyn i flwyddyn. Y cwbl sy'n rhaid i Genedlaetholwyr ei wneud ydi disgwyl.
Mae'r stori'n dra gwahanol i Unoliaethwyr a'r grwpiau terfysgol teyrngarol wrth gwrs - a 'dydi'r rheiny heb ddi arfogi eto.
blog difyr - fel arfer. Mae hefyd yn wir fod y gyfradd geni yn uwch yn GI nawr nag mae hi wedi bod ers 1991
ReplyDeletehttp://news.bbc.co.uk/1/hi/northern_ireland/7939546.stm
gan fod menwyod sydd wedi osgoi dechrau teulu yn eu 20au nawr yn eu 30au canol / hwyr. Y dybiaeth fell gan fod y Catholigion yn fwy niferus yn yr oedran 30 ac iau, fod y mwyafrif o'r plant yma am fod yn Gatholigion hefyd. Roedd rhyw gred efallai ymysg Unoliaethwyr y byddai'r cwymp yn y cyfradd geni yn yr 1990au yn lleihau twf yn y gymuned Gatholig. Dydy hynny ddim yn edrych mor wir nawr.
Fy unig gwestiwn Menai yw hyn. Gallaf ddeall fod Catholigion yn pleidleisio ar lefel 'gymunedol/sectyddol' syfrdannol o gyson ond oes tystiolaeth y byddant yr un mor driw mewn refferendwm ar uno gyda'r Weriniaeth?
Dwi'n meddwl hefyd y byddai'n anodd iawn i'r Gogledd ymuno a'r De yn unig ar sail pleidlais o dyweder 51% o blaid a 49% yn erbyn. Bydd angen mwyafrif llawer mwy a chymuned unoliaethol llawer gwanach/cyfforddus gyda'r syniad o Iwerddon unedig, i wireddu'r freuddwyd honno.