Darogan Etholiadau Gwynedd - y gweddill

Caernarfon

Cadnant: Tri sy’n sefyll, yr aelod presenol Huw Edwards (PC), Dylan Williams (Tori) a Melvyn Davies (Llafur). Mae’r rhan fwyaf o’r etholwyr yn by war stad Dai Cyngor fawr Maesincla. Mae’r gweddill yn byw mewn strydoedd o dai teras yn agos at ganol y dref ac ardal cymharol fach dosbarth canola r y cyrion – Rhosbadrual.

Mae hon yn eithaf hawdd i’w darogan. Dydi hi ddim yn bosibl i Dori ennill sedd mewn ardal fel hon, ac mae’n rhaid i’r ymgeisydd fod gyda’r hyn y byddai dyn yn ei ddisgrifio fel street cred y cofis. Felly does gan Mel druan ddim cyfle. Huw i gadw’r sedd o filltir. Plaid yn cadw.

Peblig: Un o wardiau mwyaf difreintiedig y Gogledd, a hefyd y ward Gymreiciaf o ran iaith yn y wlad. Stad enfawr Ysgubor Goch ydi’r ward i bob pwrpas, ynghyd ag ychydig o strydoedd preifat i’r gogledd o Ffordd Segontium. Mae traddodiad yma o gynrychiolaeth Plaid Cymru.

Dau sy’n sefyll – Tudor Owen (PC) ac Arnold Bohana (Llafur). Doedd yna ddim etholiad Cyngor Sir yn 2004, ond roedd y ddau yn erbyn eu gilydd yn y cyngor tre gyda Tudor yn ennill o lain a chant o bleidleisiau. Tudor fydd yn ennill y tro hwn hefyd – mae’n aelod lleol cydwybodol a di rodres. Fel rhywun sydd wedi canfasio at etholiadau Cynulliad efo Tudor, gallaf dystio ei fod yn adnabod bron i bawb ar yr ward. Oherwydd hyn mae’n ganfasiwr arteithiol o araf – mi fydda i yn gwneud cynnydd da tra bod Tudor yn llafurio o dy i dy. Mae’r trigolion yn ei gadw’n siarad am oriau. Plaid Cymru yn cadw.

Menai: Ward gyfoethog – efallai’r gyfoethocaf yng Ngwynedd. Mae’r rhan fwyaf o’r etholwyr yn byw yn y strydoedd cefnog sydd rhwng Ffordd Bethel a Ffordd y Gogledd. Mae llawer o’r trigolion gyda’u gwreiddiau y tu allan i’r dref – er eu bod at ei gilydd yn siarad Cymraeg. Mae tua 84% yn siarad Cymraeg. Mae tua chwarter poblogaeth y ward yn dlotach ac yn byw yn hen dai teras ardal Twthill. Mae’r ardal yma wedi newid cymeriad yn ddiweddar, gyda llawer o bobl broffesiynol ifanc yn symud i mewn.. Ychydig iawn o dai cyngor sydd yma. Mae pleidlais sylweddol i Blaid Cymru yn nwy ran yr ward.

Yr unig ward yng Nghymru efallai lle mae’r tri ymgeisydd yn aelodau cyfredol, neu’n gyn aelodau o’r Blaid. Ioan Thomas sy’n sefyll tros y Blaid y tro hwn, Richard Morris Jones ydi’r aelod presenol – fe’i etholwyd yn enw’r Blaid – ond mae’n sefyll yn annibynnol y tro hwn. Mae hyn o ganlyniad i’r ffaith mai Ioan, ac nid Moi a enwebwyd gan y gangen i sefyll ar ran y Blaid y tro hwn. Rhoddodd Richard Bonner Pritchard, aelod o hen deulu gwleidyddol yng Nghaernarfon ei enw ymlaen gyda’r bwriad (yn o lei dystiolaeth ei hun) o wthio i mewn rhwng y ddau.

Mae’n anodd barnu pa effaith a gaiff ymyraeth Richard Bonner ar yr etholiad. Fel rheol mae’n well i’r Blaid os oes nifer o ymgeiswyr yn eu herbyn, ond mae pethau yn fwy cymhleth yma. Mae’r datblygiad yn y Doc yn amhoblogaidd (yn anheg yn fy marn i), ac mae pobl yn tueddu i’w gysylltu efo Moi. Dydi RBP ddim yn hoffi’r Doc, a bydd yn dennu pleidleisiau’r Doc gasawyr. Byddai llawer o’r rhain wedi mynd at Ioan (sydd o blaid y Doc ei hun, ond waeth i mi heb a cheisio egluro gwleidyddiaeth Gaernarfon i ddarllenwyr o’r tu allan) oni bai am ymyraeth RBP.

Ta waeth, trydydd fydd RBP, a’r cwestiwn ydi os mai Ioan neu Moi fydd ar y blaen. Mae Moi wedi cynrychioli’r ward am gyfnod maith, a bydd hyn o help iddo. Ond mae Menai yn ward anarferol. Er enghraifft, mae llawer iawn o .aelodau’r Blaid yn byw yma – ymhell tros gant byddwn yn tybio - mwy nag mewn ardal mor fach yn unrhyw ran arall o Gymru. Mae’n ward brin lle mae’n fantais sylweddol i ymgeisydd i gael Plaid Cymru ar ol ei enw. Mantais ychwanegol i Ioan ydi’r ffaith bod ganddo gymeriad cymodlon yn yr ystyr ei fod yn naturiol yn ceisio osgoi gwrthdaro. Ioan fydd yn ennill, diolch yn rhannol i ddisgyblaeth pleidiol, gyda’r Blaid yn ennill sedd oddi wrth y Blaid (fel petai).

Seiont: Yr ward mwyaf cymdeithasegol gymhleth yng Ngwynedd. Gerald Parry, Llafur a Roy Owen (annibynnol) ydi’r ddau aelod ar hyn o bryd. Mae dau arall o’r ymgeiswyr yn Bob Anderson (annibynnol) a Tecwyn Thomas (Llafur) wedi cynrychioli’r ward yn y gorffennol agos. Alun Roberts (Plaid Cymru) ydi’r pumed ymgeisydd. Gerald a Roy ydi’r ffefrynnau, ond mae rhywbeth yn dweud wrthyf i bod sioc ar y ffordd. Mae fy mhres i ar Roy ac Alun. Plaid i ennill un oddi wrth llafur felly.

Roeddwn wedi paratoi adroddiad manwl ar Ddwyfor, ond mae gen i ofn fy mod wedi llwyddo i ddileu'r ffeil neithiwr.

Dim amser i wneud y gweddill yn fanwl, felly dyma fy yn gyflym. Roeddwn wedi

Dyffryn Nantlle: Chris Hughes (LlG)i ennill yn Bontnewydd. Mae gen i ofn y bydd ymgeisyddiaeth Dafydd yn cael ei foddi mewn tsunami o gelwydd. Bydd y Blaid yn colli dwy sedd arall - Groeslon i Annibynnol a Talysarn i Annibynnol oherwydd bod Dilwyn wedi newid plaid (er mae'n bosibl y bydd yr ymgeisydd newydd Plaid yn ennill hon yn ol. Bydd Plaid yn ennill yn Llanwnda, ac mae'n debyg ym Mhenygroes. Maent yn ddi wrthwynebiad yn Llanllyfni. Plaid yn colli tair felly.

Dwyfor: Plaid i golli seddi ym Morfa Nefyn, Efailnewydd, De Pwllheli, Gorllewin Porthmadog, i Llais Gwynedd a Cricieth i Annibynnol. Lib Dems hefyd i golli i Annibynnol yn Dolbenmaen. Plaid i golli 5 felly, Lib Dems i golli un. Dwi'n gweld Dic yn dal Abererch, ond gallai fod yn agos.

Meirion: Dim llawer o newid. Plaid i golli Diffwys a Maenofferen i Lais Gwynedd, ond i ennill o bosibl yn Llangelynnin a De Dolgellau. Plaid i ennill un felly.

At ei gilydd, noson waedlyd i'r Blaid yn Nyffryn Nantlle a Dwyfor, ond cadw grym oherwydd cryfder yn y Dwyrain. Ond mae nifer o'r seddi Dwyreiniol yn dyn iawn, ac mae'n bosibl y byddwn yn colli gafael, ac os ydi hi'n noswaith wael yn y Dwyrain gallwn ei cholli o sbel.

Mwy mewn ychydig oriau.